«Hizkuntza politika nola indartu aztertu behar dugu»

Jean Claude Iriart (Baiona, 1962)Euskal Kulturaren Aldeko Herri Arteko Sindikatuko (EKAHAS) presidente den heinean EEPko kide dela, kargu horrekin da mintzo. Zehaztu du elkarrizketa honen galderei ez diela erantzun EEPko presidente gisa, eta gaineratu EEPko bitartekako presidente dela —asteon izendatu dute, otsailera arte—. Biltzar nagusira arte administrazio lanetan ariko da, baina, dioenez, ez du agerraldi eta adierazpen publikorik eginen presidente gisa. EKAHASek Ipar Euskal Herriko herriek eman kotizazioak biltzen ditu: herritar bakoitzeko 1,3 euro urtean. EEPren aurrekontuaren %9 sindikatutik dator. Estatuak, eskualdeak eta departamenduak %30 dute ematen.

Zer diozu Euskal Konfederazioaren erabakiaz?

Haien jarrera da; nik hori ez dut komentatzerik. Nahi izan dute erreakzio bat markatu, eta hori hautatu dute. Hori behar dugu kontuan hartu eta errespetatu. Kontratuaren ahuleziei dagokienez, jadanik aipatuak ditut nihaurek. Azken bi kontratuetan hizkuntza politikan jauzi bat eginarazteko parada izan zen. Baina, zoritxarrez, hor ikusi da instituzio bakoitzak ez diola EEPri ekarpena emendatu. Azken kontratu hori galduriko parada bat izan da. Baina, denbora berean, gauzak ez dira horretan gelditzen. Behar dugu ikusi nola indartu hizkuntza politika. Nik, sindikatuko buru gisa, indarrak horretan ezarri behar ditudala uste dut.

Nola?

Hastapenetik erran dugu normala zela lekuko kolektibitateek, herriek eta herri elkargoek maila handiago batean parte hartzea, politikoki eta diru ekarpenetan ere bai. Haien engaiamendua emendatzea. Geroztik, gauzak aitzinatu ditugu.

Zertan zaudete alde horretatik?

Hautetsien kontseiluko administrazio kontseiluarekin eta herri elkargoko presidente guztiekin bildu gara joan den astean. Denek adostu dugu indar hori egin behar dugula printzipioz.

Zein heineko emendatzea aurreikusten du sindikatuak?

Adostu duguna da heldu den urtean jadanik emendatze inportante baten egitea EEPko aurrekonturako. Estatua, Akitania eta departamenduak ekartzen dutena hartzen badugu erreferentziatzat, arteka handi bat bada. Hori bost urtez gaindi litekeela iruditzen zaigu, nahiz konplikatua izan. Elkargo bakarrarekin sindikatua desagertuko bailitzateke. Heldu den urteko, hasteko, ontsalaz 100.000 euro gehiago ematera behar liteke engaiatu sindikatua. Primaderan bozkatuko dugu ofizialki, baina, aski adostua izan denez, nekez ikusten dut orain hori ez gauzatzea.

Emendatze hori ari dela marrazten, sinesgarria zaizu balizko elkargo bakarrak hizkuntza politika bere gain hartzeko aukera? Baikor zaude horri begira?

Mementoan behar dugu baikor izan. Lana doi-doietarik abiatzen da.

Elkargo berrian EEP ikusten duzue sindikatutik, indartzea ere aipatu izan duzue egin duzuen ikerketan, ez?

Hori da konklusioen parte bat. Inportanteena da elkargoak hizkuntza politikaren ardura hartzea, bere araudietan finkatzeaeskumen hori. Hori da lortu behar dugun helburu nagusia. Horrek erran nahi du elkargoak har lezakeela sindikatuaren eta Hautetsien Kontseiluaren lekua EEPn. Jar litekeela estatuaren, Akitaniaren eta departamenduaren mailan EEPko kudeaketan eta, agian, EEPko motor izan daitekeela. Pentsatzen dut parada inportante bat dugula hor.

Lurralde kontratuak galduriko parada gainditzeko aukera?

Bai, gauzak ez baitira sekula behin betiko egiten. Hasteko, horretan dut esperantza. Ikusiz gainera, urte batez oraino eskualdeak ukanen badu EEPko presidentetza, ondotik, lekuko instituzioen aldi izanen dela. Horrek erran nahi du elkargo berriak balukeela ere EEPko presidentetza segidan, sei urterendako. Kasualitatez da horrela gertatzen, baina bide bat izan daiteke elkargoarentzat, hizkuntza politika baten egiteko zein engaiamendu hartzen duen erakusteko. Gero, egitura baten sortzeak ez du dena konponduko. Beharko dira hautu politikoak.