Euskarazko bertsioei klausulak jartzea salatu dute

Otsailaren 8an, Movistar Plus plataformak Unicorn Wars animaziozko filma jarri zuen bere katalogoan, gazteleraz eta galegoz; euskarazko bertsiorik gabe, ordea. Animaziozko filmik onenaren Goya saria jaso du lan horrek.Euskarara bikoiztuta dago, eta zenbait zinema aretotan euskaraz eman zuten iaz. Netflix Euskaraz-ek adierazi duenez, Uniko ekoiztetxeak jakinarazi dio horren arrazoia: Unicorn Wars-en euskarazko bertsioa estreinatzeko lehentasuna du ETBk. Hau da, beste plataformaren batean ezin izango da euskaraz ikusi, gutxienez, ETBk filma eman arte.

Netflix Euskaraz-en iritziz, «onartezina» da halako hizkuntza klausulen erabilera; «kaltea baino ez diote eragiten euskararen normalizazioari». Gainera, azpimarratu dute salbuespenezkoak direla klausula horiek: «Ez dira inongo herrialdetan eta hizkuntzatan gertatzen, eta ez dute inolako loturarik banaketa eta emisio baimenekin».

ETBko zuzendaritzak, ordea, adierazi du Netflix Euskaraz-ek Unicorn Wars filmaz esandakoa ez dela zuzena: «EITB proiektu horretan partaidea baino ez da, eta ez du Interneten euskarazko bertsioa estreinatzeko lehentasunik». ETBk argitu duenez,filmeko ekoiztetxeak (Uniko) ez du behar EITBren baimenik Unicorn Wars Internet bidez emititzeko eskubidea beste bati eskaintzeko.

Bestalde, plataformetan euskarazko edukiak zabaltzea xede duen herri taldeak honako hau salatu du: «ETB sustatzen ari den neurri horrek herritarren hizkuntza eskubideak urratzen ditu». Taldeak jakinarazi duenez, ETB hizkuntza klausulak ezartzen ari da euskal ekoizpenen euskarazko bertsioei. Horien ondorioz, «litekeena da» euskal ekoizpen bat plataformaren batean estreinatzean horren euskarazko bertsioa gainontzekoekin batera ez estreinatzea.

EITBk aurten plazaratuko du Primeran ikus-entzunezkoen plataforma, eta jadanik erakutsi zuten asmoa euskarazko emanaldiak hor estreinatzeko. Netflix Euskaraz-en arabera, «estrategikoa» da erabaki hori; EITBk «horren aldeko apustua egin behar du ezinbestez». Dena dela, «arbuiagarria» ere bada klausulak erabiltzea, «nork, eta euskara sustatzea eginkizun nagusia duen» telebistak.

Are gehiago: salbuespenezko klausula horiek baldintza gisa jasota daude ekoiztetxeek lan berrietarako finantzaketa publikoa jasotzeko, taldeak azaldu duenez. Ekoiztetxeekin sinatutako akordioak argitara ateratzeko eta klausulen inguruko azalpenak emateko eskatu dio EITBri.

Herritar taldeak gogorarazi duenez, Andoni Aldekoa EITBko zuzendari nagusiak iazko udazkenean adierazi zuen aurrerantzean euskal zinema ekoizpenen finantzaketa eskaeretan «hizkuntzaren gaineko baldintza» ezartzeko asmoa zutela, «euskarazko emanaldiak Primeran plataforman lehentasunez estreinatzeko», eta ekoiztetxeekin aurreneko hitzarmenak gauzatzen ari zirela.

Katalanezko audioak

Unicorn Wars filmarena da kasurik berriena, baina herritar taldeak salatu du antzekoa gertatu dela ETBko Irabazi arte telesailarekin. Abenduaren 14an jarri zuten lehen denboraldia ikusgai Disney Plus plataforman. Jatorrizko hizkuntza euskara bada ere, gazteleraz soilik ikus daitezke atalak. Hala, Netflix Euskaraz-ek galdera egin dio EITBri: ea aurrerantzean halakorik gertatuko den plataformetan estreinatuko diren euskal ekoizpenekin.

Netflix Euskaraz-ek esan du «atsekabetuta» daudela Eusko Jaurlaritzaren eta EITBren «ekimen eta borondate ezarekin». Espainiako lege berriaren arabera, plataformak behartuta daude tokian tokiko erakundeek berezko hizkuntzetara bikoiztu eta azpidatzitako katalogoan txertatzera. «Katalunian horretan ari dira, eta horren lekuko dira Generalitateko Kultura sailburuaren azken adierazpenak». Natalia Garriga Kultura sailburuak esan berri du plataformetara bidaltzeko prest dituztela TV3ek orain arte katalanera bikoiztutako audio guztiak, eta plataformek aurki txertatuko dituztela audioak.

Audioen aferan, beste adibide bat: Netflixen Amama filma dago ikusgai. Gaztelaniaz, soilik.