Bakarrik etorri da hitzordura, Bilboko Areatzara. Terraza batean jarri, eta alkoholik gabeko garagardoa eskatu du. Ez dakar paper muturrik, ez programarik. Ez da berria plazan: azken lau urteetan legebiltzarkide izan da Elkarrekin Podemosetik. Jose Ramon Becerra da (Urduña, Bizkaia, 1969), Equo Berdeen lehendakarigaia.
[youtube]https://youtu.be/KS5bBQOfnjI[/youtube]
Bakarrik aurkeztuko zarete. Zer pasatu da orain EPn ez joateko?
Podemosen Espainiako zuzendaritzak betoa ezarri du. Gure asmoa berriro Elkarrekin Podemosen egotea zen, baina ezin izan da.
Betoa zergatik, Pablo Iglesias-Iñigo Errejon lehia harengatik?
Barne kontuak izan dira. Ez dute arrazoirik eman, baizik eta aitzakiak. Espainiako azkeneko hauteskundeetan Mas Paisekin joan zen Equo, Errejonen taldearekin, ez Unidas Podemosekin.
EAEko Equok zer zioen orduan?
Gu ez ginen sartu Mas Paiseko zerrendetan, eta, Elkarrekin Podemos babesteko, hauteskunde lehia horretatik kanpo geratu ginen. Baina iraganeko kontua da hori, eta orria pasatuko dugu.
2012an, bakarrik joanda, 11.625 boto lortu zenituzten. Asko ez.
Oso berriak ginen, eta ezezagunak. Euskal gizartearentzat ez genuen esperientziarik eta izenik.
Orain bai?
Eusko Legebiltzarrean azkeneko lau urteetan egindako lanak nahikoa oihartzun izan duelakoan gaude, eta uste dugu jendeak badakiela zer egiten dugun.
2012an, Ahal Dugu ez zegoen. Zailago zenukete orain.
Ikusiko dugu. Egungo Ahal Dugu-ren eta gure arteko aldea nabarmena da.
Zertan?
Politika egiteko moduan.
Zuek nola egiten duzue?
Gaurko Elkarrekin Podemos ez da indar politiko autonomo bat Espainiako zuzendaritzarekiko. Unidas Podemos Espainiako Gobernuan sartu zenetik, bistan da gauzak nola aldatu diren.
Equok autonomia osoa al du?
Bai. Alderdi federala gara, [Espainiako] estatu mailakoa. Hemengo erabakiak hemen hartzen dira, eta onartu egiten dituzte. Ahal Dugu-ren bidea kontrakoa da.
Arabatik zoaz zerrendaburu.
Araban dugulako aukera gehien. 2012an ia lortu genuen aulki bat handik: 700 botora geratu ginen. Aukera bat dugu erakusteko gai garela geure kabuz legebiltzarrean ordezkaritza lortzeko.
Talde nagusien aldean laburra duzue programa: 33 orrialdekoa.
Gurea dinamikoa da: beti ari gara eguneratzen. Eta badauka mamia. Duela lau urteko hauteskundeetan EPren programako edukien erdia Equorena zen.
Programan diozue krisi honetan inor ez dela atzean utzi behar. Beste taldeek ere badiote hori.
Baina Jaurlaritzan daudenek ez dute hori bete. Desberdintasun soziala handitu egin da azkeneko urteetan, ez murriztu.
EAJ-PSE gobernuagatik soilik?
Haien politikengatik ere bai. Hor daude pobreziaren datuak.
Ezkerreko taldea al da zuena?
Gu berdeak gara. Ezkerraren balioak ditugu, baina oso desberdina da politika egiteko era. Beti politika eraikitzaileak egiteko prest gaude, besteekin akordioak egiteko ere bai, eta ez alderdi jakin batzuekin bakarrik, baizik guztiekin. Jaurlaritzaren 2020ko aurrekontuen negoziazioan ikusi zen hori.
Bai, EPk akordioa lortu zuen.
Sustatzaile izan ginen gu. Jaurlaritzak aurreko aurrekontuak PPrekin adostuta atera zituen, eta krisi honekin ikusi dugu gure akordioa baliagarria izan dela. 200 milioi gehiago bideratu genituen alor edo babes sozialerako.
Ezkerraren kontzeptuak-eta hartzen ote dituzte besteek?
