Ipar Euskal Herriko ikasleen %68k ez dute euskararekin harremanik izanen

2023-2024ko ikasturtean modu batera edo bestera euskarazko irakaskuntza jasoko duen Ipar Euskal Herriko ikasle kopurua doi bat emendatuko da, baina gehiengo handi batek frantses hutsez jasoko du derrigorrezko irakaskuntza. Frantziako Hezkuntza Ministerioak zabaldu dituen behin-behineko datuen arabera, ikasleen %68k ez du inolako harremanik izanen euskararekin eskola orduetan. Proportzioetan, iazko kopuru bera da gutxi gorabehera; kopuru absolutuetan da emendatzea. EEP Euskararen Erakunde Publikoak udazkenean publikatuko ditu behin betiko datuak, baliteke-eta ikasturte hasierako datuetan aldaketa batzuk izatea.

Ikusi gehiago:Bosgarren kolegioa badu Seaskak: Senpereko Kattalin Elizalde

Lehen mailetan da euskaraz zerbait jasotzen duen ikasle gehien. Bordeleko (Okzitania) akademiako errektoretzak komunikatutako datuen arabera, ikasleen %43k izanen dute nolazpaiteko euskarazko irakaskuntza. Lau eredu aurki daitezke hor: batetik, murgiltze eredua, Seaskako ikastoletan aurki daitekeena. 2.638 ikasle izanen dira aurten Ipar Euskal Herriko ikastoletan. Bihar eginen du ikasturte hasierako prentsaurrekoa Seaskak, eta behin betiko datuak emanen ditu. Bestetik, publikoan eta pribatuan, irakaskuntza euskara hutsean jasotzen dutenak daude —Frantziako Hezkuntza Ministerioak murgiltze kontsideratzen du, baina ikasgelatik kanpora ez du euskararen presentzia bermatua—. 1.157 izanen dira. Bien artean, ikasleen %14,8 inguru izanen dira irakaskuntza orduetan osoki euskaraz arituko direnak.

Sail elebiduna dago ondoren, printzipioz oren parekotasunean oinarritzen dena —ikasgaien erdiak euskaraz, eta beste erdiak frantsesez—. Kasik 7.000 ikasle izanen dira elebidunean ama eskoletan eta lehen mailan: %27,2 inguru. Azkenik, euskara ikasgaia hautazko gisa hartzen dutenak daude; astean ordu eta erdi inguru izaten dute euskaraz, lehen irakaspen gisa. 267 ikaslek eginen dute hautu hori, %1ek. Azkenik, frantses elebakarrean izanen dira ikasle gehienak.

Iazko datuen parekoak dira aurtengoak, baina, aitzineko urteetara begiratuta, bilakaera baikor bat ikus daiteke. 2019an, %40,9k jasotzen zuen euskarazko irakaskuntza ama eskolan eta lehen mailetan. Bi puntuz emendatu da lau urtean.

Bigarren mailan, apal

Kolegio eta lizeoetako datuek haatik, lehen bezain apal segitzen dute. Kolegioan, 1.069 ikasle izanen dira murgiltze ereduan, eta beste 2.205 elebidunean arituko dira. Azkenik, 786k hartuko dute hautazko ikasgai gisara. Lizeoan, berriz, 485 izanen dira murgiltze ereduan —Seaskaren Bernat Etxepare lizeoa da murgiltzea eskaintzen duen bakarra, eta oraingoz 472 izen emate dituztela jakinarazi du—. Elebidunean, haatik, 668 izanen dira, eta hautazko ikasgaia hartu dutenak, 227. Errektoretzak emandako datuetan ez dute zehaztu kolegio eta lizeoetan izanen den ikasle kopuru orokorra; beraz, gaur-gaurkoz, ezinezkoa da bakoitzerako proportzioak ateratzea. Bigarren maila bere osotasunean hartuta, Ipar Euskal Herriko ikasleen %21,3 dira ikasgelan euskaraz zerbait jasotzen dutenak; %18 ziren 2019an.

Frantziako Hezkuntza Ministerioak zabaldutako datuak behin-behinekoak dira oraingoz, eta ñabardura batzuetan aldatuko direla iragarri daiteke. Joera zein den erakusten dute, hala ere.