CIRC minbizia ikertzeko nazioarteko zentroak 2009an ofizialki sailkatu zuen UV izpi artifizialak kantzerigeno gisa. Ordutik, hainbat ikerketa egin dira, eta ondorio berberetara iritsi dira. Ansesek 2014an egindakoak, adibidez, nabarmentzen du 35 urte baino lehen kabina mota horiek behin bederen erabili dituztenei %59z handitzen zaiela arriskua azaleko melanoma bat garatzeko.
«UV izpi artifizialek ez dute azala prestatzen gero eguzkia hartzeko garairako, eta ez dute eguzki kolpe batez babesten. Horrez gain, kabina mota horiek ez dute B bitamina esanguratsurik ematen». Adierazpen horrekin eta Ansesen debeku eskaerarekin bat dator Sylvie Truchet Donibane Lohizunen (Lapurdi) kontsulta duen dermatologoa. «Pentsatu ohi dugu gutxi erabiltzen badugu ez dagoela arrisku handirik, baina ikerketek frogatzen dute sesio gutxirekin ere arriskua hor dagoela». Azalaren zahartze azkarra ere eragiten dutela ohartarazi du:«Hau da, azal lehorra, zimurrak, mantxak...». Horri lotuta, Ansesek dio beltzatzeko lanparek eguzkiak baino lau aldiz azkartzen dutela azalaren zahartzea.
Trucheten esanetan, garrantzitsua da norberak bere azalari begiratzea, eta, aurretik ez zeuden «lesioak» ikusiz gero, medikuari kontsultatzea: «Goiz antzematen badira, sendatzeko aukera handiagoak daude».
Debeku eskaerari berehala etorri zaio kontrako iritzia. CNEP Frantziako Estetika eta Perfumeriaren Konfederazioarena eta SNPBC Beltzarantzeko kabinen profesionalen sindikatuarena. «Elementu berririk» ez duela ekartzen leporatu diote Ansesi, eta ez duela ematen «datu zientifiko ziurrik». 2018ko otsailean International Journal of Cancer Research and Treatment aldizkari berezituan argitaratutako ikerketa baten ondorioa aipatu du: «Gaur egungo ezagutza zientifikoek ez dute ahalbidetzen beltzarantzeko kabinek melanomak gehitzen dituztenik».
Patricia Doihenartek estetika zentro bat du Uztaritzen (Lapurdi), Harmonie. Beste hainbat zerbitzuren artean solariuma eskaintzen du. Zerbitzu hori erabiltzen duten bezeroak urte osoan ditu, sasoi guztietan; aste hauetan hiru bezero etortzen zaizkio, eta, udara baino lehen, askoz gehiago: «Jendea normalki udarari begira azala prestatzeko etortzen da. Estetika zentro moduan, guk ez dugu eskubiderik psoriasi edo azaleko arazoak sendatzeko solariumak eskaintzeko. Gure izpiak eta dermatologoek erabiltzen dituzten makinetakoak ez dira berdinak».
Maite Etxeberriak Lilia estetika zentroa du Luhuson (Lapurdi). Orain dela hamar urte ireki zuen zentroa, eta hastapen horretan solarium zerbitzua eskaintzen hasi zen, «jendearen eskaera bati erantzuteko». Izpi ultramore artifizialak arriskutsuak izan zitezkeela entzuten hasi zen gero, eta barrenean kezka bat sortzen hasi zitzaion: «Erraten zuten ez zirela erremedioak hartu behar, kremak ezin zirela eman... nik aldi oro jendeei galdegiten nien ea hori dena errespetatzen zuten... baina ez nuen ezer izenpearazten».
Azken urteetan ez zen gustura sentitzen: «Bezeroak solariumerako hartzen nituelarik zerbait banuen, ez nintzen lasai. Banekin arrisku posible bat bazela». Kentzea erabaki zuen. Eta kentzearekin batera bezeroak ere gutxitu dira, horretara bakarrik joaten ziren bezeroak baitzituen. «Jende anitz jiten zen, eta kentzea diru sartzeetan nabaritu zen», azaldu du Etxeberriak. CNEPeko presidente Regine Ferrerek France Info irratiari adierazi dionez, kabina mota horien debekuak «ondorio ekonomiko larriak» ekarriko lituzke. «Diru erraza da azkenean; hamar saiorengatik 80 euro ordaintzen zuen jendeak, eta zuk ez duzu gauza handirik egin behar, eta bitartean beste bezero batekin egon zaitezke», adierazi du. Hala eta guztiz ere, kenduta «lasaiago» dagoela aitortu du: «Nik ez dut arriskurik hartu nahi». Urtero, baina, bezeroen deiren bat badu solariumaz galdezka, baina kabina hortxe du, zentroko gela batean du deskonektatua.
Hegoaldean eskaerarik ez
Betebehar horiek guztiak betetzen dituztela baieztatu du Amaia Salegi Azpetian (Gipuzkoa) dagoen Jone eta Maikar zentro mediko estetikoko arduradunak. Duela 25 urte inguru ireki zuten, eta ordutik izan dute kabina bertan, euren kasuan ere jendearen aldetik eskaera bat bazelako. Urte horietan aldaketa antzeman dutela onartu du: «Kontrolen aldetik ez da bereziki aldaketa nabarmenik izan. Beti egin dizkigute kontrolak, segitzen dugu urteroko kontrolekin eta guk ere egin beharreko ikastaroa egin genuen. Baina jendearen aldetik nabaritu dugu aldaketa. Lehen astakeria gehiago egiten ziren, eta orain emandako aholkuak betetzen dituzte. Jendeak segitzen du etortzen, bezero kopurua ez da gutxitu, baina bai erabilera, beste erabilera bat ematen diote solariumari. Kontzientziazio handiagoa dagoela esango nuke».
Horrekin bat dator Aseginolaza: «Lehen, jendeak kontsultetan horrelako makinetara joan zitekeen galdetzen zidan, baina orain galdera hori oso jende gutxik egiten dit. Eguzkiari beldur handiagoa zaio, eta dagoeneko ez ditugu ikusten lehen bezala erredura izugarri horiek. Hori bai, hogei urte inguru kosta zaigu jendea konbentzitzea».
