Bretoieraren alde lasterka

Bretoieraren aldeko lasterketa, Ar Redadega, gaur hasiko da Montroulezen (Morlaix). 1.500 kilometro korrika egin ondoren, lasterketa Glomelen bukatuko da, hilaren 31n. Euskara bultzatzeko, Euskal Herrian Korrikan egiten den moduan, pausoz pauso, eskuz esku, elkarri lekukoa pasatzen ibiliko dira zortzi egunez bretoieraren aldeko lasterkariak Bretainian. Lasterketa 300 herritatik baino gehiagotatik pasatuko da. Bretoiera bizirik dagoen hizkuntza dela aldarrikatu dute.

Bi urtean behin euskararen alde lasterka egitea ohikoa da Euskal Herrian.Euskal Herriko Korrikaren eredua hartu, eta euren lurraldeetara eraman dute Hizkuntza gutxituen aldeko eragile ugarik. Horren adibideetako bat da gaur abiatuko den Ar Redadeg, Bretoieraren aldeko festa. Bretoieraz, lasterketa esan nahi du hitz horrek. Lasterketa laugarren aldiz egingo dute aurten. Lehena 2008an egin zuten. Artean, Ipar Euskal Herriko AEK-koen laguntza izan zuten gauzak nola egin ikasteko. Harrezkero, urtetik urtera parte hartzaile gehiago lotuz joan zaizkio ekitaldiari, eta kilometro kopuruan ere gora egin du probak. Lehenengo aldian, 600 kilometroko ibilbidea prestatu zuten. Aurten, aurreko lasterraldian bezala, 1.500 kilometro eginen dituzte bretoierari beste bultzada bat emateko.

Ipar Euskal Herriko AEK-ko lagunak ere joanen dira lasterka egitera. Kilometro bat erosia dute, eta azken egunean parte hartzera joateko autobusa antolatu dute. Hogeita hamabost lagun joanen dira. Heldu den ostegunean abiatuko dira autobusean Baionako San Andres plazatik, eta ekainaren 1ean bueltatuko dira.

Helduak alfabetatzea

«Badute meritua», dio Jakes Bortairu Ipar Euskal Herriko AEK-ko arduradunak. Liberatu bakarra dute lasterketa antolatzeko eta gainontzeko guztiak boluntarioak dira, 200 lagunek baino gehiagok laguntzen dute lasterketak irauten duen egunetan. «Bretoiera bizirik dagoela erakutsi nahi dugu, jai giroan eta pozik», dio Kateline Al Lann Ar Redadegen lasterketako liberatuak. Korrikaren antzera, ibilbideko kilometroak salgai jarri dituzte, banakoek, elkarteek, erakundeek eta enpresek eros ditzaten. Banakoak 100 euroan eta 200 euroan taldekakoak.

Indoeuropar hizkuntza da bretoiera, hizkuntza zelten multzokoa. Bretoieraren egoera ez da ona. Biztanleen %3k hitz egiten dute, eta horien hiru heren inguru 60 urtetik gorakoak dira. Belaunaldi berriek hizkuntza ikasi ezean, hizkuntzaren iraupena arriskuan legoke. Egoera aldatzeko, indar handia jartzen ari dira hezkuntzan.

Lortutako diruaren erdia bretoieraz irakasten duten ikastetxeentzat izanen da, eta gainontzekoa gizartean bretoieraren erabilera bermatuko duten proiektuak sustatzeko, tartean helduen alfabetatzea. «Gero eta haur gehiagok ikasten dute bretoieraz dauden eskoletan, baina gero familian ez da hitz egiten». Eskolarekin nahikoa ez dela eta helduen alfabetatzean ere indarra jarri behar dela dio Al Lannek. Horregatik, bretoiera ikasten ari diren helduentzako egunkari bat egiteko erabiliko da. «Ez dugu telebistarik, eta irrati lokalak bakarrik aritzen dira bretoieraz», esan du.