«Inoiz izan ez den sostengua lortu du Parisko manifestuak»

Nekatua, baina ilusioz beterik. Hala dago Anaiz Funosas (Baiona, 1979) Bake Bidea-ko lehendakaria, eta, haren ustez, Parisko Bake Konferentzian parte harturiko jende andana bat ere bai. Lan handia izan baita hura antolatzea, baina jasotako fruituak «emankorrak» izatea espero dute. Hasteko, Victor Hugo gelan bizitakoak horixe pentsatzera darama.

Frantziako eta Espainiako gobernuen erantzunak ez du harritu, eta argi du mugitzeko lan egiten segitu beharko dutela. Bertze eragileekin elkarlanean egin nahiko luke, orain arte bezala.

Zer moduz joan zen konferentziaren eguna bera?

Biziki sentsazio positiboarekin atera gara. Egun emankorra izan da prozesuarentzat, maila anitzengatik. Lehenik, lortu delakoz sostengua handitzea, gatazkaren konponbidea Ipar Euskal Herritik Parisera eramanez. Eta, batez ere, Ipar Euskal Herrian Aietez geroztik eramaten ari den ariketa agerian utzi delako: elkarrizketa ariketa bat, eta edukien zehaztapen eta kontsentsuen inguruko ariketa bat. Kontent gara parte hartzeagatik ere: gela betea zen, bai Ipar Euskal Herriko eta bai Parisko eragile ezberdinetatik etorritakoak. Egun inportantea, abiapuntu berri bat markatu duelakoz, gatazkaren konponbidearen aldeko iritzi korronte baten abiapuntua.

Prentsa lehen aldian bildu genuelarik errateko Parisera gindoazela, hainbat helburu markatu genituen: iritzi korrontearena, parlamentarien babesa lortzearena eta egonkortzearena. Eta hori lortu da. Orain, gauza askoz gehiago atera dira: uste dugu bertan parte hartu duten hizlariek anitz ekarri dutela, proposamen konkretuak mahai gaineratu... Ez dugu oraindik denbora ukan hori dena pausatu eta aztertzeko, baina egin dira proposamenak.

Edukietan ere interesgarria izan da konferentzia, beraz?

Bai, eta markatzen du konkretizazio bat. Nola, norekin... Orain, lasaitasunez hartu beharko dugu, eta eraikitzera joan. Bidelagun berriak badira, eta betikoak inoiz baino animatuago daude —Nazioarteko Harreman Taldekoengan ari naiz pentsatzen—. Orain dena sakonki aztertu eta konkretizazioak bultzatzeko premia dugu.

Hitzaldiez gain, bukaeran irakurritako manifestuak hartu du batez ere garrantzia. 110 lagunek izenpetu zuten.

Manifestuarekin pozik gaude, hori delakoz 11tik aitzina pertsonalitate horiekin batzen gaituen irakurketa eta edukia. Aieteren bide orriaren aldeko manifestu bat da, eta, hori baino urrunago, konpromisorako manifestu bat, zeinetan premiazko lau puntu nahi izan diren aitzinean jarri. Gatazkaren konponbidean aitzinatzeko, ezinbestekoa delako ondorioei aterabide bat ematea. Adierazpen garrantzitsua da, frantses estatuan ireki daitezkeen ate berriei begira lortu delako inoiz lortu ez den sostengua.

Militante batzuek erraten ziguten Burgosko auzitik ez zela ikusi hain zabala eta horrelako aldekotasuna adierazten zuen manifestu eta zerrenda bat. Horretan gara ere sinetsiak, abiapuntu indartsu bat dela ekainaren 11koa. Goiz osoan hori sentitu dugu: gelatik gogo ikaragarria atera zen entzuteko, laguntzeko eta segitzeko. Baloi hori eskuan dugu, eta, orain, jakin behar dugu ongi pasarazten bururaino joateko.

Zein oihartzun izan du konferentziak Frantziako gizartean?

Lehen aldikoz lortu da horrelako ekinbide bati oihartzuna ematenekinbidea egin aitzin. Biziki pozik gara lortu izanaz France Inter bezalako irrati batean gaia bi aldiz sartzea. Egunean bertan ere egon da Libération-en bi orriko artikulua, baita France Inter eta France Culturen segimendua ere, eta AFPk ere eman dio tratamendua.

