«Garai zirraragarria biziko dugu; badaude baldintzak sekulako gauzak egiteko»

ZukGua prozesuaren ostean jaio zen Ernai, ezker abertzaleko gazte erakundea, 2013ko martxoan. Lehen urratsen ostean, urriaren 29an aurkeztu zuten II. Kongresu Prozesua: Inurritegia, eguneroko borrokan eraikia. «Askotan aipatzen dugun inurri lan horri egindako aitortza da», azaldu du Mikel Urdangarin bozeramaileak(Beasain, Gipuzkoa, 1994). Bi fasetan egingo dute: 2017ko urtarrilaren 23ra artekoa izango da lehena —orduan egingo du Sortuk bere kongresua—, eta apirilera artekoa bigarrena. Gazte mugimenduan aritutakoen eta zenbait eragileren ekarpenak jasotzen ari dira orain, txostenak idazten hasteko. Gero, horiek osorik eta atalez atal bozkatzeko aukera izango dute. Ezker abertzalearen Abian prozesuko ondorioez, prozesu independentista eraldatzaileaz, gazte estrategiaz eta antolakuntza ereduaz arituko dira, besteak beste. Ahalik eta gazte gehienekin, Lur Albizuren (Artazu, Nafarroa, 1993) esanetan: «Parte hartzeko, ez da beharrezkoa izango Ernaiko militante izatea».

Zer balantze egiten duzue sorreratik orain arteko bideaz?

L.A: Hutsetik sortu zen Ernai. Errepresioaren ostean, oso egoera txarrean, lortu zen antolakunde oso bat biziberritzea. Formakuntza prozesua egin dugu, baita prozesu feminista ere. Aitzindaria izan da ezker abertzalean; beste pauso izan da militantzia eredua eta praktikak eraldatzeko.

M.U: Garai hartan gazte mugimendua nolabaiteko apalaldi batean zegoenez, helburu nagusi gisa jarri genuen bereziki gazteek jasaten ditugun arazoen bueltan elkarlanean jardun eta borroka zehatzak piztea, ondoren horiek saretzeko: etxebizitza, enplegu prekarioak, hezkuntza...

Lan asko gazte mugimenduei begirakoa izan da, beraz; isilekoa-edo. Fruituak eman ditu?

L.A: Isileko lan gehiago gehiago egin dugu, bai, eta hori aldarrikatzen dugu, gainera. Inurri lana, egunerokoa, erreferente izatea horretan. Agian, horrek eragin du Ernairen erreferentzia ez indartzea. Baina lortu da zerbait: gazte mugimenduak egoera okerragoan zeuden orain lau urte.

Trantsizio fase bat izan dela aipatu izan duzue. Bereziki zerbaitetan kostatu da asmatzea?

L.A: Hasieratik ari gara alternatibak eraiki eta saretzeaz, baina benetan jauzi hori egitea dagokigu orain. Aktibazio fasean aritu gara, baina jauzi hori eman gabe.

M.U: Arazoak izan ditugu gainerako gazte sektore zabalek bere egingo luketen diskurtso eta borroka eskaintza zabal bat egiteko. Oraindik, askotan, gazteengan presente dago bizi gabekoarekiko nostalgia deitzen zaion hori, iraganarekiko nostalgia bat. Baina guk, izatekotan, etorkizun hurbilari izan behar diogu nostalgia, kontuan izanda garai zirraragarriak biziko ditugula, eta sekulako gauzak egiteko baldintza errealak dauzkagula.

Zein dira baldintza berri horiek?

M.U: Lehenik, aipatu behar dira krisi deitutako iruzur horrek gazteengan izandako ondorioak. Edozein enplegu hartzera, langabeziara edo atzerrira kondenatuta gaude. Eta gaztea eta emakumea izanez gero, bi bider okertzen da egoera. Hau ez da fenomeno metereologiko baten ordaina: hau krisi deitutako iruzurraren aitzakian sistematikoki elite batzuen mesedetan inposatu diren politika jakin batzuen ondorio da. Horrek haserre bat sortu du gazteengan, eta aldaketa gose bat zabaldu da. Gainera, hor daude aurreko protesta ziklo luzetik eratorritako baldintzak ere. Hemen badago zentzu komun aurrerakoi bat, badaude sare komunitario sendoak. Eredu hau agortu da; Espainiako Estatuko gehiengoak eta hemengoak guztiz kontrajarriak dira, eta horrek estatu propioa eraikitzeko aukera batzuk ematen ditu.

Prozesu independentista eraldatzailea aipatu da Abian prozesuan. Baldintza horietatik, zer ekarpen egin diezaioke Ernaik?

M.U: Gure erronka izango da aldaketa gose hori estatu propioaren aldeko bultzada bilakatzea. Orain, Espainiako Gobernua osatuta, lan erreforma berri bat dator, pentsio erreforma berri bat, murrizketa gehiago... Tsunami herritarra martxan jartzeko, erantzun sozial horiek palanka gisa erabili beharko ditugu.

Kultura politiko berri baten beharra ere asko aipatu du ezker abertzaleak. Errazago eragin dezakete gazteek? Ala lehengo inertziek baldintzatzen dituzte oraindik ere belaunaldi berriak?

L.A: Nik uste dut eragiten dutela. Zukgua prozesuan egin zen militante ereduari buruzko eztabaida, baina ez dakit ez zen zehaztu, edo inertziek ere eraman gintuzten betiko eredura. Ez beti-betikora, baina bai aje horiek dituen eredu batera. Buelta eman behar diogu horri. Oso irudi zurruna ematen da; konpromiso handia eskatzen du. Ematen du dena edo ezer ez dela, eta uste dugu tartean egon behar dela konpromiso ezberdinak hartzen dituen jendea. Jende asko galtzen dugu bidean.

Prozesu feminista egin duzue. Militantzia kultura horretan ari da feminismoa ekarpenak egiten? Zer ekar dezake?

L.A: Ekarpen asko egin ditzake. Orain lau urte, inork ez zuen zaintzaz hitz egiten, eta orain jende askok hitz egiten du zaintzaz, militantzia eredu osasuntsu batez, pertsona guztiak kontuan hartu beharraz, hain zurruna eta mekanikoa izango ez den ereduaz...

Aipatutakoez gain, zer beste puntu nagusi landuko duzue?

M.U:Nazio estrategia; nola garen gai Euskal Herriak gaurtik saretuko dituen estrategia bat adosteko.