«Ez legoke gerrarik guk horiek ordaintzeari uko egingo bagenio»

Zazpi bat urte daramatza KEM-MOC Bilboko Talde Antimilitaristak eragozpen fiskalaren aldeko kanpaina egiten, baina aurten sekula baino jende gehiago ari zaie horretarako laguntza eskatzen, Miguel Martinez Fernandezek (Bilbo, 1985) nabarmendu duenez: «Hedabideetan agertzen direnez, jendeak presenteago dauzka gerrak». Badaki ekintza sinbolikoa dela egiten dutena: «20.000 euro galtzea estatuarentzat ez da asko». Baina jendea inplikatzea nahi dute: gerraren aurkako ahotsa ozentzeko.

Zer da eragozpen fiskala?

Desmilitarizazio soziala bultzatzen duen kanpaina bat da: gastu militarrak behar sozialetara bideratzea. Mundu justu baten eraikuntza bultzatzen du, eta, horretarako, beharrezkoa da benetako defentsa sozialak indartzea, ustezko defentsa militaristen alternatiba gisa.

Zein dira defentsa sozialak?

Osasun publikoa eta kalitatezkoa, diru sarrerak eta enplegu duina, langileen antolakuntza, auzo antolatuak, euren bizilagunak etxegabetzea eragozten dutenak... Hau da, pertsonen bizitza eta eskubideak erdigunean jartzen dituzten kolektibo guztiak.

Horiei bideratzen diezue estatuei ematen ez diezuen dirua?

Bai, baina guk ez dugu diru hori ukitzen. Eragozpen fiskala egiten dutenek banku transferentzia bidez bidaltzen dute dirua nahi duten lekura. Hartara, baliabideak kolektibo edo ekinbide eraldatzaileetara bideratzen dira.

Adibidez?

Kolektibo feministetara, ekologistetara, antimilitaristetara, arrazakeriaren aurkakoetara, antikapitalistetara, sindikatuetara, auzo elkarteetara, gobernuz kanpoko erakundeetara...

Horiek dakarte bakea?

Mugimendu antimilitaristatik badakigu bakea ez dela indarkeriarik eza, kapitalismoaren erasoei aurre egiten dien gizarte antolatu bat baizik. Ez da bakerik egongo pertsona guztiok ez badugu eskubiderik etxebizitza duina izateko, osasun unibertsala izateko, doako eta kalitatezko hezkuntza izateko, elikadura osasungarria izateko, lana eta diru sarrera duinak izateko... edo ama lurra defendatzen ez badugu. Horregatik da funtsezkoa egitasmo eraldatzaileak eta iraultzaileak finantzatzea, diru hori armadaren esku gelditu beharrean.

Nola egin daiteke eragozle?

Praktikan, PFEZ edo errenta aitorpenaren bidez, gerretan xahutzen den dirua estatuari emateari uko egitea da, eta diru hori alternatiba eraldatzaileak babestera bideratzea.

Baina nola?

Hori egitea errazteko, kanpaina bultzatzen dugun kolektibook bulegoak irekitzen ditugu Bilbon, Donostian eta Gasteizen. Zehazki, errenta aitorpeneko kenkarien atalean trikimailu bat egiten dugu, hor dagoena ezabatu eta «gastu militarrari egindako eragozpen fiskalagatik» idatzita.

Zenbateko kenkaria?

Kalkulatzen da gutxi gorabehera 43.000 milioi euro xahutzen dituela Espainiak gastu militarrean: pertsona bakoitzak 900 euro inguru ematen dizkiola esan nahi du horrek. Guk 100 euro inguruko kenkaria egin ohi dugu pertsonako, baina berdin du zenbat egin: kontua egitea da. Militarismoa eta gerrak langile guztion patrikatik ordaintzen dira: ez legoke gerrarik guk horiek ordaintzeari uko egingo bagenio.

Legala da egiten duzuena?

Ez. Desobedientzia zibil, kolektibo eta ekintza ez-bortitz gisa planteatzen dugu: alegia, zilegi dena legezkoa denaren aurretik jartzea. Desobedientzia zibila lege bati men ez egitea da, jakinik lege hori urratzeak ezinbestean ekarriko duela gure gain hartzeko prest gauden zigor bat. Helburu nagusia ordena sozial edo politikoan aldaketak ekartzea da, herritarren askatasunari eragiten diotenak.

Zigorrik jaso daiteke?

Eragozpen fiskalaren kasuan ez du ondorio handirik, nahiz eta legezkoa ez izan, ogasunak ez duelako delitutzat hartzen. Kasu gehienetan ez du detektatzen, nahiz eta errenta aitorpenari beti gutun bat eransten diogun zer egin dugun eta arrazoiak azaltzeko. Gutunaz gain, dirua beste gai batzuetara bideratu izanaren egiaztagiria ere eransten dugu beti. Ez da, beraz, ordaintzeari uztea, edo zerga gutxiago ordaintzea, baizik eta diru horri helburu on bat bilatzea. Detektatzen dituzten aldi bakanetan, onartzen ez dutela besterik ez digute esaten, eta eragotzitako dirua itzularazten digute.

Zenbat pertsonak egiten dute gaur egun Euskal Herrian eragozpen fiskala?

Iaz 200 pertsona igaro ziren hiru bulegoetatik.

Eta zergatik sustatzen duzue?

Arrazoi ugari daude. Alde batetik, gerrek milaka pertsonaren bizitza, etxeak eta bizimoduak suntsitzea eragiten dute, eta, gaur egun, munduan migrazioaren arrazoietako bat dira: gerra gizateriaren aurkako krimenik handiena da. Mundu bidezkoago bat eraikitzeko, gerrak gauzatzen dituzten zio guztien aurka egin behar dugu, eta horietako bat da haren finantzaketa. Beste alde batetik, lotsagarrikeria da armadan eta haren gerretan euro bakar bat gastatzea, desberdintasun sozialen, pobreziaren eta bazterketa sozialaren, ingurumena suntsitzearen, langabezia mailaren, etxegabetzeen eta Mediterraneoan hiltzen diren pertsonen areagotze baten testuinguruan.

Zer eragin dute zergek gerretan?

Handia. Eta, militarismoaren eta gerren atzean, gainera, negozio handi bat dago. Espainiako Estatua zazpigarren postuan dago arma esportazioan: armak ekoizten dituzten enpresa asko dago, baita Euskal Herrian ere. Heriotzaren merkatari asko daude, guk geuk ordainduak.