HONDARRIBIKO ALARDEA. Aurten ere berdintasunik ez

Manifestazioan, betikoaren orduan ez beste batean eta ertzainek babestuta egingo dute berriro ere bihar Jaizkibel konpainiako gizon-emakumeek Hondarribiko alardearen ibilbidea.

AINARA ARRATIBEL DONOSTIA
2008ko irailaren 7a
00:00
Entzun
Txilibitu eta eskopeta soinuek hartuko dituzte bihar beste urte batez Hondarribiko kaleak (Gipuzkoa), alardea egingo baita. Hori ez da, halere, urtero izaten den irudi bakarra irailaren 8an. Izan ere, aurten ere emakumeek ezingo dute parte hartu eskopetadun gisa betiko alardean. Oraingo honetan ere, manifestazioan, beste ordu batean eta ertzainek babestuta egin beharko du gizon eta emakumez osatutako Jaizkibel konpainiak alardearen ibilbidea. Aurten ere ez da berdintasunik izango Hondarribiko alardean.

1993an bi emakumek alardean parte hartzeko eskaria egin zioten juntari. Baina ezetz erantzun zieten. Orduz geroztik asko izan dira emakumeek alardean parte har dezaten egin diren urratsak. Bide horretan mugarri izan zen gizon eta emakumez osatutako Jaizkibel konpainiaren sorrera. Zailtasunetatik harago, konpainiak ahalegin handiak egin ditu alardean parte hartzeko, eta bide horretan hainbat pauso eman dituzte: betiko alardearen ibilbide berra egitea eta Guadalupera igotzea, besteak beste. Azken pausoa iaz egin zuten. Aurreko urteetan betiko alardearen aldekoek plastiko beltza ezartzen zuten Jaizkibel konpainiaren ibilbidean. Iaz, berriz, plastiko horiarekin eta Disneyko mozorroekin irten ziren. Jaizkibelen ustez, ekintza horrekin barregarri geratu ziren.

Bidea luzea izango dela badakiten arren, haien helburu nagusia betiko alardean parte hartzea da: alardea bakarra eta publikoa izatea. Egun, Alarde Fundazioaren esku dago alardearen antolakuntza.

200 lagun baino gehiago

Urte hauetan konpainia hazten joan da, eta urtetik urtera desfilatzen dutenen nahiz haiek ikustera biltzen direnen kopurua handiagoa da. Bihar, adibidez, 200 lagunek baino gehiagok desfilatuko dute. Kantinera jaso eta 08:20ak aldera lerrokatuko dira. Hala, Kale Nagusian gora abiatuko dira. Gernikako Arbola kalea zeharkatu ostean, Saindura iritsiko dira. Iaz lehen aldiz egin bezala, ondoren Guadalupera igoko dira. 10:00ak aldera desfile txiki bat egingo dute hango zelaietan, eta, ondoren, militar buruak eta konpainiako hainbat kide meza nagusira joango dira.

Arratsaldean ere desfilatuko dute. 17:10ak aldera abiatuko dira Saindutik, eta Armen Enparantzan amaituko dute. Orduan, Portutik, Sabino Arana kaletik eta Alamedatik pasatuko dira.

Betiko alardean, 20 konpainiak parte hartuko dute desfilean. Ohi bezala, goizeko bederatzietan irtengo dira Gernikako Arbolako lorategietatik, eta Armen Plazara iritsiko dira. Ondoren, Guadalupera igo eta meza entzungo dute. Arratsaldean ere desfilatuko dute.



Emakumeak alardean

1996: Irainak, muturrekoak eta eskopetakadak: Alarde egunean Kale Nagusiko etxe batetik desfilean sartzen ahalegindu ziren 25 emakume. Irainak, muturrekoak eta eskopetakadak jaso zituzten.

1997: Emakumeak aurrez aurre: Alarde tradizionalaren aldeko emakume talde jendetsu batek ez zien pasatzen utzi gizon eta emakumez osatutako Jaizkibel konpainiako kideei. Hala, alardean parte hartzeko baimen eskaera ofiziala ezin izan zuten espero bezala egin. Dena den, ez zen erasorik gertatu, eta balantze baikorra egin zuten Jaizkibelekoek.

1998: Betikoek eta Ertzaintzak eragotzita: Alardearen aldekoek hesi bat jarri zieten ez desfilatzeko, eta oihuka eta txistuka hartu zituzten. Dena den aurreko urteetan baino metro gehiago egin ahal izan zituzten. Ertzainek egotzi egin zietendesfilean sartzea.

