Bilduren azken zerga

Gipuzkoako foru gobernutik Bilduk eraiki zuen zerga sistemari azken kolpea emango diote EAJk eta PSE-EEk. Aberastasunen eta fortuna handien gaineko zerga erreformatuko dutela iragarri dute bi alderdiek. Moldaketa horren helburua zein izango den ere aurreratu dute: gaur egun Arabak eta Bizkaiak indarrean dituzten ondare zergekin harmonizatzea.

Jeltzaleek eta sozialistek 2013. urteko irailean hasitako bidean urrats logikoa da. Orduan errenta eta sozietate zergak aldatzeko erreforma hitzartu zuten bi alderdiek, lankidetza akordio zabalago baten barruan. Kanpoan geratu zen aberastasunaren gaineko zerga. Kanpainan EAJk argi utzi du hura kentzeko asmoa, eta PSEk ere aldatzeko prest azaldu da, harmonizazioaren izenean.

Aurreko legealdian, PSE-EEk eman eta kendu zituen gehiengoak Gipuzkoan. Legealdiaren hasieran Bilduk proposatutako aldaketak negoziatu, hitzartu eta babestu zituen. Aberastasunen eta fortuna handien gaineko zerga sozialisten aldeko botoarekin atera zen aurrera Batzar Nagusietan. EAJrekin sinatutako akordioak bazkide aldaketa ekarri zuen, baita zerga kontuetan ere.

Eredu ezberdina

Ondarea zergapetzeko araudietan beste eredu bat proposatu zuen Bilduk. Tasa txikiagoak eta salbuetsitako ondare handiagoa utzi zituen, baina, horren ordez, aldez aurretik zituen muga batzuk ezabatu zituen. Batetik, zerga ezkutua delakoa kendu zuen. Horren arabera, zergapeko batek ezin zuen errentan duen oinarriaren %65 baino gehiago ordaindu ondare zergan. Bestetik, enpresetan izandako parte hartzeak ere ez ziren ordaintzetik libratuko. Hala ere, parte hartze horientzat %75eko zerga hobaria jarri zuen Gipuzkoako aldundiak.

Lehenik, erreformaren eragina gutxietsi zuen EAJk, Araban eta Bizkaian jeltzaleek eta PPk adostutako ondare zergarekin alderatuta. «Ezkerretik aurreratu ditugu», modukorik ere esan zuen Jose Luis Bilbao Bizkaiko ahaldun nagusia, euren proiektuaren aurkezpenean. Laster, ordea, Adegi patronalak herrialdeko enpresak «arriskuan» jarriko zituen zerga izango zela ziurtatu zuen. Handik aurrera,EAJk ere bat egin zuen ideia horrekin zerga berriari aurka egiteko.

Aberatsen ihesik ez

Besteak beste, zergapeko aberatsenak Gipuzkoatik ihes egingo zutela bihurtu zen kritikarako elementu nagusia. Zergak Gipuzkoan ordaindu beharrean, nahiago izango zutela ondare zergarik ez duen Madrilera alde egitea. Balizko ihes horren teoria bultzatu zuen, esaterako, Arantza Tapia Ekonomiaren garapen eta lehiakortasunerako sailburuak.

Datu ofizialek ez dute tesi ezkor hori babestu, ordea. 2013ko kanpainan 49 zergapekok alde egin zuten Gipuzkoatik, eta ez dago argi aldaketagatik izan zen. Bizkaian, urte berean, 60 izan ziren. Edonola ere, zerga ordaintzera derrigortuta daudenen %1 baino gutxiago izan ziren, bietan.