Koronabirusak eraman zuena

Aretoak noiz irekiko dituzten, eta normaltasun berriak zer-nolako eragina izanen duen. Horra hor zinemazale askok azkenaldi honetan buruan dituzten galdera nagusiak. Denbora luzez ez dute erantzun errazik izan; orain ere, gauzak zertxobait argiago badira ere, inkognita gehiegi daude dantzan.

Izan ere, teorian Hego Euskal Herrian deskonfinamenduko bigarren fasera pasatzearekin batera, zinema aretoak zabaltzen ahalko dira; segurtasun neurrien eraginez, edukiera mugatuarekin, jakina.

Afera da zerekin, eta norentzat. Kontua da Bartzelona eta Madril aurreko fase batean egonda banatzaileek ez dutela muntako estreinaldirik programatuko, bi hiri horiek baitira merkatu nagusiak eurentzat, ikus-entzuleen zein oihartzunaren aldetik. Eta horietan zinemak itxita badaude, gainerakoek jai izango dute.

Horiek horrela, teoriak bestelakoa badio ere, litekeena da aretoek itxita segitzea, eta oraindik aste batzuk itxaron behar izatea normaltasun berria bertatik bertara ezagutu ahal izan arte.

'Dantza'
Non ikusi: Liburutegi publikoetako eFilm plataforman, Filmin.
Hizkuntza: Euskaraz ikusgai.

Euskal zinema garaikideak utzi digun azken(-aurreko) harribitxia da Telmo Esnalen film sailkaezina. 2018an estreinatu zuten Donostiako Zinemaldian, eta, han izan zuen harrera beroaren ostean, zinema aretoetan ibilbide arrakastatsua egin zuen. Berez, pantaila handian gozatzeko esperientzia da Dantza filma, baina gaur egungo egoerak horretarako aukerarik ez du ematen, eta sikiera etxean berreskuratzen ahal dugu.

Izenburuak argi uzten du zein den filmaren gai nagusia, baina, kasu, euskal dantzen gainekodokumental antropologikoa espero duenak ez du halakorik aurkituko Esnalen zintan. Zentzumenekin gozatzeko bidaia iradokitzaile bat proposatzen baitu filmak.

'El Hoyo'
Non ikusi: Netflix.
Hizkuntza: Ez da euskaraz.

Azken urteotako euskal filmik arrakastatsuena bihurtzeko bidean da Galder Gaztelu-Urrutiaren distopia. Sitgeseko zinemaldi entzutetsuan filmik onenaren saria lortu izanak ate ugari ireki zizkion, eta, aretoetan dezente ongi funtzionatu ostean, online plataforman, etxealdiko gertakarietako bat izan da, mundu osoko ikusleen arreta bereganatu duena.

Alegiazko etorkizun bat proposatzen du filmak, plataforma bat da agertokia, eta hainbat mailatan banatuta dago. Bina pertsona bakoitzean, eta jana banatzeko modu berezia. Istorio horren atzean, egungo gizartearen portaera batzuen gaineko hausnarketa garratza dago El hoyo-n.

'Munduaren bira, doan'
Non ikusi:EITB.eus (Zinema Euskaraz).
Hizkuntza: Euskaraz ikusgai.

Estreinatu zenetik hamaika urte pasatu diren honetan, interesgarria da euskal animazio film hau berriro ere ikustea (edo, bestela, lehen aldiz deskubritzea). Juanjo Elordik eta Asisko Urmenetak zuzendu zuten filma, Unai Iturriaga eta Edorta Barruetabueñaren gidoi baten gainean.

Finean, Jules Vernek idatzi zuen liburu ezagunaren berrirakurketa berria da filma. Phileas Foggek egin zuen moduan, lagun talde batek ere munduari buelta eman nahiko dio, baina, hark ez bezala, batere dirurik gastatu gabe egiten ahaleginduko dira protagonistak.

'Armstrongen gezurra'
Non ikusi:Argia.eus (Multimedia kanala).
Hizkuntza: Euskaraz ikusgai.

Lance Armstrong txirrindulariaen ibilbide tranpatiak zinemaren arreta ere piztu du, eta, azken urteotan, kirolari horren inguruan hainbat film egin dira. Batetik,Stephen Frearsek 2015ean egin zuen The Program film fikziozkoa dago, eta, bestetik, zenbait dokumental. Horietako bat da Alex Gibney eskarmentudunak 2013an zuzendu zuen hau.

Berez, hasierako asmoa zen Lance Armstrongen zortzigarren tourraren garaipena filmatzea. 2009. urtean gertatu behar zuen horrek, baina istorioa okertu, eta beste bide bat hartu zuen. 2013an, Armstrongen iruzurra ezagutarazi zenean, hasten da dokumental argigarri hau.

'Gure oroitzapenak'
Non ikusi: Liburutegi publikoetako eFilm plataforman,EITB.eus (Zinema Euskaraz), Filmin.
Hizkuntza: Euskaraz ikusgai.

Apustu arriskutsua da film kolektibo bat egitea, ia gehienetan emaitza gorabeheratsua izaten delako. Halaxe gertatzen da film honetan ere, baina proiektuak dituen bestelako alderdi interesgarriek balio dute hasierako bekatua orekatzeko.

Batetik, egungo euskal zinemaren lagin bat ematen duelako filmak. Proiektuan hamabi zinemagilek parte hartu zuten, eta horien artean izan ziren Oskar Alegria, Maider Oleaga, Asier Altuna eta Ane Muñoz, bakar batzuk aipatzearren.

Joseba Sarrionandiaren unibertso iheskorraren inguruko hurbilpen bat da, eta Iurretako (Bizkaia) idazlearen lan askotarikoari dimentsio berria eransten dio.