«Nahi badugu Sokoaren eredua biziarazi, behar dugu gaztetu bazkidea»

Sokoak Hendaiako Joncaux industrialdean duen lantegiaren ateak irekiko ditu larunbatean. Ipar Euskal Herriko aulki ekoizle nagusia da, 2.000 egiten ditu egunean. Enpresaren datuen arabera, 230 langile ditu, eta Euskal Herrian beste 3.000 lanpostu sortzen eta mantentzen laguntzen du.

Sokoako bazkide izatera animatu nahi duzue jendea. Zein berezitasun ditu enpresak?

Sokoa lantegi txikia da, eta normalki halako lantegik dira familia baten edo finantzari baten eskutan. Sokoaren berezitasuna da ez dela inoren eskutan, baizik eta 750 bazkideren eskutan. Gure filosofia beti izan da ekonomia denona dela, eta herriaren kapitalak herritarren esku behar duela. Hastapenetik kapitala irekia izan da ideia horrekin bat zetozenentzat. Orain, bazkide multzo handi bat zahartzen ari da, eta nahi badugu gure eredua biziarazi, behar dugu gaztetu gure bazkidea.

Bazkideen zahartze horrek kezka handia eragiten dizue?

Mementoan ez dugu arazorik, baina behar dugu pentsatu etorkizunean. Bazkideak hiltzen direnean, seme-alabek beharbada ez dute halako loturarik Sokoarekin. Tttipiak ginelarik biziki kontent izan gira laguntza izateaz, eta orain eurek behar badute dirua, behar dugu erantzun bat topatu.

Irabaziak gehiago banatzen hasi zarete. Zergatik?

Hasieran politika izan zen gutxi banatzea dibidendutan, eta gero aldatu dugu; hala, bazkideek beste enpresei lagundu ahal diete, erosketak egiten dituzte... 1971n sortu zen Sokoa, eta balantzea egiten badugu, irabazien %40 banatu ditugu eta %60 gorde erreserbetan. Dibidenduak %3,5 inguruko izaten da batez beste. Badugu funts propio bat 21 milioikoa.

Mailegurik ere ez duzue, eta autofinantzaketa eredua erabiltzen duzue. Eredu hori lagungarri izan da krisi garaian?

Bai, guk beti eskuak libre izan ditugu, eta dirua etxean genuenez, ez dugu trabarik izan produktu berriak merkaturatzeko edo materiala erosteko. Maileguak izaten ahal ditugu, baina argi dugu bankuekiko menpekotasuna handia bada haien eskuetan zarela eta ez dituzula nahi dituzun erabakiak hartzen ahal.

Nola eragin dio krisiak Sokoari?

2008an salmentak murriztu ziren %20, eta geroztik, maila horretan gara. 2008an egin genuen 84 milioiren salmenta, eta orain egiten dugu 35 milioirena. Baina mantentzen gara.

Nabari duzue hobekuntzarik?

Ez, biziki zaila da egoera. Frantzian egiten ditugu salmenten %71, eta Frantziako ekonomiaren zenbakiak txarrak dira. Krisiaren aitzin esportazioak %30 ziren, eta orai jausi da %20ra. Gure beste merkatu nagusia zen Espainia, eta Espainiaren egoera are okerragoa da.

Aurrera begira, esportazioetan jarri nahi dituzue indar guztiak.

Baditugu bi langile, komertzialak, mundu guztian ibiltzen direnak; eta hartu dugu beste bat, batez ere Hego Amerikako merkatua lantzeko, bezeroaren ondoan egon behar baita. Aurten, Shanghai, Dubai, Chicago, Polonia eta Alemaniako azoketan ere izan gara. Europan egoera txarra da, eta orain esportazioetan aritzeko urrun joan behar da.

Azken urteotan, zuen estrategiaren parte izan da beste altzari ekoizle batzuen parte hartzeak eskuratzea. Zein helbururekin?

Pentsatzen dugu hemen nahi badugu garatu, behar direla joint venture akordioak egin, lantegiak erosi... Arriskatu behar da. Egin ditugu petoak, baina ondo atera dira beste akordio batzuk. Balantzea orokorki egiten badugu, irabazten gara.

Arfeorekin izan zenuten esperientzia txar horietako bat. Zein ondorio utzi dizkizue operazio hark?

Guk egiten ditugu bakarrik kadirak; bulego bat egiten delarik, behar dira gauza gehiago, mahaiak, armairuak eta abar. Ohartu ginen merkatu handietan nahi zutela bakarrik bati erosi guztia. Pentsatu genuen behar genuela itun bat egin beste ekoizle batekin, eta egin genuen Arfeorekin, baina lantegia erori da. Lau milioi euro sartu genituen, guretzat diru asko da, eta galdu ditugu kasik. Gure artean gatazka pixka bat sorrarazi du, baina gainditu dugu jada. Arfeon sartu ginen 2011n, eta 2012an eta 2013an irabaziak izan ditugu.

Inoiz ez duzue pentsatu aulkiez gain produktu gehiago egiten hastea?

Arfeorekin hori zen asmoa. Hartu genuen kapitalaren %22, baina asmoa zen egun batez agian lantegia kontrolatzea. Arazoa da beste lan bat dela, eta diru asko sartu behar dela. Deusetik abiatzea zaila da; errazagoa da lantegi bat erostea badakielako produktua egiten eta denbora asko aurrezten delako. Hori bai, joint venture akordioak egitean behar da seguru izan norekin egiten den.

Ikeak lantegi bat ireki asmo du laster Mugerren. Kezkatzen zaituzte?

Ez da lehiakide zuzena. Guk beti esaten dugu kadirak lan tresnak direla, eta lan ona egiteko, kadira onak behar direla.