Abenturak

Egilea: Abel Amutxategi. Ilustratzailea: Manu Ortega. Argitaletxea: Erein.

Abentura narrazioak etxetik urrun gertatzen dira. Lurralde exotikoak zeharkatzen ditu heroiak, arrisku larriak bizi, eta etxeko atea zeharkatzea amesten du. Halako traza duten obra asko ez dago euskal sortzaileen artean, baina badira nola edo hala hurbiltzen diren batzuk. Burura datozkit Kirmen Uriberen Garmendia trilogia, Bernardo Atxagaren Banbuloren hirugarrena, Ternuako penak izenburuarekin datorrena, Mariasun Landaren Errusika arkakusoaren abenturak, edota Xabier Etxaniz Erleren Joxeme saga, eta akaso Mikel Valverderen Rita eta Toti Martinez de Lezearen Nur ere sartuko lirateke badaezpadako zerrenda honetan, esku artean dugun Berbontzi obrarekin batera.

Berbontzi kateatutako abenturen bilduma bat da, hiru lurralde literariotan zehar dabilena: piratekin, Erdi Aroan eta sorgin artean.

Narrazioa Nora izeneko haurrak liburu bat maileguan hartzen duenean hasten da. Kasualitatez, liburutegietako izaki bitxi bat ere sartzen zaio motxilan, eta izaki horri esker aparteko lurralde literarioetara bidaiatuko dute. Abenturek iraun bitartean, literaturzaletasuna, emozioa eta irudimenaren gorazarrea biziko ditugu. Edo gutxienez, narratzaileak guk hori sentitzea nahi duela nabarituko dugu.

Izan ere, irudimenaren izenean bestela onartuko ez liratekeen lizentziak hartzen dira maiz haur literaturan, eta liburu honetan hainbat aldiz etorri zaigu burura sentipen hori. Esaterako, justifikazio eskasekoa begitandu zait Berbontzi izakiaren agerpena, Nora protagonistak egiten dion harrera abegitsua, eta izena ezartzeko erabiltzen duen modua. Eskasa iruditu zaidan bezalaxe Noraren pertsonalitate eza, sentimendurik agertzen ez duena, eta, zoritxarrez, narratzailearen mesedetan ari den panpina baten traza duena. Adibide gehiago jar litezke, tamalez asko direlako liburu honetan irudimenaren izenean egiten diren desmasiak, baina hemen agertzen erraza den bat aipatzearren, Goizane printzesaren arku jaurtiketetan erabilitako amarrua ekarriko dut hona: metro askotara dagoen diana bati imana ezarririk, printzesaren geziak zuzen bideratzen dira xedera, eta —hau bai sinestezina— imana arrazoitu gabeko indar misteriotsu bihurturik, gezia gai da noranahiko parabolak egiteko eta patio bati buelta emateko, dianaren erdi-erdian jo aurretik. Looney tunes-eko marrazkietarako balekoa izango da, baina kontaketaren koherentzia erabat zapuzten du, nire ustez.

Liburua irakurrita, ezin nuen burutik kendu Geppettoren sorkuntza lana: piezak elkarren ondoan jarrita eraikuntzak bizia hartzen badu, zorionekoak gu, magia gertatu da. Aldiz, harietatik dilindan dauden txatalak geratzen badira... orduan ez, orduan ez dago txotxongilo bat besterik.

Alde positiboa begiratzearren, esango dugu Berbontzi-k kontaketa arina duela, hizkuntz akats gutxi dituela, irakurle hasiberriei neke askorik ez diela eskatuko, eta, akaso, irribarrea piztuko diela. Eta zer demontre, ez da gutxi.