Leporatu zaiena asumitu, eta errugabetzeko eskatuko dute Luhusoko auzipetuek

Apirilaren 2an eta 3an epaituko dituzte Jean Noel Etxeberri 'Txetx' eta Beatrice Molle, Parisen. Nazioarteko eta Euskal Herriko ehun pertsona ezagunen babesa eskuratu dute.

(ID_13509969) (/EZEZAGUNA) (;)
Bakegileen agerraldia, Baionan. GUILLAUME FAUVEAU
Ekhi Erremundegi Beloki.
Baiona
2024ko urtarrilaren 18a
11:31
Entzun

«Dena asumitzen dugu, eta, behar izango balitz, berriz eginen genuke». Hala adierazi du Jean Noel Etxeberri Txetxbakegileak Luhusoko operazioaren harira eginen dieten epaiketa azaltzeko egin duten agerraldian, eta hala berresteko asmoa du epailearen aitzinean ere. ETA erakundearen armak, munizioak eta lehergaiak erabili, garraiatu eta atxikitzeagatik epaituko dituzte Parisko Zigor Auzitegian, apirilaren 2an eta 3an. Adierazi dute Luhuson (Lapurdi) gertatu zena mugarri izan zela Euskal Herriko gatazka armatuaren konponbidean, eta iritzi diote eredu ere izan litekeela nazioarteko beste gatazka batzuk konpontzeko. Nazioarteko eta Euskal Herriko ehun pertsona ezagunek adierazi diete babesa bi auzipetuei, eta errugabetu ditzatela eskatu dute. «Luhuson egin genuen hori berriz egin genuen autoritateen oniritziarekin, bai apirilaren 8an eta baita gerora ere», oroitarazi du Etxeberrik. 

2016ko abenduaren 16an, Frantziako Poliziak bost pertsona atxilotu zituen Luhusoko Errekartea baserrian. Espainiako eta Frantziako gobernuetako iturriek ETAren kontrako operazio garrantzitsu gisa aurkeztu zuten operazioa, baina laster agertu zen gatazkaren konponbide prozesuari bultzada bat emateko ekintza zela: gau hartan, erakunde armatuaren armen %15 indargabatzera zihoazen ekintzaileak, eta hori prestatzeko ETArekin izandako gutun trukea ere argitara atera zuten. Jean Noel Etxeberri Txetx Biziko koordinatzailea, Beatrice Molle-Haran kazetaria, Stephane Etxegarai Etxe musikari eta bideogilea, Mixel Berhokoirigoin laboraria eta Mixel Bergouignan enpresaria atzeman zituzten Luhuson —Bergouignan 2017ko maiatzean hil zen, eta Berhokoirigoin, 2021eko maiatzean—. Etxeberri eta Berhokoirigoinekin batera, Mixel Tubiana LDH Frantziako Giza Eskubideen Ligako presidentea ere gutun trukeen sinatzailea zen —2021eko urrian zendu zen—. Instrukzio epaileak Etxegarai kasutik kanpora utzi ondotik, Etxeberri eta Molle baizik ez dituzte epaituko. 

Testuingurua oroitarazi du Anaiz Funosas Bake Bideako presidenteak, 2011ko Aieteko Nazioarteko Konferentziatik hasita. «Aukera berria eman zitzaion gatazkaren konponbideari». Orduan, ETAren erantzuna berehalakoa izan zen, jarduera armatuaren bukaera iragarrita. Erran du zenbait ekinaldi izan zirela urteetan, hala nola Baionako Adierazpena, alderdi politiko anitzetako hautetsiek izenpetua. «Ondoko urteetarako agenda bat finkatu zuten». Baina Frantziako eta Espainiako estatuak «elkor» egon zirela oroitarazi du, eta «elkarrizketari uko» egin ziotela. Nazioarteko komunitateak ez zuen lortu ETAren eta Espainiako Estatuaren arteko elkarrizketa bultzatzea, eta Osloko negoziazio saiakera bukatutzat eman zen. Horren ondotik etorri zen Luhusoko operazioa. 

Etxeberriren hitzetan, bi estatuen egin beharko zuketena egin zuten ekintzaileek. «2011tik bost urtera, ukaezina zen ETAren borondatea. Harekin eseri eta hitz egin beharko zuketen bi estatuek, gatazka armatuari bukaera ordenatu eta duin bate emateko». Salatu du ezen, horren ordez, armak zigilatzearen ardura zuten militanteak atxilotu eta nazioarteko egiaztatzaileak polizia etxera deitu zituztela, egoera hark sortzen zuen «arriskua» azpimarratuta. «ETAren borroka armatuaren estrategiarekin kritiko izandako militanteak ginen, eta gure engaiamenduak hartzea erabaki genuen». Erakundearekiko harremanak lehenago hasi ziren, baina gutun trukearen bidez formalizatu zituzten. «Orduan zegoen immobilismoa hautsi zuen Luhusok, eta apirilaren 8ko armagabetzea ekarri zuen». Horren ondorioz Frantziako Estatuarekin presoen gaiaz aritzeko elkarrizketari bide eman zitzaiola ere erran du. «Orrialde berri bat ireki zen».