1999: Abiatu ere ez: Bideari ekin ere ezin izan zuten Jaizkibel konpainiakoek. Ertzainen hesi batek eragotzi zien bidea. Hesia zeharkatzeko bigarren ahalegina egin zuten, baina ez zuten lortu. 12 lagun zauritu ziren.

2000: Herrizaingo Sailarenerabakiaren aurka : Herrizaingo Sailak eta EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak Jaizkibelek alardean parte hartzeko bitarteko guztiak jarri behar zirela ebatsi zuten. Baina haien ebazpena ez zen bete. Ehun bat lagunek desfilatzea galarazi zieten. 58 lagun atxilotu zituzten.

2001: 100 metroko ibilbidea: EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota zituen Jaizkibel konpainiak eskatutako badaezpadako neurriak. 100 metroko ibilia baino ezin izan zuten egin. Tradizionalekoak iristean ertzainek sakabanatzeko agindua eman zieten.

2002: Zazpigarren urtez baimenik gabe: Ibilbide labur bat baino ez zuten egin, eta Soroeta auzoaren inguruan desfile txiki bat.

2003: San Pedro kaletik lehen aldiz: San Pedro kalea zapaldu zuten lehen aldiz Jaizkibelkonpainiakoek. Hori dela eta, nahiz eta ertzainez inguratuta desfilatu, pozik agertu ziren amaieran.

2004: Istilurik gabe, baina ertzainez inguratuta: Bigarren urtez istilurik gabe zeharkatu ahal izan zituzten Hondarribiko kale nagusiak Jaizkibelekoek.Hori bai, berriro ere Ertzaintzak inguratuta eta betiko alardea eta gero desfilatu zuten.

2005: Goiz eta arratsaldeko desfilea: Jaizkibel konpainiako gizon emakumeek goiz eta arratsaldez desfilatzea lortu zuten. Ez zen, ordea, desfile normala izan. Ehunka ertzain eta plastiko beltzez inguratuta egin zuten bidea, txistu eta irainekin.

2006: Plastiko beltza berriro ere: Betiko alardearen aldekoek jarritako plastiko beltzaren eta oihuen artean egin behar izan zuten berriro ere desfilea. Alarde mistoko haurrek ez zuten ibilbide osoa egin, helduek jasandakoa saihesteko.

2007: Plastiko horia eta Disneyko mozorroak: Alarde tradizionalaren aldekoek plastiko horia eta Disneyko pertsonaien mozorroak jantzi zituzten protesta gisa. Jaizkibel konpainiakoak pozik agertu ziren. «Barregarri geratu dira», adierazi zuten. 12 urtetan lehen aldiz Guadalupera igo ziren.





Sant Roque kofradiaren bazkaria ikertzen ari dira

Laudioko (Araba) jaietan Sant Roque kofradiak egiten duen bazkariaren inguruko ikerketa hasi du EAEko Arartekoak. Bazkari hori abuztuko azken igandean egiten da, eta bertan ezin dute emakumeek parte hartu. Aurtengo bazkarian 380 lagunek hartu zuten parte, tartean Juan Jose Ibarretxe EAEko lehendakariak. Laudioko herritar batek jarritako kexa baten ondoren hasi zuen ikerketa Arartekoak. Laudioko alkate Jon Karla Menoiok adierazi zuen kofradia erakunde pribatua dela, eta aztertzen ari dela emakumeak bazkarian parte hartu edo ez. Dena den, jaietako programan sartzen dela kontuan hartuta, ekitaldi publikoa izan daiteke eta Arartekoa ikertzen ari da kontua.





Zer da alardea?

1638. urtean Frantziako gudarosteek Hondarribia setiatu zuten. Setioa amaitutakoan herria aske geratu izanak eragin zuen alardea, Guadalupeko Amari egindako zinaren isla. Lehen alardea 1639an egin zen. Desfilea eskopetadunek, txilibitariek, zaldunek, kantinerek, aizkolariek eta musikariek osatzen dute, besteak beste.





220

Iaz Jaizkibel konpainian desfilatu zutenak. Kapitain, kantinera, txilibitari eta eskopetadunen artean, 220 lagunekdesfilatu zuten iaz Jaizkibel konpainian. Aurten kopurua antzekoa izatea espero dute. Horien artean izango dira lehen aldiz aterako diren batzuk.





Irunen bi alarde ateratzen dira: betikoa eta mistoa

Euskal Herrian egiten den beste alarde bat Irungoa da (Gipuzkoa), San Martzial egunekoa. Hor ere, alarde tradizionalean emakumeek ezin dute soldadu gisa atera. Hala, emakumez eta gizonez osatutako beste alarde bat egiten da. Aurten 1.046 lagunek hartu dute parte bertan.
Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.