Bai, eta gero hustu egiten dituzte.
Eta bozak irabazten dituzte sarri.
Jendeak uste baitu eskuina baliagarriagoa eta errealistagoa dela. Ezkerra lubakietan ikusten du jendeak, eta ez du halakorik nahi; are gutxiago gaurko egoeran.
Zer egin behar lukete ezkerrak eta berdeek, beraz?
Pragmatikoak izan. Berdeok ezkerra baino pragmatikoagoak gara hemen eta Europan.
Nola dagoen ezkerra...
Krisian. Ez du ulertu zein diren herritarren kezkak eta beharrak.
Zein da zuen erreferentzia?
Portugalgoa oso interesgarria da: akordio zabala, desberdinen artekoa. Lubakien politika baztertu dute, herritarren mesederako, eta herritarrek saritu egiten dituzte.
(Jose Ramon Becerra, ekainaren 22an, Bilbon. MARISOL RAMIREZ, FOKU)
Erabakigarriak izanez gero, babestuko al zenukete EAJ-PSEren lehendakarigaia?
Kontua ez da nor babesten den, baizik eta zer. Azken Jaurlaritzarekin zaila da krisi honetatik ondo ateratzea, politika atzerakoiak dituelako. Konformismo batean dago, eta ideia faltak zaizkio. Gainera, ez dugu blokeetan sinesten.
Bloketzat al daukazu EAJ-PSE?
Bai, argi eta garbi. Eta PSEk menpekotasuna dauka EAJrekiko.
Beste blokerik ba al dago?
Bai, EH Bilduren eta gaurko Elkarrekin Podemosen artekoa.
Udal gutxi batzuetan salbu, ez daukate gobernu aliantzarik.
Kanpaina honetan ez dugu ikusten ezberdintasunik haien artean.
Aukerarik ba al dago EH Bildu-PSE-EP gobernua eratzeko?
Ez, PSEk ez duelako nahi. Gainera, EPk ez du inolako sinesgarritasunik gobernu aurrerakoi bat osatzeko, kanpoan utzi dituelako berdeak. EH Bilduk, berriz, erakutsi du ez dela PSErekin akordioetara iristen.
Nafarroan bai, PSNrekin.
Eta Madrilen ere bai, PSOErekin. Baina hemen ez PSErekin.
Bi bloke marraztu dituzu. Equo Berdeak nondik dago gertuago?
Politika aurrerakoiak planteatuko dituen bloketik. Hala ere, pandemiagatik ezohiko egoera batean gaude, eta blokeen ordez akordio zabala egitea proposatzen dugu guk. Hau da, ezohiko Eusko Jaurlaritza bat osatzea.
Eta hori da...
Guztien arteko gobernua osatzea.
PP-C's eta, ordezkaririk balu, Vox ere bertan direla?
Ez, ez. Horiek gabekoaz ari naiz.
Hortaz, eta alfabetikoki jarrita, EAJ, EH Bildu, EP, Equo Berdeak eta PSE-EE leudeke. Bost talde.
Bai. Hori litzateke onena.
Proposamen berritzailea da.
Berreraikitze prozesu bat egin nahi badugu, hori behar da, eta ez blokerik. Eta berriz diot: politikak dira garrantzitsuena, eta guk politika aurrerakoiak nahi ditugu.
BAK Bakearen Aldeko Koordinakundean ibilitakoa zara, ezta?
Hala da, bai.
BAKeko kide izandako batek baino gehiagok erreparoak jartzen dizkiote EH Bildurekin akordioak egiteari. Zuk ez?
Nik ez dut arazorik EH Bildurekin akordioak egiteko. Aurreko legealdian, EPn nengoela, egin nuen bat baino gehiago.
Eta gobernua partekatzeko?
EH Bilduk euskal gizartearen lidergoa hartzeari bai, ikusten diot erreparorik edo oztoporik, lidergo etikoa ere behar delako.
Hau al da bakea?
Bakea beharrezkoa zen, eta lortu dugu, baina memoria ere osatu behar dugu. Memoria eraikitzaile bat osatzeko alderdiek prozesu bat egin behar dute, hausnarketa kritikoa eginez, eta ezker abertzaleak, jakina, berea egin behar du.
PSE-EEk ere bai? Ikusi da zer dioten CIAren paperek.
