«Ez da arrazoirik alde bozkatu zutenek orain kontra bozkatzeko»

Bozketak adi jarraitzen ditu Nikolas Blain (1988, Baiona) Batera-ko kide eta Makeako (Lapurdi) hautetsiak. Orain artekoez eta heldu direnez mintzatu zaio BERRIAri, atzo gaueko bozketak aitzin.

Orain arte izan diren bozketak nola ikusten dituzu?

Orokorki, baieztatzen dute udazkeneko iritzia: aldekoek alde bozkatzen dute berriz, eta kontrakoek kontra. Ez da sorpresarik.

Bidarten udazkenean baino hautetsi gehiagok egin dute kontra bigarrenean.

Tinko zen lehen aldian, baina bagenekien barne lanari esker Emmanuel Alzuri auzapezak gehiengo zabalago bat lortuko zuela aldi honetan. Beraz, ez da sorpresarik.

Aldeko herrietan, aldiz, aldeko boz kopurua emendatzen ari da: zuri bozkatu zutenak orain posizionatzen dira. Ulergarria da, zeren lehen bozka egin zelarik baziren galdera batzuk, eta geroztik juristek eta Hautetsien Kontseiluak ekarri dituzte elementuak.

Hautetsien Kontseiluko lanak fruituak eman ditu, beraz?

Bai. Gurutzatu ditugun hautetsiek deskubritu dute mundu bat. Adibidez, leku ezberdinetako 40 hautetsik Maulen egiteak bilkura bat, Zuberoako hautetsiekin gurutzatzeak... Lehen aldikoz sortu du sentimendu bat elkarlanerako. Eta kontrakoengan ere: gobernantza tailerrean Alzuri-eta hor ziren, eta denak ados dira Hautetsien Kontseiluak proposatzen duen eskemarekin, nahiz eta gero kontra agertzen diren haien publizitateekin-eta. Izan da esperientzia izugarri ona jendeen arteko ezagutza egiteko, elkarlanerako giro orokor baten sortzeko.

Kontrakoak kanpaina gogorra egiten ari dira, halere: iragarki handiak komunikabideetan, hitzaldiak... Nola ikusten duzu?

Zaila da definitzea... Ene iduriko bada ustelkeria parte bat, edozein proiektu aurkeztuta kontra agertzen baitira. [Guy] Poulou [Ziburuko auzapeza], Barthelemy Agerre [Lukuzekoa]... Euskal Herri hitza baliatzen deino kontra agertzen dira. Eta, beste batzuk, kolektibitatearen alde agertu zirenak, egun HELEParen kontra: hori ulertezina da. Ez dakit xuxen zein dinamikan diren, baina bada beste zerbait motibatzen dituena eta ez bakarrik HELEP bai ala ez. Gehiago dira interes pertsonalak, boterea, soldatak hain segur ere... beste dimentsio batean kokatzen da eztabaida. Eta diru publikoa baliatzen dute desinformazio kanpaina batzuen eramateko...

Diru anitz ematen dute?

Publizitate tipi bat da 1.500 eta 2.000 euroren artean, eta handiak 5.000 eta 9.000 euroren artean. Beraz, orotara hurbilduko gara 50.000 eurotara. Eta hori Euskal Kosta-Aturriko diruarekin! Gainera, hasieran ez zuten erabiltzen Euskal Kosta-Aturriko logoa, Euskal Herriko elkargoaren aldeko auzapezen kolektibo batena baizik, gure izen berak erabiliz. Horrek frogatzen du zein maltzurkerian ari diren: ez da batere sanoa. Saiatzen dira bakarrik beldurren pizten, eta besterik ez.

Eraginik izanen du bozketetan?

Ez zait iduri. Hautetsien artean bada kexu bat diru publikoa baliatzeagatik eta mehatxatzeagatik aldeko iritzia eman dutenak. Hori ez da ona zerbait sortzeko mementoan, baitakigu afera guziak ez direla konponduak %100ean, eta, beraz, indar batzuk egin beharko dira elkarlanean gauzen argitzeko. Badira oraindik hutsuneak, baina konponduko ditugu elkarlanaren bidez: ez elkar mokoka eta besteari mehatxuka.

Gaindituko dira herrien eta biztanleriaren gehiengoak?

Nik uste baietz. Udazkeneko bozkak markatu zuen politikoki giro bat, eta ikusita prefeturatik ekarritako erantzun guziak eta Hautetsien Kontseiluak landutakoa, ez da arrazoirik alde bozkatu zutenek orain kontra bozkatzeko. Alderantzizkoa errazagoa da: dudak zituztelako kontra zirenekgaur egun elementu gehiago dituzte iritziz aldatzeko. Beteko dira bi baldintzak.

Kontrakoek zer eginen dute baiezkoa ateratzen bada?

Lerrokatu beharko dira, zeren eta demokraziaren izenean prozedura ofizial bat adostua delarik... Amore eman ez dakit, baina sartu beharko dira dinamikan haien kezkak adierazteko, oraindik baldin badituzte. Baina borondate onekoak izan beharko dira, eta ez orain arte bezala dinamika hausteko enbeiarekin.

Eta bozken biharamunean, zer?

Lan anitz egina dugu, baina orain gauza ofizialetara pasatuko gara. Bada fase garrantzitsu bat jadanik hasi dena bulego lanetan, baina gero publiko egin beharko dena: aurreikustea zer nolako ondorioak izanen diren herrika. Zergetan, adibidez, zentimoz zentimo zer aldatuko den. Gobernantzan ere adostu beharko ditugu gauzak: adibidez, Makean gaur egun hiru ordezkari genituen Hazparneko elkargoan; bakar bat ukanen dugu orain. Beraz, berriz ere barne hauteskundeak egin beharko ditugu herriko kontseiluetan. Eskumenen arloan ere sekulako lana dago egiteko. Eskumen estrategiko batzuk pasatuko zaizkio HELEPari, legez. Aldiz, beste batzuk herrietara joanen dira, eta atzeman beharko da antolatzeko modu bat. Bozka irabazi eta, badugu sei edo zortzi hilabete hori dena idazteko, eta martxan jartzeko 2017ko urtarrilaren 1etik goiti. Fite heldu da, baina lortuko dugu.