«Ez da lekurik non bortxaketa edo eraso batez salbu zauden»

Nathalie Riobe (Baiona, 1980) Baionan bizi da. Besta egunetaneraso sexistak saihesteko kasu egin behar duela nabarmendu du ezeren gainetik. Gaur, halere, besta giroan murgilduko da poteo feministarekin, 18:00etan; Kalostrapetik abiatuko da poteoa.

Baionako bestak dira egun hauetan. Ikuspegi feminista batetik, nola ikusten dituzu bestak?

Besta anitzetan bezala, eta bereziki Baionako bestetan, alkoholaren laguntzaz, jende guztia laxatzen den lekua eta momentua da. Gainera, kanpotik heldu den jende asko bada. Horrek ekartzen ditu eraso anitz, izan elezkoak ala fisikoak. Badira ere bortxaketak, baina ez dira denak ezagutuak. Hori mutur bat da, baina horrez gain uste dut ia neska guztiak hunkiak direla jestu sexistekin. Masa mugimenduetan badira eskuak ipurdian eta denetan, gehi irainak, hitzezko erasoak eta abar. Gauza anitz plantan ezarriak dira, baina ez dakit oraino ondorioak ekartzen dituenetz. Aurten, herriko etxearen afixa kanpaina pixka bat hobeki dela iduri zait, bortxaketaz arreta erakartzen duelako. Elkarteen afixak ere badira, baina konkretuki ez dakit zerbait aldatzen duenetz. Bakarrik izan edo taldean, beti badira eraso sexista horiek.

Iruñeko sanferminetako txupinazoko irudiak anitz aipatu dira. Nola interpretatzen duzu han gertatua?

Irudiak ikusi ditugu, eta zaila da irudiekin epaitzea. Niri, ikusi ditudan irudiak harrigarriak iruditu zaizkit. Pixka bat oroitarazten dit Baionako auzapezak ukan zuen diskurtsoa, erraten zuelarik neska batek ez duela probokatu behar, gonak janztean probokatzen dugulakoan. Ez nintzen Iruñean egon, baina ez da neskek bularrak agerian dituztelako ukitzeko gomita dela. Ikusi ditudan irudietan harritua nintzen alde guztietarik ukituak zirelako, haiek horretara gomitatzen balute bezala. Berriz diot, ez nintzen han egon, baina emakumeen gorputza beraiena da, eta bularrak erakusten badituzte, ez da arrazoi bat harago joateko.

Baionan ere eraso sexistak gertatzen dira. Giroen arabera, arriskua handiagoa al da?

Hau bizipen pertsonala da, baina bai, iduri zait baietz. Leku batzuetan kontzientziazioa bada, eta, ondorioz, elkartasuna; halako lekuetan eraso sexistak ez dira izaten, edo gertatzen badira, erreakzioak izaten dira. Gero badira kaleak, Cordeliers adibidez, jende gehiagorekin, eta jendea gehiago laxatzen da. Hor, aldiz, saihetsezina da. Baina pentsatzen dut ez dela lekurik non bortxaketa edo eraso batez salbu zauden.

Zuk pertsonalki egun hauetan arrangura hori ba duzu karrikan?

Bai. Lehenik bada bestak gozatzearen plazera, baina lehengo egunean neska artean aipatzen ari ginen aurten ere kasu eginen genuela ez bakarrik sartzeari. Nik, adibidez, etxera sartzeko karrika batzuk bakarrik baditut zeharkatzeko, baina ez naiz sekula lasai. Kasu egiten dut, eta ahal badut, lagundurik sartzen naiz. Norberaren askatasunarentzat muga bat da. Urte osoan hor bizi naiz, independentea naiz, behar nuke bakarrik sartu ahal izan!

Poteoa antolatzen duzuen taldeetan gazteak zarete nagusi. Zure belaunaldian feminismoa barnatuagoa sentitzen duzu?

Iduri zait trantsizio fase batean gaudela. Lehen, mugimendu feministak anitz lotuak ziren 68ko maiatzari, estatu frantsesari dagokionez. Ondotik, emakumeek eskubideak kausitu zituztelakoan, baztertua izan zen. Orain iduri zait feminismoa berriz abiatu dela eta presentzia handiagoa duela. Baina hasiera da, ez da gogoetan errotua oraindik.

Gaurko poteoa bi talderen artean antolatu duzue. Ohituak zarete elkarlanean aritzera?

Puntualki, Martxoaren 8an Emakumeen Nazioarteko Egunean bezala. Ez da usu gertatzen halere, zeren baditugu lan molde eta helburu desberdinak. Baina helburuek bat egiten dutenean, gay eta lesbianen ezkontzaren aldeko borrokan bezala, orduan bai, beste elkarteekin ari gara.

Jean Grenet Baionako auzapezaren erranak aipatu dituzu. Hautetsien partetik ba al da, halere, zuen borroka sostengatzen duenik?

Bai, bada sostengua. Aurten ikusi da harrotasunaren ibilaldia aitzinekoak baino politizatuagoa zela, militanteagoa, eta lekuko hautetsiek ere parte hartu dute.

Bukatzeko, poteoa duzue gaur.

Besta giroa nahi dugu, horregatik dugu erabaki poteo bat egitea. Zerbait alegera nahi dugu, kasu egitera deituz, halere. Baina ongi pasatzera deitzen dugu, errespetuarekin betiere.