Moldaketak gobernuan, barne kritikak isilarazteko

François Hollande Frantziako presidenteak herrialderako ezarritako politika ekonomikoekin «bat datorren» gobernu bat osatuko du gaur lehen ministro Manuel Vallsek. Enkargu hori eman zion atzo Hollandek lehen ministroari, hark ezustean gobernu osoaren dimisioa aurkeztu ostean. Arnaud Montebourg Ekonomia ministroak eta Benoit Hamon Hezkuntzakoak Hollanderen austeritate politika kritikatu ondotik irekitako krisi politikoa errotik konpondu nahi izan du horrela presidenteak.

Bi ministroek asteburuan eginiko adierazpenek piztu dute gobernu barruko azken sutea. Auzitan jarri dituzte, beste behin, gobernuaren politika ekonomikoak, eta Frantziako bi egunkaritan argitaratutako elkarrizketetan eta jendaurreko ekitaldi batean presio egin diete Hollanderi eta Vallsi, politika ekonomiko horiek aldatzeko. Ekonomia ministroak Le Monde egunkarian eginiko elkarrizketan esan du gobernuaren lehentasuna ezin dela izan defizita jaistea. Halaber, «Alemaniako eskuina» kritikatu du, Europa osoari «austeritate politika inposatzeagatik». Orain hilabete pasatxo ere eskatu zuen ekonomia hazteko neurriak hartzeko.

Etsaiak, etxe barruan

Etxe barruan sortu zaio arazo gehien Hollanderi azkenaldian.Izan ere, Frantziako Alderdi Sozialistako ezkerreko sektoreak ez du gogoko gobernuak hartutako ildo ekonomikoa, Angela Merkel Alemaniako kantzilerrak proposatutakoari men egiten diolakoan. Erantzukizunaren Ituna izan da ezinegonaren iturria: pentsioak eta funtzionarioen eta beste zerbitzu publikoen soldatak izoztea; enpresei langile bakoitzeko ordaindu behar dituzten gizarte kotizazioak 30.000 milioi euro gutxitzea; eta Europako Batzordearekin adostea 2015erako defizita BPG barne produktu gordinaren %3 izatea. Horrek guztiak alderdiaren ezker hegala haserrearazi du, eta legebiltzarreko bozketa batzuetan alderdiaren proposamenei bizkarra eman diete. Azken bi hauteskundeetako porrot nabarmenek —Europako eta udaletako bozek— alderdi barruko eztabaida hori piztu dute.

Sutea lehenbailehen itzaltzea erabaki du Hollandek. Gehiegizkotzat jo du politika horiek praktikan jarri behar dituenak haien aurka agertzea. «Marra horia gurutzatu du», azaldu dute Montebourgi buruz Matignoneko iturriek.

Valls beste ministroekin bildu zen atzo arratsean, gobernuaren politika ekonomikoen inguruan duten iritzia jakiteko. Ez du lan samurra lehen ministroak, hiru urtean aurrekontua 50.000 milioi euro murriztea defendatuko duen gobernua osatu behar baitu. Esan gabe doa Montebourg bera ez dela izango gobernuan. Vallsekin hogei bat minutuz bildu ostean, jendaurrean hitz egin du Ekonomia ministro ohiak.

Ez du aukerarik galdu gobernuaren politika ekonomikoak kritikatzeko. «Egun mundu guztiak presio egiten digu austeritate politika zentzugabeak geldi ditzagun. Eurogunea atzeraldi ekonomikora daramate, eta, laster, deflaziora». Montebourgen ustetan, egoera ekonomikoa okertzen du austeritateak. «Ekonomia ministro gisa, nire ardura egia esatea da: politika horiek ez dira eraginkorrak, eta, gainera, guztiz bidegabeak dira, zergak igotzeak erdiko klaseei eragiten baitie». Haren ustez, «badago beste bide bat Frantziarentzat eta Europarentzat».Gobernuan egon den bi urte horietan saiatu da alternatibez ohartarazten. «Emaitzak hor daude: Frantzia geldirik dago, eta langabeziak gora egiten du».

Aurelie Filippetti Kultura ministroa ere ez da izango gobernu berrian. Eskutitz baten bidez jakinarazi die horretaz lehen ministroari eta presidenteari. Iragan osteguneko ministroen bilkuran hartu zuen erabakia Filippettik. «Gure boto-emaileek politika errealistak eskatzen dizkigute, baina ezkerrekoak. Eztabaidatu genuena horren aurka doa. Ezkertiarrak izateagatik barkamena eskatu behar al dugu?». Filippettik nahiago du gobernuan ez parte hartu, «ideiei fidel» eusteko. Hamon Hezkuntzako ministroak ere esan du ez dela izango gobernukide.

Orain bost hilabete osatu zuen Vallsek gobernua, Alderdi Sozialistak udal bozak galdu eta Jean-Marc Ayraul orduko lehen ministroak dimisioa ematean. 147 egun iraun du. Denbora horretan ez du lortu batasun itxura ematea.

«Borrokarako gobernua». Hitz horiekin eman zion gobernua osatzeko enkargua Hollandek Valls orduko Barne ministroari, iragan matxoaren 31n. Aukeraketa ez zen izan sozialisten ezker sektorearen gustukoa. «Garrantzitsuena ildoa da, eta Valls da guk nahi dugunetik gehien urruntzen dena», azaldu zuen Emmanuel Maurel ezker adarreko buruak. Ekologistek Vallsen izendapenaren berri izan bezain pronto utzi zuten gobernua.

Apirilaren 21ean, Asanblea Nazionalean 50.000 milioi euroko murrizketa bozkatzean, sozialisten sektore kritikoak edo frondeurs-ak abstenitu egin ziren. 291 parlamentaritik 41ek uko egin zioten Erantzukizunaren Itunaren alde bozkatzeari. Uztailaren 8an 35 parlamentari abstenitu ziren Gizarte Segurantzaren aurrekontuaren bozketan.

Gobernuaren ahultasuna ikusirik, oposizioak aho batez eskatu du legebiltzarrerako hauteskundeak aurreratzea, Vallsek Asanblea Nazionaleko parlamentarien babes nahikorik ez duelakoan. Ekologistek esan dute ez dutela gobernuan parte hatuko.

FN Fronte Nazionalak, Ezkerreko Fronteak zein UMP alderdiak eskatu dute legebiltzarra desegitea eta hauteskundeak aurreratzea. «UMP eta Alderdi Sozialistaren gobernuak txandakatuz doaz, baina politikak ez dira aldatzen. Egoera horretan, beharrezkoa da hitza frantziarrei ematea», azaldu du Marine le Pen FNeko presidenteak.