«Lan handia egin behar da jendea ikastera motibatzeko»

Aste honetan, Galesko ordezkaritza bat bisitan dago Euskal Herrian, eremu eleaniztunetako hezkuntza ereduak ezagutzen. Gales hizkuntzaren arloan diharduten adituak dira denak, eta horietako bat da Efa Gruffudd Jones, Galesa Ikasteko Zentro Nazionaleko (Canolfan Genedlaethol Dysgu Cymraeg) zuzendaria. Helduen euskalduntzearen alorrean egindako lana ezagutzen ari da egunotan. Euskal Herrian egindako lana haientzat erreferentzia dela dio, baina badute zer esana ere.

Gaur egun, zein da galesa ikasteko zentroaren zeregin nagusia?

Galesezko eskolak antolatzen ditugu, ikasmateriala sortzen dugu, eta gales irakasleak trebatzen ditugu, Galesko Gobernuak diruz lagunduta. Bi urte dira zentroa sortu genuela, eta gisa honetako lehen erakunde nazionala da. HABE Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundearen ideia hartu genuen horretarako. Zuek 1980ko hamarkadan egin zenuten bide hori, eta gu orain ari gara, helduei nola irakatsi ikasten. Orain, 15.000 ikasle inguru ditugu.

Orain arte, zer ikusi duzue Euskal Herrian?

HABE, Mondragon Unibertsitatea, Euskal Herriko Unibertsitatearen Donostiako campusa, Maizpide barnetegia... Ikusi dut hemen jendeak denbora luzeagoz ikasten duela euskara, gure ikastaroak laburragoak izaten dira. Gainera, hemen gazte jendeak lan egiteko ikasten duela uste dut.

Ikusitakotik, zer eraman dezakezue zuekin bueltan?

Kanpainak gustatu zaizkit, 11 egunez lehenengo hitza euskaraz egitearena bezalakoak [Euskaraldia]. Zortea duzue, hemen jendeak hiru hilabetez euskara ikasteko lekuak ditu. Guk, oraingoz, ez dugu astebetetik gorako ezer. Liburutegi ederrak ere ikusi ditugu... Baina, besterik gabe, zuen eskala handiagoa da oro har.

Zein da bi hizkuntzen egoeraren arteko alde nagusia?

Ezberdintasun nagusia iruditzen zait hemen hizkuntza ziurtagiriak eskatzen dituztela lan batzuetan. Hortaz, jendeak arrazoi bat dauka ikasteko. Guk, ordea, ikasteko motibatu behar ditugu, denbora eskatu behar diegu. Jendea erakartzeko lan handia egin behar da, eta, gainera, enfasi berezia jarri behar da etengabe ikasleengan: gustura ikasten dute? Irakasleekin pozik daude? Materiala egokia da? Ardura handiz egin behar dugu lan ikaslea pozik egon dadin.

Euskal Herrian ere izango da zuengandik ikastekorik.

Zuen aldean, idatzizko material gutxiago dugu. Esango nuke indar handia egin dugula ahozkotasunean: helburua izan da ikasleei hitz eginaraztea. Baina badakit zuentzat ere ez dela bide berria, eta lantzen ari zaretela.

Galesko Gobernuak aldatu beharko du eredua?

Gobernuak esango balu «guztiek B2a izan behar duzue», jendeak ez luke onartuko. Oraingoz, esan dezakegun bakarra da: «Galesa ikasten baduzue, zerbitzu hobea emango duzue». Baina legeak alda daitezke, eta zerbitzu publikoak gero eta gehiago ari dira hobetzen galesezko eskaintza. Orain, proiektu berri bat dugu jendeari galesa irakasteko lantokian bertan, baina, horretarako, haiek konbentzitu behar dituzu.

Azken hamarkadetan, zer eboluzio izan du galesak?

Gero eta gehiago irakasten da eskoletan, baina gero eta gutxiagok hitz egiten dute. Zuek irakasle guztiak trebatu zenituzten duela 30 urte, baina guk ez dugu halakorik egin. Zuen hezkuntza sisteman, ikasle gehienek euskaraz ikasten dute; gurean, aldiz, %25ek.

Zeintzuk dira berehala egin beharreko urratsak?

Galesa ikasgeletara eraman behar dugu. Hezkuntzan dago gakoa, ikasteko bide zuzena delako.Hortik hasi behar duzu aldaketa eragiteko.

Zertan da galesezko kultur eskaintza?

Bizi-bizi dago Gobernuak babesten ditu galesezko liburuak, antzerkia... Galesezko telebista eta irratia ditugu. Hori hor daukagu, orain hiztunak behar ditugu.