Desadostasunaren makila

MOMA, Metropolitan, Uffizzi... Gero eta gehiago dira selfie edo autoargazkiak egiteko makila erabiltzea debekatzen ari diren museoak. Bisitarientzat eta artelanentzat «deserosoak eta arriskutsuak»direla diote museo horietako arduradunek, eta horregatik hartu dutela neurria. Louvren, berriz, ez dute egin. Euskal Herrianerabilera ez dago horren zabalduta, baina museoek mahai gainean dituzten gaietako bat da. Iritziak askotarikoak dira. Baina, oro har, uste dute oreka bat bilatu behar dela artelanen segurtasunaren, bisitarien erosotasunaren eta ugarituz doan makilaren erabileraren artean.

Iaz, urteko gailu teknologiko onena izendatu zuten. Autoargazkiak egitea gustuko dutenek, beren zaletasunean beste urrats bat emateko modua topatu zuten gailu horren bidez. Batzuentzat mesedegarri dena, ordea, beste batzuentzat kaltegarri izan ohi da. Hala gertatu da museoentzat. Izan ere, askok gehiago zorroztu behar izan dituzte segurtasun neurriak, artelanekin arazorik ez egoteko, eta argazkiak ateratzen ez dituzten bisitariei enbarazu egiten ez zaiela ziurtatzeko. Museo guztiek, dena den, ez dute berdin jokatzen. Desberdintasunak argazkiak ateratzeko baimenetik abiatzen dira. Horren arabera dago makilaren inguruan duten jarrera.

Euskal Herriaren kasuan, Bilboko Arte Ederren Museoak, adibidez, guztiz debekatzen du artelanei argazkiak egitea. «Noizean behin gaia berraztertu egiten dugu,dena den. Izan ere, gaur egun, adibidez, ia jende guztiak dauka kamera sakelako telefonoan. Ezin diogu bizkarra eman errealitate horri», azaldu du Marta Garciak, Komunikazio zuzendariordeak. Bat dator horrekin Guggenheim museokoMarketin eta Komunikazio zuzendariorde Begoña Martinez. Hor, artelanak dauden aretoetan dago debekatua argazkiak ateratzea. «Jakitun gara halako neurrien ondorioz, agian, gerta daitekeela bisitari batzuk ez etortzea. Sarritan, gu malguagoak izango ginateke. Baina egile eskubideak eta artelanak kontserbatzeko baldintzak oso zorrotzak dira, eta, askotan, ez daude gure esku».

Biek zentzuzkoa ikusten dute makila debekatzea. Nahiz eta, Guggenheim museoaren kasuan, argazki kamerekin bezala, aukera ematen duten erakusketa aretoetatik kanpo erabiltzeko. «Aretoetan tolestuta eraman behar dute», azaldu du Martinezek. Debekuaren arrazoiak ez dira soilik artelanen segurtasunari lotutakoak, baita bisitarien erosotasunari lotutakoak ere. «Benetan arteaz disfrutatu nahi duenarentzat ez da batere erosoa jendea argazkiak ateratzen ikustea, enbarazu egin diezaioke. Gainera, aretoak txikiak izanda, jende pilaketak sor daitezke. Guk, adibidez, erakusketaren arabera, hainbat aretotan mugatua dugu jende kopurua. Pentsa zer izango litzatekeen horietan jendea makilarekin argazkiak ateratzen ibiliko balitz», nabarmendu du.

Segurtasunari erreparatuz, gogorarazi du euren egiteko garrantzitsuenetako bat artelanak babestea dela. «Aterkiak edo motxila handiak sartzea debekatua dagoen moduan, makilak ere debekatuak egon behar dute. Selfie bat egiten ibili,oharkabean atzeraka egin, eta eskultura bat jotzea ezbehar handia litzateke». Uste berekoa da Donostiako San Telmo museoko Komunikazio arduradun Miren Valverde: «Guk, flashik gabe argazkiak ateratzen uzten dugu, baina debekatua dugu tripodeak erabiltzea. Beraz, irizpidea bera izango da makilarekin. Gainean eramanez gero, sarreran utzi beharko da. Ezin dugu arriskurik hartu. Aterkiekin ere hala egiten dugu»

Dena den, hirurek azaldu dute orain arte ez dutela aparteko arazorik izan. «Egia esan, oraindik ez da askorik ikusten. Ez, behintzat, museora datozenen artean», zehaztu du Valverdek. Gainera, bisitariek, oro har, arauak errespetatzen dituztela esan du Martinezek.

Jarrera «malguagoa»

Debekua ez du egoki ikusten Oteiza museoko Komunikazio arduradun Juan Pablo Huercanosek. «Atzeraka egiten ari gara. Lehen, bisitariak erakartzeko neurriak hartzen ziren. Orain, berriz, kontrakoa egiten ari dira. Horren barruan legoke makilaren debekua».

Museoaren erabilera artistiko batetik harago, bisitariak erabilera ludiko bat egitearen alde dago Huercanos. «Horri lotuta dago argazkiak egiteko aukera, betiere flash gabe. Disfrutatzeko modu bat da, eta museoarekin interakzio bat edukitzeko aukera aparta». Horren aldeko apustu garbia egiten dute Oteiza museoan: «Horretarako aukera ematen dute ditugun artelanek eta museoaren kokapenak. Bisitariak argazkiak atera, eta sare sozialetan zabaltzea, gainera, promozio bat da. Guk eskatu izan dizkiegu argazkiak bisitariei, benetan ederrak direlako».

Beraz, ez du debekatzeko beharra ikusten. «Gure kasuan, ez dugu bisitari asko, eta bisita ahalik eta libreena izaten saiatzen gara. Ez dago ibilbide bakar bat; jendeak deskubritu behar du. Hori baliatzen dugu gainerako alorretan ere askatasuna emateko. Makila erabiltzea horren barruan dago».

Artium museoan ere uzten dute argazkiak ateratzea. «Betiere artelana errespetatuz, eta norberarentzat bada. Selfie-ak ateratzea ez dugu gaizki ikusten. Horiek ez dira salduko. Beraz,gainerako bisitariak errespetatuta,makila erabiltzea ez dago debekatua. Ez dugu horren beharra ikusten», esan du Aingeru Torrontegik, Marketin arduradunak.

Dena den, ulertzen du euren museoa ez dela hiriburu handietakoak bezalakoa. «Kasu horretan, agian, desberdina da. Horietan bisitari gehiago dabiltza».