Euskal presoak. Frantziako Estatua
Frantzia «asteotan» hasiko da euskal presoak gerturatzen
Justizia Ministerioak zabaldutakoa baieztatu du Txetx Etxeberrik. Parisek kasu bakoitza aztertuko du Mont-de-Marsan eta Lannemezanera hurbiltzeko. Urritik, presoen auziaz esparru bat zabalik da
2018-01-14 / Nora Arbelbide Lete
Euskal presoen auzia askatzen hasiko da Frantziako Estatuan, haien gerturatzeari ekingo baitio Parisko gobernuak. «Erran dezakeguna da ondoko asteotan lehen hurbiltzeak eginen dituztela», baieztatu dio Jean Noel Etxeberri Txetx bakegileak BERRIAri. Justizia Ministerioak iragarri die Vocento taldeko egunkariei «heldu diren asteotan» euskal preso batzuk hurbiltzea aurreikusten dutela, «kasuan-kasuan» —iturria ministerioko bozeramaile Youssef Badr izan da—, eta albiste hori berretsi du Etxeberrik. 60 euskal preso daude Frantziako Estatuan, eta epaia dutenak gerturatuko dituzte, oraingoz. Sei preso dira epaiketa egin gabe dutenak.
Parisen jarrera ireki horren berri emana zuen jadanik Ipar Euskal Herriko ordezkaritzak. Justizia Ministerioarekin joan den abenduaren 27an izandako bileraren ostean ordezkaritzak zioen gobernuak ez duela «printzipiozko kontrakotasunik erakusten presoak Mont-de-Marsan eta Lannemezanera hurbilduak izan daitezen». Ministerioko bozeramaileak baieztatu egin du bi presondegi horien hautua. Altsasu (Nafarroa) erreferentzia hartuta, Mont-de Marsan-234 kilometrora dago; Lannemezan, 330era.
«DPS estatusa kentzearen aldeko politikarekin jarraitu nahi» duela ere bazioen Parisek abenduko bileran, ordezkaritzak oharrean zioenez, eta heldu den asteetan hasiko zela ere aipatu zien. «Baina nahiago genuen horrelakorik ez aipatu publikoki», dio Etxeberrik.
Izan ere, «gauza bat da erabaki politikoa, eta, beste bat, horren gauzatzeko hartzen den denbora». Espetxe onurez baliatzeko asti hori presondegiko administrazioaren erritmoaren menpe da. «Betebehar» batzuk daude hor, bakegileak esan duenez. Lehenik, «presoek banakako eskaerak egin behar dituzte». Egiten ari dira. Ondotik, «txosten horiek osatuak direla ebatzi behar du presondegiko administrazioak eta ministeriora transmititu, eta, hark, onartu. Hortik, gero, administrazioak konkretuki du gauzatu presoaren hurbiltzea. Horregatik ez dugu zenbatu nahi izan eperik. Ezta egunik edo aste kopururik ere». Preso kopururik ere ez.
Etxeberrik azaldu du euskal ordezkaritzak keinu horiek «bide irekitze» moduan ulertu nahiko lituzketela: «Lehen hurbiltze batzuk izanen dira, eta beste batzuk ondotik, solasek segitu arau, kasuan kasuko esplikazioak argumentatu arau, eta horrela. Mailaz mailako prozedura bat da. Baina espero dugu abiadura lastertuko dela, eta urrun joanen dela. Jokoan dago presoek eta haien senideek jasaten duten salbuespen egoeraren bukaera».
Justizia Ministerioko bozeramaileak adierazi du epaiketaren zain dauden sei euskal presoak Paris inguruan daudela. Ordea, Etxeberrik esan du guztien hurbiltzearen alde ari direla borrokan: gaixorik daudenen, baldintzapeko askatasuna lor lezaketenen, epaitu gabeen eta epaituen alde. Halaber, kondena luzeak «arta berezi batekin» segitzen dituztela zehaztu du. «Badira batzuk azkeneko 28 urteetan preso direnak, eta aspalditik lor zezaketen baldintzapeko askatasuna. Deus aldatzen ez baldin bada, azken euskal presoa 2054an aterako da kartzelatik. Hori bateraezina da bake iraunkor eta bizikidetza berri batekin».
Bizkitartean, lehen hurbiltze konkretuen zain daude bakegileak. Azaroan Frantziak zazpi euskal presori DPS estatusa kendu izana «lehen keinutzat» hartu zuten, eta hurbiltzeak «bigarren keinu konkretua» izan daitezela nahi dute, Etxeberrik adierazitakoaren arabera: «Ekintzak erranei juntatzen badira, orduan baieztatzen ahalko dugu eraikitzailea den solas bat badagoela, gauzak zentzu onean aitzinaraztea ahalbidetzen duena».
Ondoko lan bilkura hil honen bukaeran izan daitekeela iragarri bazen ere, ez du baieztatu nahi izan Etxeberrik. «Lanak segitzen du bilkuretan, eta bilkuren artean ere bai. Kontaktua etengabea da. Ondoko bilkuren berri emanen dugu mementoa jinen delarik».