Gaur egun nazioartean dagoen gatazka giroa aipatu du Etxeberrik: «Helburua da aurkaria zapaldu eta likidatzea, etorkizunean gatazka gehiago sortzeko hazia izan daitekeela kontuan hartu gabe». Haren iritziz, Luhusokoa eredu izan liteke gatazkei konponbidea emateko. 

Sostengu kanpaina

Bi auzipetuen aldeko sostengu kanpaina abiatu dute Bakegileek, eta nazioarteko eta Euskal Herriko ehun pertsona ezagunen babesa jaso dute jadaneko. Horien artean dira Aieteko eta Arnagako adierazpenak sinatu zituztenetako batzuk, besteak beste. «Bere garaiko sostenguak hor daude, eta garai hartan uzkur agertu zirenetariko batzuk ere bai», adierazi du Funosasek. Batzuk aipatzearren: Michel Camdessus NDFko zuzendari ohia, Christiane Taubira Frantziako Justizia ministro ohia eta Juan Jose Ibarretxe eta Karlos Garaikoetxea Eusko Jaurlaritzako lehendakari ohiak.

Hemendik aitzina sostengu deialdi zabala abiatuko dute izenpe biltzeko, eta hainbat ekitaldi antolatuko dituztela ere iragarri dute. Apirilaren 3rako, elkarretaratzeak antolatuko dituzte Euskal Herri osoan. 

Bi auzipetuei babesa eman dietenak:

