Jaia eta euskara uztartuko dituzte Arrotxapean, auzoko murala berrituta

Horma irudi bat baino gehiago da. «Euskaraz bizitzeko ahalegina egiten dugun guztion aletxo bat dago hor». Hala azaldu du Nestor Esteban Arrotxapeko (Iruñea) Euskal Herrian Euskaraz-eko kideak. Apirilean berritu zuten azken aldiz Errotazar kaleko horma irudia, baina, hortik bi astera, hiru eraso jasan zituen; margolana zirriborratu zuten. Arrotxapeko jaiak hasiko dira gaur arratsaldean, eta horixe baliatuko dute auzoan euskaraz bizi nahi dutela aldarrikatzeko. «Apirilean murala babesteko eta erasoak salatzeko kanpaina bat hasi genuen, eta jaietan [bihar] emango diogu amaiera, murala berriz margotuta». Sorpresa txiki bat ere iragarri du Estebanek.

2008an, kolorez eta marrazkiz bete zuten horma euskararen alde, lehen aldiz. Poliki-poliki euskara gurekin leloa hautatu zuten, auzoan euskara pixkanaka esparruak irabazten ari zela irudikatzeko. Handik lau urtera, baina, berriz margotu behar izan zuten, denbora tarte horretan norbaitek, zikindu, eta kalte egin baitzion. «Aurten berritu dugu azkenengoz, eta pentsatu genuen leloa ere garatzea», dio Estebanek. Izan, egin, eragin, euskaraz bizi leloa aukeratu dute oraingoan, EHEren «gogoeta prozesuarekin lotuta».

Euskara, hormatik harago

Handik astebetera bitan eraso zioten muralari. «Garbitu-zikindu zurrunbilo horretan ez sartzearren» kanpaina bat martxan jarri zutela azaldu du EHEko kideak, muralari babesa adierazteko eta erasoak salatzeko. Hala, hainbat elkartek eta auzokidek argazki bat atera dute horma irudiaren aurrean. «Ikus dezaten erasoa ez dela izan soilik horma baten aurka, horren atzean dagoen mezuaren kontra baizik. Mezu horrekin bat etor gaitezkeen eta euskaraz bizitzeko ahalegina egiten dugun euskaldunon aurka; finean, adierazpen askatasunaren aurka».

Baina ez da azken hilabeteotan euskararen alde auzoan egindako kanpaina bakarra. Estebanek adierazi du euskaraz bizitzeko aukerak oraindik ere nahiko murritzak direla auzoan. «Euskaraz bizi ahal izateko guneak ez dira askorik areagotu. Urratsak egin dira, baina oraindik egiteko asko gelditzen zaizkigu». Osasun etxea da adibide garbi bat, auzokide gehienei eragiten diena.

Legearen ertzak

Nafarroako herri eta auzo askoren gisara, Arrotxapeko osasun etxean ez dago mediku eta pediatra euskaldunik. Baina auzokide euskaldunek ez dute egoera bere horretan uzteko asmorik, medikuarekin «hurbileko harremana» izatea hizkuntzarekin estuki lotuta baitago. «Guztion eskubidea da, gainera», gehitu du Estebanek. Hala, Osasun etxeak eta biok euskaraz herri plataforma sortu zuten apirilean.

Dagoeneko bi aldiz joan dira osasun etxera hainbat auzokide mediku eta pediatra euskaldunak exijitzera. Ezezkoa jaso ondoren, Osasunbideari helarazi zioten kexa. Momentuz, Isabel Martinez osasun etxeko zuzendariaren erantzuna jaso dute soilik. Hala dio: «Gaur egun, osasun etxe honetako osagile eta pediatra lanpostuetarako ez da betekizun hori eskatzen». Martinezen gutunaren arabera, euskara eskatzeko lege aldaketa egitea Nafarroako Gobernuari edo Parlamentuari dagokio.

Hala eta guztiz ere, kexak jartzen jarraituko dutela azaldu du Estebanek; oraingoz, 30 kexa inguru aurkeztu dituzte. Ekainaren 22an joango dira berriz osasun etxera, eta uda ostean erabakiko dute aurrerantzean zer egin. Beraz, Errotazar kaleko horma irudiak ez du lelo soil bat biltzen, bizitzeko era bat baizik. Hori guztia dela eta, bihar 09:00etan elkartuko dira jai giroan ere euskararen alde eginez.