Berri ona Jaurlaritzarentzat
Eusko Jaurlaritzako Lehendakaritzak, ohar baten bidez, «txalotu» egin du «Frantziako Gobernuaren erabaki hau», eta «berri ona» dela azaldu du. «Aldaketa hauek babesten ditugu; azken hilabeteetan horien alde lan egin dugu». Azaldu du Parisekin harremanetan dela, eta iragarri du euskal presoen auziko prozedura «progresiboa, graduala eta, kasuan kasu, molde indibidualean» izanen dela.
Parisen jarrera ireki horren berri emana zuen jadanik Ipar Euskal Herriko ordezkaritzak. Justizia Ministerioarekin joan den abenduaren 27an izandako bileraren ostean ordezkaritzak zioen gobernuak ez duela «printzipiozko kontrakotasunik erakusten presoak Mont-de-Marsan eta Lannemezanera hurbilduak izan daitezen». Ministerioko bozeramaileak baieztatu egin du bi presondegi horien hautua. Altsasu (Nafarroa) erreferentzia hartuta, Mont-de Marsan-234 kilometrora dago; Lannemezan, 330era.
«DPS estatusa kentzearen aldeko politikarekin jarraitu nahi» duela ere bazioen Parisek abenduko bileran, ordezkaritzak oharrean zioenez, eta heldu den asteetan hasiko zela ere aipatu zien. «Baina nahiago genuen horrelakorik ez aipatu publikoki», dio Etxeberrik.
Izan ere, «gauza bat da erabaki politikoa, eta, beste bat, horren gauzatzeko hartzen den denbora». Espetxe onurez baliatzeko asti hori presondegiko administrazioaren erritmoaren menpe da. «Betebehar» batzuk daude hor, bakegileak esan duenez. Lehenik, «presoek banakako eskaerak egin behar dituzte». Egiten ari dira. Ondotik, «txosten horiek osatuak direla ebatzi behar du presondegiko administrazioak eta ministeriora transmititu, eta, hark, onartu. Hortik, gero, administrazioak konkretuki du gauzatu presoaren hurbiltzea. Horregatik ez dugu zenbatu nahi izan eperik. Ezta egunik edo aste kopururik ere». Preso kopururik ere ez.
Etxeberrik azaldu du euskal ordezkaritzak keinu horiek «bide irekitze» moduan ulertu nahiko lituzketela: «Lehen hurbiltze batzuk izanen dira, eta beste batzuk ondotik, solasek segitu arau, kasuan kasuko esplikazioak argumentatu arau, eta horrela. Mailaz mailako prozedura bat da. Baina espero dugu abiadura lastertuko dela, eta urrun joanen dela. Jokoan dago presoek eta haien senideek jasaten duten salbuespen egoeraren bukaera».
Justizia Ministerioko bozeramaileak adierazi du epaiketaren zain dauden sei euskal presoak Paris inguruan daudela. Ordea, Etxeberrik esan du guztien hurbiltzearen alde ari direla borrokan: gaixorik daudenen, baldintzapeko askatasuna lor lezaketenen, epaitu gabeen eta epaituen alde. Halaber, kondena luzeak «arta berezi batekin» segitzen dituztela zehaztu du. «Badira batzuk azkeneko 28 urteetan preso direnak, eta aspalditik lor zezaketen baldintzapeko askatasuna. Deus aldatzen ez baldin bada, azken euskal presoa 2054an aterako da kartzelatik. Hori bateraezina da bake iraunkor eta bizikidetza berri batekin».
Bizkitartean, lehen hurbiltze konkretuen zain daude bakegileak. Azaroan Frantziak zazpi euskal presori DPS estatusa kendu izana «lehen keinutzat» hartu zuten, eta hurbiltzeak «bigarren keinu konkretua» izan daitezela nahi dute, Etxeberrik adierazitakoaren arabera: «Ekintzak erranei juntatzen badira, orduan baieztatzen ahalko dugu eraikitzailea den solas bat badagoela, gauzak zentzu onean aitzinaraztea ahalbidetzen duena».
Ondoko lan bilkura hil honen bukaeran izan daitekeela iragarri bazen ere, ez du baieztatu nahi izan Etxeberrik. «Lanak segitzen du bilkuretan, eta bilkuren artean ere bai. Kontaktua etengabea da. Ondoko bilkuren berri emanen dugu mementoa jinen delarik».
Berri ona Jaurlaritzarentzat
Eusko Jaurlaritzako Lehendakaritzak, ohar baten bidez, «txalotu» egin du «Frantziako Gobernuaren erabaki hau», eta «berri ona» dela azaldu du. «Aldaketa hauek babesten ditugu; azken hilabeteetan horien alde lan egin dugu». Azaldu du Parisekin harremanetan dela, eta iragarri du euskal presoen auziko prozedura «progresiboa, graduala eta, kasuan kasu, molde indibidualean» izanen dela.
