Nolakoa izango da Ikerbasque 2028an? 450 ikertzaile izango ditu, gaur egun baino 80 gehiago; 80 ikertzaile berri horietatik gutxienez %40 emakumeak izango dira; 2025-2028 bitartean, Ikerbasqueko ikertzaileek 200 milioi euro lortuko dituzte; 2.800 artikulu baino gehiago argitaratuko dituzte inpaktu handiko aldizkari zientifikoetan; eta Ikerbasqueko ikertzaileek lan egiten duten zentro guztiek izango dute ongizate psikologikorako programa bat. Zientziarako Euskal Fundazioa da Ikerbasque.
Helburuak dira horiek guztiak. Juan Ignacio Perez Iglesias Eusko Jaurlaritzako Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzako sailburuak eta Fernando Cossio Ikerbasqueko zuzendari zientifikoak gaur aurkeztu dituzte Ikerbasqueren 2025-2028 aldirako helburuak, BCAM matematika aplikatuen ikerketa zentroan, Bilbon. BERC ikerketa zentroen (Basque Excellence Research Center), CIC zentroen (Ikerketa Kooperatiboko Zentroak) eta osasun institutuen arduradunei aurkeztu dizkiete.
Perez Iglesiasek eta Cossiok esan diete Ikerbasquek erakundeei lagundu egin behar diela helburuak lortzen. Plan estrategikoaren funtsezko hiru eremuak gogoratu dituzte: ikerketa arloko talentua erakartzea eta profesionalki garatzea; Zientziaren Euskal Sistema indartzea; eta zientziak gizartean duen inpaktua areagotzea.
Euro bakoitzeko, bi lortu
Zehaztu dute Ikerbasquen inbertitutako euro bakoitzeko ikertzaileek ia bi lortzen dituztela ikerketa proiektuak finantzatzeko funtsetan. Zientzian eta ikerketan inbertitzeko dirua da. Aurreikuspenen arabera, 2028an 2.000 pertsonak lan egingo dute Ikerbasqueko ikertzaileek zuzendutako ikerketa taldeetan.
Bi berritasun aipatu dituzte gaurko agerraldian: alde batetik, Ikerbasqueko ikertzaileek lan egiten duten zentro guztiek ongizate psikologikorako programa bat ezarriko dute 2028rako; bestetik, BERC eta CIC zentro guztiek herritarren artean zientzia sustatzeko estrategia bat izango dute.
Perez Iglesiasek arreta berezia jarri dio osasun mentalari. Haren esanetan, arazo psikologikoek beste sektore profesionaletakoei halako hiru edo lau eragiten diete ikerketaren sektorekoei, sektorearen presioagatik eta lehiakortasunagatik. Arazoa konpondu beharra dagoela uste du: «Norbaitek gustura lan egiten ez badu, oso zaila da lan ona egitea».
