Gaixotasunei aurre egiteko terapiak garatzeko, ezinbestekoa da gaixotasunen oinarria ulertzea. Alegia, kasuan-kasuan, maila molekularrean gertatzen den akatsa zein den ezagutzea.
Adibidez, neuronetan amarengandik jasotako UBE3A genea adierazten ez denean garatzen da Angelman sindromea. Izan ere, aitarengandik jasotako genea RNA molekula luze batez isilarazita dago, eta, ondorioz, gaixoen neuronek ez dute UBE3A adierazten. Egun, gaixotasunak ez dauka sendabiderik, baina garapen bidean dauden terapia batzuek gene aitatarra isiltzea eragiten duen RNA molekula blokeatuz UBE3A adieraztea dute helburu. Egun, I eta II fase klinikoan daude RNAri lotu eta horren jarduera inhibitzen duten DNA molekula txikiak.
Minbiziaren tratamenduan ere hamaika adibide daude. Esaterako, biriketako minbizi batzuen kasuan, geneen berrantolamendu okerraren ondorioz, ALK eta ELM4 geneak fusionatu eta etengabe aktiboa den ALK proteinaren forma onkogenikoa adierazten da. 2011z geroztik merkatuan dagoen Crizotinib farmakoa espezifikoki ALK mutatuarekin lotzen da, eta horren jarduera blokeatuz, zelulak kontrolik gabe zatitzea ekiditen du.
Etorkizuneko trantsizioa
Maila orokorragoan, minbizia geldiarazteko terapia askok DNAren erreplikazioa blokeatzen dute. Zelulek, zatitzeko, beren material genetikoa bikoiztu behar dute: DNA bikoiztu. Eta DNAren osagaietako bat timina nukleotidoa da. Timinaren sintesian bi entzima gako daude: timidilato sintasa eta dihidrofolato erreduktasa. Kimioterapian erabiltzen den 5-fluorouraziloak lehena inhibitzen du; eta metatrexano eta aminopterina farmakoek bigarrena. Timinarik gabe ez dago DNA bikoizterik, eta DNA bikoiztu gabe zelula ezin da zatitu. Baina gaixotasunen oinarrian beti ez dago proteina baten jarduera maila behar baino altuagoa edo baxuagoa izatea. Batzuetan, proteinen kokapenean dago gakoa.
Alboko esklerosi anizkoitza eragiten duen FUS proteina nukleoan kokatzen da, RNAren prozesamenduan parte hartzen baitu. Baina mutazio batzuen ondorioz, FUS nukleotik kanporatzen da, eta zitoplasman agregatu toxikoak eratuz zelulak hiltzen ditu. Berriki, TRAM deituriko molekulak garatu dituzte, zitoplasman egon beharko ez liratekeen proteina nuklearrak nukleora itzul daitezen. TRAM molekulak bifuntzionalak dira: lekuz aldatu nahi den proteinari lotzen dira baita garraio nukleo-zitoplasmatikoan parte hartzen duen garraiatzaileari ere. TRAM molekulei esker, zitoplasmako agregatuek behera egiten dute, FUS mutatua nukleora birbideratuta. Proteina kaltetuak zelula barruan lekualdatzeko teknika garatu dutenen aburuz, proteinen lokalizazioa aldatzea garrantzitsua izan daiteke ikuspuntu terapeutikotik.
Bada, eman diezaiogun merezitako babesa oinarrizko ikerkuntzari. Bertan baitago guztiontzat mesedegarriak izango diren terapia eraginkorragoak garatzeko gakoa.
