Ipar Euskal Herriko enpresak «indartuak» ikusten ditu MIGek

Ipar Euskal Herrian «negoziorako giro baikorra» dagoela iritzi dio Andre Garreta Baionako Merkataritza eta Industria Ganberako (MIG) presidenteak: aurtengo lehen seihilekoan Akitania Berriko 3.816 enpresatan (415 Ipar Euskal Herrikoak) egin duten iritzi bilketaren arabera, enpresaburuen %85ek konfiantza nahikoa edo handia dute beren enpresan, eta Frantziako ekonomiari begirako konfiantza ere emendatu da, baina enpresaburuen %51k konfiantza guti dute, edo batere ez. Atzo goizean egin zuen prentsaurrekoa Garretak MIGeko zuzendaritzako kideekin batera, 2019ko urte hasierako ekonomia barometroa aurkezteko; orokorrean, hobekuntzak ikusten ditu arlo guzietan.

MIGeko buruaren iritziz, Frantziako Gobernuaren 20.000 milioi euroko «suspertze planak» erosahalmena emendatu du, eta horrek Ipar Euskal Herriko enpresak «indartu» ditu. Etorkizun baikor bat ikusten du. Alta, adierazi du testuingurua ez zela bereziki erraza: nazioartean, Txina eta AEBen arteko gerla komertzialak Europako Batasunean eraginak ditu; Frantzian, mugimendu sozialek markatutako urtea izan da—Jaka Horien mugimendua izan da garrantzitsuena, baina sektorekako borrokak ere izan dira urte guzian zehar—; eta Ipar Euskal Herrian, G7koen goi bilerak markatu du urtea. MIGeko buruaren arabera, ez du eragin ekonomiko txarrik izan Ipar Euskal Herriarentzat.

Datuei begira jarrita, 2019. urteko lehen hiruhilekoan 735 enpresa itxi dira, baina beste 1.655 ireki; 920 enpresako balantza positiboa da, beraz. Zerbitzuen eta komertzioaren arloan da enpresa itxiera eta irekiera gehien. Enpleguari dagokionez, Ipar Euskal Herriko langile kopurua %1,7z emendatu da. Jarduera sektore guzietan izan da gorakada, baina industria sektorea nabarmendu da bereziki (%2,9). Langabezia 0.5 puntuz apaldu da aurtengo lehen hiruhilekoan, baina kopuru absolutuetan enplegu eskatzaileak emendatu dira: 2019ko urte hasieran, 27.582 pertsona ari ziren lan bila Ipar Euskal Herrian.

Azpiegitura handien arloan, Baionako eta Miarritzeko aireportua hilabetez itxi zuten otsailean, pistak berritzeko obrak egiteko. Horrekin lotzen dute lehen hiruhilekoan ikusi den bidaiari (%11,4) eta hegazkin (-%13,7) kopuruaren apaltzea. «Otsaila kenduta, bidaiari kopuruan iazko zenbakiak ditugu lehen seihilekoan», azaldu du Garretak, G7koen goi bileraren ondorioz abuztu bukaeran ere trafikoan eragina izan dela azpimarratuz. Baionako portuan jarduera «egonkortu» dela baieztatu du; agorrila bukaerarako 1,5 milioi tonako trafikora iritsiak ziren. 9 milioi euroren kostua duten gaitasun handiko bi garabi berri eskuratzearekin, Baionako portuaren lehiakortasuna indartuko dela espero du MIGeko buruak. Azkenik, Donibane LohizuneZiburuko portuan, haatik, beheraldi bat izan dute aurtengo lehen hiruhilekoan, nagusiki eguraldi txarraren ondorioz. Balio apalagoko arraina arrantzatu izanaren eragina ere aipatu du Garretak, baina uda honetako datuak «bihotz altxagarriak» direla uste du, besteak beste, atunaren kanpaina «biziki ona» izan delako.

Jarduera sektoreka begiratuta, industria arloa hazkundean dagoela azaldu du MIGeko presidenteak. Enpresen %70 egonkor edo hobekuntzetan dabiltza. Komertzioen sektorean haatik, egoera nahasia dago: Heren batek oso egoera baikorra du, eta beste heren batek, bezeroetan eta negozio zenbakietan apaltzea ikusten du. Egoera are okerragoa da hirigune bazterretako komertzioetan: gero eta bezero gutxiago, negozio zenbakien galera, mozkin defizitarioak... Usu aipatu duen esaldia errepikatu du Garretak: «Bixkotxa ez da handitzen; gero eta merkataritza gune gehiago bada, bezeroak denen artean banatu beharko dira». Oso kritiko mintzatu da, besteak beste, Baiona eta Hiriburu (Lapurdi) artean den Ametzondoko merkataritza guneari buruz, eta gehienetan hutsa dela deitoratu du. Turismo sektorean ere balantze gazi-gozoa aurkeztu du.

G7koen kalte ordainak

G7koen goi bileran trabatuak izan ziren komertzioei kalte ordainak emanen dizkietela iragarri zuten orain dela aste batzuk. Baionako suprefeturak kudeatuko du prozedura, eta beraiek azalduko dituzte xehetasunak. Hiru eskaera egin zituen MIGek eta hiruak kontuan hartuak izan dira: Ipar Euskal Herri guziko komertzioak kontuan hartzea, metodo justua, ekitatea errespetatzen duena eta bizkorra izatea, eta, zerga eta bestelakoen ordainketan atzerapenak onartzea. Frantziako Gobernuak 1,2 milioi euroko diru zama iragarri du komertzioak ordaintzeko. Kopuru zehatzik eman gabe, ehunka eskaera izan direla esan dute MIGeko arduradunek.