Jakina egin behar duela PSEk ere, eta isilik dago paper horiez.
Bakea hau dela diozu. ETAk utzi zuen. Baina oraindik ere ia 250 euskal preso daude.
Konpondu behar da hori. Inperatibo etikoa da legedia betetzea, eta inolako baldintzarik gabe egin behar da Euskal Herriratzea.
Diozunez, ezkerra eta berdea ez dira gauza bera, eta esana duzu ekologismoa eta berdea ere ezetz. Azalduko duzu hori?
Ekologismoa militantzia da, eta eragile sozial bat, gero eta garrantzitsuagoa, Europako herrialde batzuetako hauteskundeetan ikusten denez. Berdeok aldarrikapen sozial horiek gauzatu behar ditugu, eta pragmatismoa behar da. Hortxe dago aldea.
Pankartatik harago al zoazte?
Bai, baina pankartan ere egon gara eta egoten gara. Guk bultzatutako neurriak herritar denentzat dira onuragarriak.
Krisi ekonomiko handia dator. Neurri sozial gehiago ezartzeko, nondik atera behar da dirua?
Neurri fiskalek eragin handiagoa izan behar dute, eta berrikuspena legebiltzarrean egin behar da. Denbora bat eskatuko du, eta bitartean ere dirua beharko dugu.
Nondik aterata?
Murrizketak egin beharko dira, baina ez arlo sozialean. Azpiegitura handietan egin behar dira, ez direlako premiazkoak.
Haien moratoria nahi duzue.
Europako Kontu Auzitegiak esan du beste 29 urte beharko direla AHTaren lanak bukatzeko EAEn. Hemen AHTa hasi zuten garaitik hona mundu mailako egoera oso desberdina da, eta azterketa egin behar da. Lehen esaten zen ekonomia globalizatuagatik beharrezkoa zela horrelako proiektu bat, baina, orain, pandemia dela medio, kontrakoa esaten da: ekonomia birkokatu egin behar dela.
Euskal Herrian ere ingurumenarekin lotuta milaka lanpostu sor daitezkeela diozue. Zenbat?
Ekonomiaren trantsizio ekologikoaren bidez, Euskadin 30.000. Birziklapenaren aldeko politika batekin, erraustegi edo zabortegi batean baino hamar aldiz lanpostu gehiago sortzen dira. Europatik datozkigun datuak dira.
Zabortegia, Zaldibar...
Zaldibarkoarekin ikusi da zer den kontrolik gabeko zabortegi bat izatea. Herri honetan aspaldian gertatutako desastre ekologikorik handiena da. Eta desastre pertsonala eta soziala ere bada.
Eta krisi horren kudeaketa?
Beste desastre bat.
Euskal Herria naziotzat daukazu?
Bai, nazio kulturala da. Politikoa ez, oraingoz behintzat.
Berdintasuna aldarrikatzen duzue. Euskal Herriak eta Espainiak berdinetik berdinerako tratua izan beharko al lukete?
Berdintasuna pertsonen artean defenditzen dugu. Gero, herrien arteko harremanak politikoak dira. Hemen erabakitzeko eskubidea aldarrikatzen baldin bada, gu ez gaude horren aurka.
Alde bai?
Bai. Baina bide eta prozedura legalak erabili behar dira.
Argitasun Legea nahi duzue.
Bai, eta Elkarrekin Podemosen onartu zuten hori gu han ginela.
Borondaterik ba al du Madrilek?
Ez, baina horrek ez du aitzakia izan behar legetik kanpoko bideak hartu ahal izateko.
Programan diozue erreferendumik balego askatasuna emango zenieketela zuen kideei.
Kontu identitarioetan ez dugu militantzia baldintzatu behar.
Erreferendum batean ez al luke jarrera jakin bat hartuko Equok?
Erreferenduma antolatzeko moduan eta prozeduran izango genuke zeresana guk, baina ez galderan bertan edo hautuan.
BESTE ELKARRIZKETAK:
Idoia Mendia (PSE-EE)
Miren Gorrotxategi (Elkarrekin Podemos)
Maddalen Iriarte (EH Bildu)
Iñigo Urkullu (EAJ)
Oharra: Carlos Iturgaizek (PP-C's) ez dio elkarrizketa eman BERRIAri
