Lorentxa Beirieri ere baldintzapean aske geratzea ukatu dio Parisek

Lorentxa Beirie euskal presoak hemezortzi urte daramatza kartzelan. Roanneko (Frantzia) espetxean dago gaur egun, Kanbo bere herritik (Lapurdi) 683 kilometrora. Hirugarren aldiz egin du baldintzapean aske geratzeko eskaera; 2013an eta 2016an aurkeztu zituen aurrekoak, eta Frantziako Justiziak biak baztertu zituen. Hirugarren aldian ere ezezkoa jaso du Zigorrak Ezartzeko Frantziako Dei Auzitegian.

Uztailean egin zuen azken eskaera Beiriek, eta Parisko Auzitegiak baiezkoa eman zuen baldintzapean aske uzteko. Egun berean, ordea, fiskalak helegitea aurkeztu zuen. Irailaren 12an izan zen dei auzia Zigorrak Ezartzeko Frantziako Auzitegian. Epaiketako baldintza txarrak salatu zituzten bere senideek. Hain zuzen, Beiriek bideokonferentziaz egin behar izan zuen auzia eta arazo teknikoek saioa eragotzi zuten.

Senideek jakinarazi dute, oraingoz, aske utz dezatela galdegiteko prozedura bere horretan geldituko dela. BERRIArekin hitz egin du Amaia Beirie ahizpak, haserre: «Argi eta garbi dago ez dutela ateratzea nahi. Auzi hau justiziaren koadrotik kanpo dago, erabaki politiko bat da, eta abokatuak ere hala dela erran digu».

Azken epaiketan bezala, fiskaltzak argudiatu du leporatzen zitzaizkion delituak berriz egiteko arriskua zuela, nahiz eta 2011. urteaz geroztik ETAk behin betiko eten duen jardun armatua. «Ematen duten arrazoia trufaren heinekoa da», esan du senideak.

Egoera salatzeko eta presoari sostengua erakusteko elkarretaratzea egin zuten atzo, Kanbon. Joan den asteburuan ere, Ipar Euskal Herriko zenbait herritako biribilguneak okupatu zituzten dozenaka lagunek gau oso batez. Lorentxa Beirie, Frederic Haranburu, Xistor, eta Ibon Fernandez Iradiren askatasuna galdegin zuten.

Frederic Haranburu, Xistor, presoaren kasuan gertatutakoa errepikatu egin da Beirierentzat. Hura ere baldintzapean aske uzteko agindu zuen Parisko Auzitegiak joan den irailean, baina, prokuradoreak berehalako helegitea jarri zuen. Urriaren 8an eman zuen Parisek erabakia: espetxean segituko du Haranburuk. 30 urte egin ditu kartzelan, eta, egun, Lannemezanen (Okzitania) dago. Maritxu Paulus Basurko abokatuak prozedura berriak irekitzeko asmoa erakutsi du.

Gaur-gaurkoz Kasazio Auzitegira jotzeko aukerak aztertzen ari direla azaldu du Xistorren abokatuak. Beste aukera prozedura berriz hastea litzateke. «Gaur egun ez da horretan, ez du indarrik». Prozedurak «luzeak eta pisuak» direla ohartarazi du: «Eskaera egin ahal izateko, batzorde baten oniritzia behar du; horretarako, presoa zentro berezi batean edukitzen dute [Frantzian hiru zentro baizik ez daude]. Sei astez joaten dira, eta han hainbat aditurekin elkartzen dira, hainbat txosten egiteko haien egoeraren inguruan. Prozedura luzeak eta pisuak dira, presoaren engaiamendu handia eskatzen dutenak». Beste aukera zigorren kommutazioarena litzateke: bizi osorako zigorra 30 urtera ekartzea, zigor hori izanen zuketelako Espainian zigortuak izan balira. Frantziako presidenteak hartu beharko lukeen erabaki bat da. Prozedura abiatua dute, baina, gaur-gaurkoz, oraindik ez dute baiezkorik izan.

Anaiz Funosas Bake Bideko presidentearen iritziz, fiskaltza nagusia eta berriki sortu duten fiskaltza antiterrorista «harresia» dira presoen auzia konpontzeko bidean. Hala nabarmendu zuen Ipar Euskal Herriko ordezkaritzak eta Frantziako Justizia Ministerioak bi urtean izan dituzten elkarrizketen balorazioa egiteko agerraldian. «Ez dute nahi kontsideratu Euskal Herrian egindako bide guzia, eta ez dute onartu nahi bide horretan ekarpena egitea». Zigorrak Ezartzeko Dei Auzitegia ere jomugan jarri zuen, orain arte ez baitu baldintzapean aske uzteko eskaera bakar bat ere onartu.

Erabaki gehiagoren zain

Hilaren 23an Zigor Garro euskal presoaren baldintzapean aske uzteko eskaera aztertuko du Frantziak. Hilaren 30ean, Ibon Fernandez Iradi eriaren zigor eteteari buruzkoa. Parisen gaur zituzten aztertzekoak Josu Urrutikoetxea euskal presoaren aurka Espainiako Auzitegi Nazionalak eskatutako bi euroaginduak, baina atzeratu dituzte auzi saioak. Ez dute, oraingoz, data baten berri eman. Madrilek presoa Espainiaratzeko eskatu du.