Pentsioak osatzeko sistema bat sortzea, 60 urtetik gorako pentsiodunei SMIaren pareko diru sarrerak bermatzeko. Hori da EHPM Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduaren helburua. Eta, xede horrekin lotuta, manifestazioak egin dituzte gaur Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñean, Soldata eta pentsio duinak, orain, hemen! Eta denontzat! lelopean, eskatzeko berma daitezela langile eta pentsiodun guztiek «bizi baldintza duinak» izateko moduko soldatak eta pentsioak.
Pentsioak osatzeko euskal sistemaren bidez, lortu nahi dute gutxieneko pentsioak SMI lanbide arteko gutxieneko soldataren parekoak izatea: 1.080 eurokoak, hamalau ordainketatan banatuta. Iruñeko manifestazioan izan da Elena Llanes EHPMko kidea, eta, haren iritziz, gutxieneko pentsioek ez dute modurik ematen duin bizitzeko: «Iaz Hego Euskal Herrian 80.000 langilek baino gehiagok jaso zituzten pobreziaren atalasetik beherako soldatak, eta ia 200.000 pentsiodunek jaso zituzten mila eurotik beherako pentsioak».
Manifestazioan gogorarazi dute hiru pentsiodunetik batek SMItik beherako diru sarrerak dituela, eta horien %70 emakumeak direla, asko zaintza lanetan jardundakoak. «Borroka hau funtsezkoa da gutxieneko pentsioetan genero arrakala amaitzeko. Emakumeen aurkako bidegabekeria onartezina da», aipatu du Llanesek. Gainera, aipamen berezia egin diete migratzaile pentsiodunei, eta exijitu dute haiek pairatzen duten arraza arrakala amaitzea.
Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduaren helburua da gutxieneko pentsioak lortzeko «euskal sistema bat» osatzea. Edozein pentsio jasotzen duten 60 urtetik gorako herritarrek izango lukete osagarria eskuratzeko eskubidea, baina baita gazteagoek ere, uste baitute pentsiodunak eta langileak «txanpon beraren bi aurpegi» direla, bi borroka «banaezin» daudela tartean, zabaldutako oharrean adierazi dutenez: «Errefusatu egiten ditugu narratiba faltsuak, gazteen interesak eta pentsiodunenak kontrajarri nahi dituztenak».
Datozen hilabeteetan, gehiengo sindikalak bultzatuko du Eusko Legebiltzarrera eraman dadila HEL herri ekinaldi legegile bat gutxieneko soldata erabakitzeko eskumena lortzearen alde. Nafarroan HELa ez da tramiterako onartu, baina, hala ere, gehiengo sindikala mobilizatu egingo da apirilaren 14an. «Mahai gainean jarri nahi dugun eskaria da gutxieneko soldata Nafarroan ezarri behar dugula. Espainiatik inposatzen diguten gutxieneko soldata ez da nahikoa», adierazi du Imanol Pascual ELAko kideak. Aldi berean, Imanol Karrera LABeko kideak Nafarroako Gobernuaren jarrera kritikatu du: «Nafarroako Gobernua egoera honen konplizea da, ez ikusi egin baitute».
Gertakarien kronologia
EHPMk kaletik parlamentura eraman nahi du pentsio apalak osatzeko eskaera, eta, hori lortzeko asmoz, pentsiodunen ordezkariak Eusko Legebiltzarrera joan ziren 2024ko irailean. Pentsioen osagarri bat sortzeko eskatzen duen HEL bat aurkeztu zuten, eta, Eusko Legebiltzarraren araudiaren arabera, HEL bat tramitatzeko gutxienez 10.000 sinadura aurkeztu behar dituzte eskatzaileek. Lortuz gero, Eusko Legebiltzarreko Mahaiaren esku dago hura onartzea edo atzera botatzea.
Legebiltzarreko mahaiak urriaren 30ean tramitatu zuen HEL hori, eta EHPMko kideak sinadurak biltzen hasi ziren urtarrilean. EAEko udal guztiei bidali zieten ekinaldia babesteko eskaria, baita sindikatuei eta alderdi politikoei ere. Jasotako babesari esker, gutxieneko 10.000 sinaduren langa gainditzea lortu dute.
Martxoan sinaduren kopurua nabarmen igo zen: hasi zirenetik ordura arte, 95.000 sinadura lortu zituzten. HELaren inguruko eztabaida egiteko behar zituzten gutxieneko 10.000 sinadurak badituzten arren, oraindik ez dituzte entregatu, eta apirilaren 24ra arte irekita egongo da sinadurak jasotzeko epea. Are sinadura gehiago lortu nahi dituzte, kopuru «oso handia» bildu eta hala Eusko Legebiltzarrak eskakizunak onar ditzan.
Llanesek adierazi du aberastasuna modu duinean banatu behar dela soldata eta pentsio duinak izateko: «Gaur, adierazpen hauek eginda, ez da ezer amaitu: gaur, berretsi dugu borondatea dugula gure helburuak lortu arte mobilizatzen jarraitzeko».
