Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saila eta hezkuntzako sindikatuak gaur goizean bildu dira Gasteizen, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako hezkuntza publikoko irakasleen lan gatazkari amaiera emango dion akordio baten bila. Lakuan ordu eta laurden bilduta egon diren arren, ez dute aurrerapauso handirik eman: sindikatuek salatu dutenez, Hezkuntza Sailaren negoziaziorako deia «itxurakeria» hutsa izan da. Bilera amaitutakoan sindikatuetako kideek bertan adierazi dutenez, Eusko Jaurlaritzak ez du ia proposamenik egin: «Giza baliabideak handitzea proposatu digute, ahoz». Proposamena ahoz egin dutela eta, ez luke balioko hitzarmen arautzaile baterako, sindikatuek gaitzetsi dutenez. Kontrakoa ziurtatu du Hezkuntza Sailak, ohar bidez: «Hezkuntza Sailak ikastetxeetan identifikatutako beharrei erantzuteko baliabide gehiago sartzeko proposamen berri bat aurkeztu du».
Begoña Pedrosa Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak atzo eman zuen gaurko bileraren berri, irakasleek bost eguneko lanuztea amaitu eta biharamunean. Sindikatuek Pedrosari leporatu zioten «proposamenik gabe» deitu izana mahai negoziatzailera, eta bilerak ez du aurrerapauso esanguratsurik ekarri. LAB sindikatuko kide eta negoziazio mahaian egon den Aritz Villarrek bilera ostean azaldu duenez, «apirilerako negoziazio egutegi bat jarri» besterik ez du egin Eusko Jaurlaritzak.
Adierazi duenaren arabera, sindikatuek arazoa konpontzeko adina proposamen eta eskari egin dituzte, eta, Hezkuntza Sailak kontuan hartuko balitu, «hurrengo egunetan» desblokeatuko litzateke egoera. Horren ordez, apirilaren 16ra arteko egutegi bat proposatu die. Villarrek nabarmendu du sindikatuek «prestasun osoa» dutela negoziatzeko, baina, betiere, Hezkuntza Sailak aurretik idatzizko proposamen bat mahai gainean jarriz gero.
Haizea Arbide Steilaseko kidea ere auzia egun gutxitan konpontzeko beharraz mintzatu da bilera hasi aurretik, eta ohartarazi du ez dutela onartuko egoera are gehiago luzatzea, ez baitago «horretarako arrazoirik». Steilaseko kideak gogora ekarri duenez, «negoziazioak orain era zehatzago batean» hasi badituzte ere, duela lau urte hasi zuten lan hitzarmena berritzeko prozesua. Behin bilera amaituta, luzamendutan aritzea egotzi diote Hezkuntza Sailari: «Mahaia negoziazioa luzatzeko ariketa trakets bat besterik ez da izan».
Hain zuen, Steilasen arabera, «hornikuntzaren inguruko proposamen bat» baino ez diete aurkeztu gaur. Eta ez diete eman «akordioa bere osotasunean» bilduko duen dokumenturik»: «Apirilean beste edukiak jorratzeko egutegi bat besterik ez digute aurkeztu. Beraz, ez dugu gure aldarrikapen hauen inguruko edukirik jaso: lan zamak, erosahalmena, lan osasuna, burokrazia gutxitzeko neurriak, erretiroa aurreratzeko bideak...». Diotenez, horiek guztiak lantzeko astelehenean biltzea proposatu du sindikatuak; alta: «Ez dute bilera noiz egin zehaztu nahi izan».
Horiek horrela, Villarrek esan duenez, Eusko Jaurlaritzak haien aldarrikapenei erantzun ezean grebari berriz ekingo diote. Hala ere, azpimarratu du oraindik tarte bat emango diotela Hezkuntza Sailari proposamen bat egin dezan, eta negoziazio mahai berriak abiatu ditzan. «Borrokan tinko» jarraitzeko beharra ikusten du Steilasek ere: «Argi dugu sinatu ezean mobilizazioekin jarraitzea beste aukerarik ez digutela uzten».
Giza baliabideak handitu
Hamar eguneko negoziazio egutegi bat mahai gainean jartzeaz gain, beste proposamen bat egin die Hezkuntza Sailak irakasleei, ohar bidez adierazi dutenez: «Hezkuntza Sailak ikastetxeetan identifikatutako beharrei erantzuteko baliabide gehiago sartzeko proposamen berri bat aurkeztu du». Nabarmendu dutenez, proposamen horren helburua zera da: «Euskal hezkuntza sistemaren beharrei eta erronkei ahalik eta erantzunik onena ematea honako arlo hauetan: hezkuntza bizikidetzan, laguntza emozionalean, aniztasunari ematen zaion erantzunean eta euskara indartzean. Halaber, zuzendaritza funtzioari eta hezkuntza orientazioari baliabide gehiago emateko proposamenak ere aurkeztu dira». «Zehatzak» izan direla ziurtatu dute: «Garrantzitsuena da ikastetxeetan identifikatuta ditugun behar horiei erantzuteko baliabide gehiagoren proposamen zehatzak jarri direla mahai gainean».
Alabaina, proposamenak bi arazo dituela azaldu dute sindikatuek: alde batetik, ahoz izan dela; eta, bestetik, profesional kopurua ez dela nahikoa. Villarrek jakinarazi duenez, sindikatuek 2022an sinatutako akordioan bildutakoa proposatu die Eusko Jaurlaritzak. Azken hiru urtean egoera aldatu da, ordea, eta hezkuntza publikoko eskolen egungo errealitateari erantzuteko «ez da nahikoa».
Sindikatuek eskatzen dutenez, giza baliabideak handitu behar dira, baina ez soilik irakasle taldeetan. Villarrek azaldu duenez, gaur egun eskoletan den aniztasunari erantzun ahal izateko orientatzaile eta aholkulari gehiago behar dira, besteak beste. Are gehiago, haren iritziz, lanpostu horiek «estrategikoak» dira: «Behar-beharrezkoak dira aniztasunari, hezkidetzari eta euskalduntzeari erantzun ahal izateko. Herri gisa ditugun erronkei aurre egin ahal izateko nahitaezkoa iruditzen zaigu hiru alor horiei hezkuntza publikoan erantzun ahal izatea».
Martxo amaieran bildu ziren bi aldeak azkenengoz, eta negoziazioak goizaldeko ordu txikiak arte luzatu zituzten, baina ez zuten akordiorik egin. Bileraren ostean, sindikatuek salatu zuten Hezkuntza Sailak ez zuela zehaztu nola arinduko duten irakasleen lan zama, ez eta neurri horiek noiz eta nola jarriko dituzten martxan ere. Hain zuzen ere, hori eskatzen dute sindikatuek, «bermea». Jaurlaritzak, ordea, greba deialdiak bertan behera utzi ez izanari egotzi zion negoziazioetan aurrera egin ez izana: «Eragotzi egiten du negoziazio mahaiari berriro ekitea eta gure hezkuntza sistema hobetuko duen akordio bat lortzeko aurrera egitea».
