Urrun dira duela zazpi urte herriko etxearekin izan ziren kalapitak. Bederatzi urte ditu Ziburuko Kaskarotenea ikastolak, 50 ikasle, bosgarren urtea ireki berria, eta, jadaneko, leku handiago baten beharretan da. Herriko etxe berriarekin aterabide bat atzemana du, Seaska federazioak erosi zuen lurreko gunea utzi eta Gurutze Gorriko auzoko eskola publikoaren barneetara joateko.
Urte zaila izan zuen 2014koa Kaskarotenea ikastolak. Hasi berria zen, eta, aitzineko udalak eskola publikoa behin-behinean erabiltzea onartu ondoan, kanporatzea deliberatu zuen ikasturte hastapenean. Haurrentzat beste aterabiderik ez izanez, lekuan berean egotea erabaki zuen ikastolak, baina udalak auzitan ezarri zuen, eta «okupazio egun bakoitzeko» isuna pagatzera zigortu zuen auzitegiak. Guy Poulou orduko auzapeza ikastolari elektrika eteteraino joan zen. Ateka gaitz horretarik jalgitzeko, Seaskak jabe pribatu batekin adosturik lur baten erostea erabaki zuen, elkartasun kanpaina zabal bat dela medio 300.000 euroan eskuratu zuena. 2016ko apirilaren 9an estreinatu zuten ofizialki ikastola berria, eta, geroztik, lur horretan plantan eman prefabrikatuetan ari da.
Gaur egun, 50 ikaslera heldua da Kaskarotenea, eta hiru irakasle postu eta laurden ditu. Garapen bat izan du, argiki, azken sei urte horietan. «Lehendabiziko urteetan, nahiko toki bagenuen, eta bizi normal batera itzuli ginen», esplikatu du Kaskarotenea ikastolako gaur egungo lehendakari Xabi Bizkaik. Haur andana laster goiti joan da, eta «azken bizpahiru urteetan nahiko tinko ibili» direla aitortu du.
Bederen gela bat gehiagoren beharra lukete, baita pausa gela batena ere. Gehiago dena, jantegia ikastolatik kanpo dute. «Ikastolatik 200 metrora den lokal bat alokatu behar dugu jantegiarendako, eta eguerdiro haurrak harat eraman, eta ikastolarat berritz ekarri. Ez da biziki praktikoa».
Joan den urteko herriko etxeetako bozen kanpainan Ziburuko hautagai zerrenden itzulia egin zuen ikastolak, egoeraren berri emateko. «Galdegin genien sekula hautatuak baziren zein izanen zituzten aterabideak. Denek erantzun zuten, salbu herriko etxe ohikoek». Eneko Aldana auzapez berriaren zerrendarekin adostu zutena bestelakotu da geroztik, eta Gurutze Gorriko auzoko eskola publikoaren egoitzara joatea aurreikusi dute. «Jakinez eskola publikoak batzeko proiektua badela iraileko, guk errekuperatuko genuke Gurutze Gorriko eskola; auzo erdi-erdian dena. Guretzat berri biziki ona da», esplikatu du Bizkaik. Partikularki toki nasaia badelako han denen egiteko. «Gelarik aski badela segur da, eta tresnatua da, jadaneko: jantegia badu. Aterpea eta kirola egiteko lekua ere bai».
Bereziki ama eskolaren antolatzeko egokitze lan batzuk balituzkete egiteko, herriko etxearekin aipatzekoak dituztenak.
Lur prezioen meneko
Egoitza handiagoan izanez, azken urteetako emendatze dinamikak segituko duelako esperantza du Kaskarotenea ikastolako lehendakariak: «Jakinez aurten bosgarren eta azken urtea ireki dugula, orain ikastola osoa dugu ama eskolatik bosgarren urtera». Nahiz argi duen Ziburun haurren zenbatekoa apalduz doala, besteak beste, bertan bizitzea zaila bilakatu delako lurraren prezioa dela kausa.
«Guk emendatze hori izan dugu ikastolan, baina erran behar da eskola publikoetan haur andana bat galdu dutela, denek ezagutzen dugun etxebizitzen egoerarengatik», dio Bizkaik. Eskola publikoetan ageriagoa dena ikastolan ere ikusi dutela erran du: «Ikastolan ere ikasle batzuk galdu ditugu, burasoek Sarara, Hendaiara, Azkainera joan behar izan baitute Ziburun berean ez baitzuten atzematen prezio apalagoetan ez alokatzeko, ez erosteko etxebizitzarik». Herriko etxe berriak bizitegi sozialen egiteko dituen xedeek, menturaz, joera alda dezaketela hautematen du Bizkaik; familien etortzea ahalbidetzeko gisan.
Ziburuko ikastolako arduradunek ez dakite zuzen —gauzak pentsatu bezala gertatzen badira— noiz sartzen ahalko diren gune berrian. Datorren iraileko sartzean ez bada, heldu den urtarrilean izan daiteke, baina ez dute segurtamenik oraino. Eskola publikoen bateratzeko obrek dute lehentasuna.
Goizegi da errateko, bestalde, Seaskak Kaskarotenearentzat erosi zuen lurra zer bilakatuko den. Lekuan berean egonen da oraino zenbait hilabetez.
