Kartzeletako bira abiatu dute, eta, horrekin, «abenduaren 9a baino lehen zein urte bukaera baino lehen» Frantziako Estatuak presoen gaian etor daitezkeen «keinu» gehiagorako itxaropenak. Hala azaldu zuen atzo Mixel Berhokorigoin bakegileak, Mont-de-Marsango (Okzitania) espetxe atarian. Ordezkaritza politiko, sozial eta sindikal zabal baten babespean hartu zuen hitza, EPPK Euskal Preso Politikoen Kolektiboak bere kideen hurbilpenerako ontzat jo duen kartzelaren aurrean.

Berhokorigoinek honela laburbildu zuen orain artekoa, eta datorrena: «Aiete, Luhuso, apirilak 8... posible izan dira lan ainitz egin delako, agerian edo isilpean, erreusituak edo ez, baina denek permititzen dute fruitua ontzea; orain, fruitua bildu behar dugu, bakea bildu behar dugu». Urrats bakoitzak bere ondorioa izan behar duela esan zuen Berhokorigoinek, eta ezinbestekotzat jo zuen Frantzia «jokoan sartzea». «Baldintzarik gabekoa izan da orain artekoa, baina bidea bururaino aldebakartasunez ezin da egin».

Goizak luze jo zuen kartzelan. Euskal Herriko ordezkariak espetxera bertaratu orduko, Fabien Laine Landetako En Marche alderdiko kide eta departamenduko lehendakaria zuten zain. Baita kartzelako zaindarien CGT, UFAP eta FO sindikatuetako delegatuak ere. Horiekin bildu ziren LAB, CGT eta CFDT sindikatuetako kideak eta Gabi Mouesca preso ohia. Horretan ari zirela atera zen Vincent Bru diputatu lapurtarra (En Marche) kartzelatik.

Hark azaldu zuen «delegazioaren izenean» zekarren mezua «entzun» zutela espetxeko zuzendariak eta zuzendariordeak: «Bake prozesuaren berri eman diet, Justizia Ministerioarekin ditugun negoziazioez», azaldu zuen. «Mont-de-Marsango kartzelarekin interesa genuela erran diet, eta baieztatu didate 50 leku daudela. Horrek ahalbidetuko luke Frantzia osoan sakabanatuak diren presoen hurbilpena». Kazetarien aurrean Bruk nabarmendu zuen euskal gizartea kontziente dela herrialdean izan den «garapen politiko eta soziologikoarekin» eta Frantziako Estatuaren erantzunik ezarekin.

Diputatuak «eskandalagarritzat» jotako errealitate hori zehaztu zuen Bagoaz-eko Emilie Martinek: «Legea aplikatua balitz, 43 preso aske lirateke, 21 larri gaixorik baitira; Frantzian, Ibon Fernandez Iradi». Martinek presoen egoeraren berri eman zuen, eta jakinarazi zuen abenduaren 9an EPPK-ko kideek ez dutela bisitarik izango, egun horretan Parisen egingo den mobilizazioan senideak ere izan daitezen.

Espetxe atarian izan zen Sortuko idazkari nagusi Arkaitz Rodriguez ere. Ipar Euskal Herrian gehiengo sozial, sindikal eta politikoak «aterabide justu, arrazoizko eta iraunkor baten alde» bat egin izana nabarmendu zuen. «Hegoaldean ere posible izan beharko luke, eta ez gaude horren urrun». Dena den, hainbat arrazoi aipatu zituen ezberdintasun hori azaltzeko. Lehena, PPren «estrategia politiko-militarra»: «Jarraitzen dute gerra politika bat aplikatzen, baina, denborak aurrera egin ahala, PP bakarrik gelditzen ari da», azpimarratu zuen. Bigarrenik, azaldu zuen Hego Euskal Herrian, Ipar Euskal Herriaren alboan, «beharbada» sufrimendu handiagoa izan dela, «askoz gertuagotik bizi edo pairatu dena». «Horrek muga batzuk planteatzen ditu, edo zituen». Eta, azkenik, «zoritxarrez nagusitu diren kalkulu partidistak»: «Auzi honetan aurrera egiteak ezker abertzale edo ezker subiranistaren indartzea ekarriko lukeela ulertu dute askok, eta bakarren batzuek ez dute nahi hori». Presoen aferan, Frantziako Estatuaren jarreran ditu jarriak esperantzak Sortuko buruzagiak.

Horren harira, Berhokoirigoinek azaldu zuen Justizia Ministeriokoekin hitz egiten dutenean «hori bera» sentitzen dutela. «Ilusioetan erori gabe, sentitzen dugu klima berri hori, baina kasu egin behar da: inpresioak dira; errealitatea da kontua». Denboraren garrantzia azpimarratu zuen. «Urrats horiek fite jin behar dute; beti kaltegarri da denbora pasatzea. Agian, heldu diren aste eta hilabeteek ez naute hutsean ezarriko adierazten ditudan sentimenduekin».