Berthie AhernIrlandako lehen ministro ohia, Aieteko eta Arnagako Nazioarteko Adierazpenen sinatzailea
Gerry AdamsSinn Feineko presidente ohia eta Aieteko eta Arnagako Nazioarteko Adierazpenen sinatzailea
Michel CamdessusNazioarteko Diru Funtsako zuzendari ohia. Arnagako Nazioarteko adierazpenaren sinatzailea
Cuauhtemoc Cardenas SolorzanoMexikoko Barruti Federaleko Gobernu burua eta Arnagako Nazioarteko Adierazpenaren sinatzailea
Ronnie KasrilsHegoafrikako Defentsa eta Inteligentzia ministro ohia eta Nazioarteko Egiaztapen Batzordeko kidea
Brian CurrinHegoafrikako abokatua eta ICGko kide ohia
Harold GoodIrlandes artzaina, nazioarteko ikuskatzailea armagabetze egunean
Véronique DudouetGatazken konponbidean aditua, Berghof Fundazioan programa zuzendaria
Jonathan CohenConcilation Resources-eko zuzendaria
Teresa DumasyGatazken konponbidean aditua, Conciliation Resources-eko ikerketa, aholkularitza eta politika arloko zuzendaria
Patrick BaudouinFrantziako Giza Eskubideen Ligako lehendakarikidea
Magalie BesseIFJD-Luis Joinet Institutuko Zuzendaria
Anaiz FunosasBake Bideako lehendakarikidea
Jean Daniel ElixiriBake Bideako lehendakarikidea eta Bakegileen bozeramailea
Corinne LepageFrantziako ministro ohia, eurodiputatu ohia, abokatua
Alain LamassoureFrantziako ministro ohia, eurodiputatu ohia
Christiane TaubiraFrantziako Justizia ministro ohia (2012-2016) - Parlamentuko ohorezko kidea
Emmanuelle CosseEskualde Kontseiluko hautetsia, Frantziako Etxebizitza ministro ohia
Cecile DuflotFrantziako lurraldeen berdintasunaren eta etxebizitzaren ministro ohia, Oxfameko Frantziako zuzendari nagusia
Matthias FeklFrantziako Barne ministro ohia ETA erakundearen armagabetze egunean
Delphine BathoFrantziako Ekologia ministro ohia, diputatua
Olivier FaureFrantziako alderdi sozialistako lehen idazkaria, diputatua
Raphael GlucksmannPlace Publique-eko eurodiputatua
Marie ToussaintEurodiputatu ekologista, jurista,
André ChassaigneFrantziako alderdi komunistako diputatua, GDR parlamentuko taldeko lehendakaria
François RuffinFrantziako diputatua
Clementine AutainFrantziako diputatua
Philippe PoutouNPAko kidea, Frantziako presidentetzarako hautagai ohia
Jose BoveVia Campesinako bozeramaile ohia, eurodiputatu ohia
Benoit TesteFSU sindikatuko idazkari orokorra
Murielle GuilbertSolidaires sindikatuko ko-idazkaria
Laurence MarandolaConfédération Paysanne sindikatuko bozeramailea
Philippe TexierEpaile ohia
Serge PortelliAbokatua, epaile ohia
Jean-Pierre MignardAbokatua
Marie DarrieussecqIdazlea
Florence DelayFrantses akademiako kidea, idazlea
François DufourConfédération Paysanne sindikatuko bozeramaile ohia
Annick CoupeSolidaires-eko bozeramaile ohia eta ATTAC-eko idazkari nagusia
Edgar MorinFilosofoa
Susan GeorgeIdazlea
Sorj ChalandonIdazlea
Thomas BidegainZinema gidoilaria eta zuzendaria
Herve Di RosaArtista, margolaria
Marie France EtchegoinIdazlea eta kazetaria
Edwy PlenelKazetaria
Jon PalaisAlternatiba eta ANV-COP21ko sortzaileetarikoa
Frédérique EspagnacPirinio Atlantikoetako senataria (PS)
Denise Saint-PePirinio Atlantikoetako senataria (Modem)
Max BrissonPirinio Atlantikoetako senataria (LR)
Vincent BruPirinio Atlantikoetako 6. hautesbarrutiko diputatua (Modem)
Florence LasserrePirinio Atlantikoetako 5. hautesbarrutiko diputatua (Modem)
Inaki EtxanizPireneo Atlantikoko diputatua (PS) eta Frantzia-Espaina talde parlamentarioko lehendakari ordea
Alain RoussetAkitania Berria eskualdeko lehendakaria (PS)
Jean-Jacques LasserrePirinio Atlantikoetako Departamendu Kontseiluko Lehendakaria (Modem)
Jean-Rene EtxegaraiEuskal Hirigune Elkargoko Lehendakaria eta Baionako auzapeza (Renaissance)
Daniel OlzomendiAuzapezen Biltzarreko Lehendakaria, Euskal Hirigune Elkargoko Lehendakari ordea, Izurako auzapeza (EHBAI)
Renee CarriqueEuskal Hirigune Elkargoko lehen lehendakari ordea eta Idauze Mendiko auzapeza
Kotte EzenarroEuskal Hirigune Elkargoko lehendakari ordea
Maider ArostegiEuskal Hirigune Elkargoko lehendakari ordea
Alain IriartHiriburuko auzapeza (EHBai), Euskal Hirigune Elkargoko Errobi Aturri poloko arduraduna
Peio EtxelekuEAJ-ko Ipar Buru Batzarreko Presidentea, Euskal Hirigune elkargoan Errobi Lurraldeko Arduraduna
Sophie BuissiereEELV-Ekologistak alderdiko bozeramailea
Emilie DutoyaAkitania Berria eskualdeko kontseilaria - Ziburuko axuanta
Andre GarretaIpar Euskal Herriko merkataritza eta industria ganberako lehendakaria
Paxkal IndoIpar Euskal Herriko Garapen kontseiluko lehendakaria
Martine BouchetIpar Euskal Herriko Garapen kontseiluko lehendakari ordea, idazlea
Argitxu DufauLABeko Ipar Euskal Herriko idazkari nagusia
Barth MottayFSU sindikatua
Mercedes GracietCFDT sindikatuko Ipar Euskal Herriko idazkari orokorra
Gabi MouescaEmmaüs Baudonne etxaldearen sortzailea eta zuzendaria
Maryse CachenautLaboraria
Xebax ChristyAldako lehendakarikidea
Marie CosnayIdazlea
Mehdi OuraouiIdazlea
Jurgi EkizaKantaria
Karlos Garaikoetxea UrrizaEusko Jaurlaritzako Lehendakari ohia 1980-1985
Juan Jose IbarretxeEusko Jaurlaritzako Lehendakari ohia 1999-2009
Ainhoa Aznarez IgarzaNafarroako Parlamentuko lehendakari ohia 2015-2019 (Podemos)
Joseba Egibar ArtolaEAJko bozeramailea Eusko Legebiltzarrean
Blanca RegulezNafarroako Parlamentuko EAJko legebiltzarkidea
Arnaldo Otegi MondragonEH Bilduko Koordinatzaile Orokorra
Laura Aznal SagastiEH Bilduko bozeramailea Nafarroako Parlamentuan
Isabel AranburuNafarroako Parlamentuko legebiltzarkidea (Geroa Bai)
Rufi Etxeberria ArbelaizSortuko kidea
Mitxel LakuntzaELAko idazkari nagusia
Garbine AranburuLABeko koordinatzaile orokorra
Nagore IturriozSTEILASeko bozeramailea
Unzalu SalterainEtxalderen koordinatzaile arduraduna
Joseba Azkarraga RoderoSareren bozeramalea, Eusko Jaularitzako Justizia, lan eta gizarte asegurantza sailburua (2001-2009)
Gorka GarciaEtxerateko bozeramailea
Agus HernanGiza eskubideen aldeko aktibista
Paul RiosBakearen aldeko aktibista
Fernando ArmendarizGizarte eta giza eskubideen aldeko aktibista
Jule Goikoetxea MentxakaFilosofo politikoa
Elene Lopetegi oleaEuskal Herriko Bilgune feministako ordezkaria
Mirentxu PurroyKazetaria eta zinegilea
Fermin MuguruzaZinegilea eta musikaria
Maialen LujambioBertsolaria
Jon MaiaBertsolaria

 

Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.