Hobeki egin zitekeen, baina badakigu nondik gatozen, badakigu konponbidearen gaia nola tratatua den orain arte... Ez genuen espero epe hain laburrean komunikabide guziak sartuko zirenik. Baina elkarrizketa eta artikulu horiek erakusten dute interes bat sortu dela, eta lagungarri izango da lan hori egiten segitzeko. Komunikabideekin zergatik? Gizarteko ikuspegia aldatzeko ezinbestekoa baita gatazkaren konponbideaz hitz egiten duten komunikabideak izatea.

Frantziako eta Espainiako gobernuek segidan eman zioten erantzuna Pariskoari, erranez ez zutela deus aldatuko. Zer diozu?

Hain fite erantzun izanak agerian uzten du konferentzia horrek ukan duen garrantzia. Estatuen ikuspegitik deus lanjerosa ez balitz izan, isilduko ziren, eta ez zioten kasurik egingo. Hor, behartuak izan dira erantzutera eta behartuak horien posizioa berres- tera. Nonbait positiboa da. Erran nahi du beldurra diotela horrelako ekimen bati. Gu konbentzitzen gaitu bide onetik goazela, egia dela baduzularik herri bat kontsentsuak bilatzen, horrek mugimenduak ekartzen dituela. Ez genuen espero ere estatuen jarrera baikorra izanen zenik. Ez: egin badugu konferentzia hori, da estatuek ez dutelako onartzen eman beharreko urratsa. Baina guk emana dugu, eta horrela segituz ekarriko ditugu urratsak ematera. Presio bidea da horrelako ekimenak egitea.

Espero duzue erantzun baikorra izanen duzuela noizbait?

Goiz ala berant, bai. Prozesu hori burura eramateko beharko da estatuen inplikazioa. Orduan, bai, joan beharko dugu eraikitzera behar diren tresnak hartaratzeko.

Konferentzia baino egun batzuk lehenago egin zituzten Miarritzen atxiloketak...

Hartu genuen mezu argi bat bezala. Hau da: «Hemen ez da armagabetze prozesurik, hemen bada gure ildoa, eta ildo bakarra da». Hartu genuen ere konferentzia horren desitxuratzeko gogo bezala. Baina jada errana dugu: herri honetan sortu dira inoiz ikusi ez diren baldintzak, badira gatazka armatu baten gainditzeko baldintzak, eta horretarako behar dugu benetako prozesu bat, nazioartean ematen diren beste prozesuetan bezala, mailakatua, egiaztatua... Koadro bat merezi duena, eta estatuek eskaini behar dutena. Miarritzeko atxiloketari guk erantzuten diogu erranez hemen prozesuak behar direla martxan jarri: armagabetze prozesuak, preso eta iheslarien etxeratzeak, eta berradiskidetze bidean biktimek ezinbestekoak izanen dituzten prozesu edo mekanismoak berreraiki eta gizarte horretan bizi ahal izateko. Hori da guk aldarrikatu duguna Parisen, baina, aldarrikatzeaz gain, eraikiko duguna.

Paris abiapuntu dela diozu. Zein izanen dira hurrengo urratsak?

Ez dugu zehatz erantzuten ahal, baina segur da parlamentariekin egindako lana ez dela egun horri begira bakarrik egin. Horiekin segituko dugu lanean eta gogoetan. Ditugun pieza guziak hartu, eta denekin partekatu behar ditugu. Ez baita bakarrik Bake Bidea: anitz aritu gara konferentzia humanitario horretan lan egiten. Orain, bai Ipar Euskal Herrian etabai Parisen beharko dugu denekin ikusi, eta denon artean egituratu, prozesua bururaino joateko.

Hego Euskal Herrian zein oihartzun izan dezake?

Aietekoaz geroztik, Ipar Euskal Herrian egin dena interesgarria eta onuragarria da denentzat. Hego Euskal Herrian, eragin guneak ezberdinak dira, baina badugu denek ikasterik bakoitzaren esperientzietatik. Gu irekiak gara partekatzeko, baina haiei dagokie nola bizi izan duten erratea.