Konponbidean engaiatzeko eskatu diote Frantziari Parisen

«Mendekua ez bada, itxura handia du». Hitz horiekin laburbildu du Michel Tubiana Giza Eskubideen Ligako (LDH) presidenteak euskal presoen egungo egoera. Bake Bidearekin batera, Parisko kazetariekin bilkura antolatu zuten atzo goizean, euskal presoenegoera eta, berezikiago, Ibon Fernandez Iradi preso eriaren kasua azaltzeko. Bilkuran izan ziren orobat, besteak beste, Nazio Batuen Erakundearentzat aditu lanak egiten dituen Philippe Texier magistratu ohia, François Bes Presondegien Nazioarteko Behatokiko (OIP) presidentea eta Veronique Vasseur, Parisko La Sante presondegiko mediku buru ohia.

Tubianaren hitzetan, euskal presoen egoera Frantziako eta Espainiako estatuen «blokeo» egoeraren menpe dago, eta diskriminazio baten erakusle da: euskal presoak Frantziako 23 presondegitan «sakabanatuak» dira, eta euskal preso izateagatik «trataera partikularra» ematen zaie. «Ibon Fernandez Iradiren kasuan, justizia administrazioaren jazarpen bat ikusten dugu, nahiz eta elementu guziak eskura dituen, ohartzeko, sufritzen duen esklerosi anizkoitzak bere askatzea justifikatzen duela. Frantziako Gobernuari oroitarazi nahi diogu momentu oro zuzenbide arauak errespetatzeko ardura duela, bere eginkizunek pertsonaren duintasuna jokoan ezarri gabe», adierazi zuen atzo. Vasseur bera ere zorrotz mintzatu zen Fernandez Iradiri buruz, eta haren kasua mediku txostenetan soilik oinarrituta azter dezatela eskatu zuen. 2000. urtean, Frantziako presondegien egoera salatzen zuen liburu bat idatzi zuen, polemika handia eragin zuena. Oroitarazi zuen giro horretan onartu zela zigor etetearen legea, bere garaian «lege humanitario» izendatu zena. «Hamabost urte geroago, urtero 100 bat preso hiltzen dira Frantziako kartzeletan, eta beste anitzek eritasun larriak dituzte», deitoratu zuen.

Halaber, ardura hori dutenei, Euskal Herrian bortizkeria oro geldi dadin beren esku dagoen guzia egiteko eskatu zien Vasseurek. «Gatazkaren konponbiderako mekanismoak irudikatu eta plantan eman behar dira lehenbailehen». Ildo beretik, «Espainiari segika» ari den Frantziako Gobernuaren jarrera salatu zuen Tubianak. «Gobernuen gaur egungo logikan ikus dezakegu zentzugabekeriak gaina hartzen duela terrorismoaren kontrako borroka aipatzen denean ». Borroka armatua bukatu bada ere orbainak utzi dituela ohartarazi zuen, eta «normaltasunera» itzultzekotan ezin zaiola segitu«galtzaile eta irabazle» eskema bati. «Hemen normala ez dena da mahai bat osatu ez izana armagabetzearen, presoen etxeratzearen eta biktimen gaiak nola konponduko diren hitz egiteko», gaineratu zuen Texierek.

Hitz egin, ulertzeko

«Pozik» agertu zen Anaiz Funosas Bake Bideko lehendakaria Parisko kazetariekin izandako hitzorduaren ondotik. Parisko bake konferentziatik lanketa berezia egiten ari dira prentsarekin eta eragileekin,prozesuaren inguruan den «isiltasuna» hausteko. «Parisen den arazoa da erredakzioetan ez dela inongo gogoetarik euskal gatazkaren konponbidea jorratzeko. Ez da agenda politikoan. Anitzen erantzuna da Euskal Herria Madrildik kudeatzen dela. Oraindik lan handia bada», adierazi zuen. Haren iritziz, Euskal Herrian da gakoa. «Joan gaitezen jadanik, euskal instituzioekin, gizarte zibilarekin eta atalez atal dauden eragileekin adostera zein den bidea, nola egin behar den, eta zer izan behar diren bakoitzaren rola eta ekarpena. Horrela segitzea arduragabekeria handia da, eta guk ez dugu arduragabeak izan nahi».