�Orain artekoak ez ditu gure eskaerak asetzen». Mixel Berhokoirigoinen hitzak dira, apirilaren 8ko ETAren armagabetze egunari begira. Bakearen artisau berriak aurkezteko atzo Baionan egin zuten prentsaurrekoan, egunari buruzko zehaztapenik ez zuen eman nahi izan. Datu bakarra: Baionan izanen dela. «Gauzak segurtatuak ez direno ezin dira publikoki erran, baina, apirilaren 8a aitzin dena jakinaraziko dizuegu». Armagabetzea baldintza onetan iragateko, haren ustez «beharrezkoak» diren printzipioak oroitarazi zituen, beste behin: armagabetze osoa, egiaztatua eta segurua izatea nahi dute, baldintza politikorik gabe, baina baldintza teknikoekin.



Astelehenean mintzatu zen Bernard Cazeneuve Frantziako Lehen ministroa, eta adierazi zuen ETAren armagabetzea «arau judizialak errespetatuz» egin behar dela. «Erraza dute: justiziarengana jo, indarkeria utzi dutela erran, eta arma guztiak entregatu», azaldu zuen France Bleu irrati kateari emandako elkarrizketan. Itxura guzien arabera, baldintza tekniko horiek eta segurtasunak sortzen dituzte zalantzak gaur egun.



Frederique Espagnac PSko senatariak xehetasun gehiago eman zizkion atzo BERRIAri. «Frantziako Gobernuak ez du baldintzarik jartzen. Erraten duen bakarra da, gaur egun ez dagokiela norbanakoei armak tokialdatzea». Haren arabera, gizarte zibileko inork prokuradoreari armak non diren errango balio, herritar gisa duen «betebeharra» beteko luke. «Horretan ez dago arazorik». Armak etxean dituztenen egoerak sortuko luke arazoa, gaur egun. «Kontsidera dezakegu Frantziako legeari begira hobendun direla. Gaur egun, ez dago bermerik. Orain, Frantziako Estatuarentzat eta justiziarentzat ezberdintasuna bada, entzuketa batzuen ondotik armategi bat aurkitzea ala borondatez emandako informazio baten bidez armen bila joatea. Pentsatzen dut justiziak ahal izango duela... Baina, oroitarazi nahi dut justizia independentea dela Frantziar Errepublikan, eta beraz, inolaz ere ezin dela bermerik izan gai horren inguruan».

Bideoa: Espagnac, Berhokoirigoin eta Irazoki (Lara Madinabeitia eta Ekhi Erremundegi Beloki. BerriaTB).

[youtube]https://youtu.be/lsw6B8Z590E[/youtube]



François Hollande Frantziako presidentearen oso hurbileko politikari eta lankidea da Espagnac, 1999tik ari baita hari laguntzen. Aieteko adierazpenaren ondoren Hollande eta Zapatero Moncloa jauregian elkartu zirenean, han zegoen Espagnac. «Askotariko gaiak izan zituzten hizpide, eta haien artean, beste batzuetan bezala, ETArena ere bai. Baina ez Aieteko Adierazpena», kontatu zion PSko senatariak BERRIAri joan den urrian. Ordutik, anitz agertu da Ipar Euskal Herriko panorama politikoan, eta gatazkaren konponbidean aktiboki parte hartu du. 2014ko urrian, Baionako Adierazpena izenpetu zuen, Ipar Euskal Herriko ia sentsibilitate politiko guztietako ordezkariekin batera, Frantziako Gobernuari ETArekin elkarrizketak abiatu zitzala eskatzeko.



Atzokoan, Frantziako Gobernuaren izenean hitz egitea ezinezkoa zaiola azpimarratu bazuen ere, ETAren armagabetze iragarpena Parisen «baikorki» hartu dutela adierazi zuen. «Lehen aldia da». Bere arabera, Luhusoko gertakariek eta atxilotutako bost ekintzaileen lekukotasunek anitz eragin dute. «Errealitate bat da». Baina larrialdi egoera, eta Frantziak bizi duen «atentatu arrisku handiak» ere baldintzatzen duela erran zuen. «Estatuaren logika da zuzenbidearen arauen arabera egin behar dela».



Bi baliabide



Aspaldi ikusi gabeko kazetari multzoa bildu zen atzo Baionan, horietako anitz Espainiatik etorritakoak. Guziek informazioak nahi zituzten apirilaren 8rako prestatzen ari direnaz eta bidean diren elkarrizketez. «Gehiago jakin behar dugu», bota zion kazetari batek Berhokoirigoineri. Tentuz, eta hitz bakoitza neurtuz aritu zen interesatua. «Partaide guziekin harremanean gara, izan hautetsi, gizarte eragile eta politikoekin, eta instituzioekin. Batzuekin besteekin baino zuzenago, baina mezua alde guzietatik pasatzen ari da. Harreman bakarra ere ez dago moztua, elkarrizketak daude beti. Ez da ez dakit zer komunikazio mota egiteko, prozesua zaindu nahi dugulako da, hauskorra delako. Gai sentsiblea da». Hala ere, bere arabera, momentoko, Frantziako Gobernuak ez du armagabetzea «oztopatzeko» asmorik.



Bi baliabide ari dira prestatzen, eta iduri luke Frantziako Gobernuaren jarrerak eraginen duela bata ala bestea. «Prozesu hau duintasunean, bakean, eta guzien parte hartzearekin eraman behar da, bide baten hasiera delako». Horrek baldintzatuko du, ondoren, presoen eta biktimen gaia tratatzeko «prest» izatea. Zehaztu zuen, halaber, armagabetzearen baldintzak «hitz egitekoak» direla. «Ateak irekiak dira beti, eta mezuak zuzenduak. Apirilaren 8ra eramanen gaituen bidea martxan da, eta gaurkoa ere horren baitan sartzen da. Baina dena posible da, eta guk hobesten duguna, behin baino gehiagotan adierazia izan da, bai hemen eta bai Parisen».