Duela 503 urte, Getze Galarreko ordokian Nafarroako patua erabaki zen gudu latz batean. Egun, haren lekuko mutu bat gelditzen da, zutik eta adi: hormigoizko soldadu bakarti bat, erresuma zaharreko aurriez inguratuta. Haizeak eta euriak, neguko elurrak eta udako eguzkiak, zimurrak eragin dizkiote hormigoizko egituran. Tente jarraitzen du, urteak joan urteak etorri. Baina ia 30 urte joan dira Joxe Ulibarrenak eraiki eta egun dagoen tokian paratu zuenetik. Orduko hartan, Nafarroako Gobernuak, Galar Zendeako Udalak eta Getze Galarreko Kontzejuak indarrak batu zituzten Ulibarrenaren lana zutitu zedin antzinako gudu-zelaian, Noain aldera edo Iruñea aldera doazen guztien bistara, edo, egileak nahi zuen bezala, bisitan joaten zaizkionei harrera eginez.
Gaur, monumentuak beste etsai bat du. Denborak eta arduragabekeriak mehatxatzen dute galdutako bataila haren azken soldadua. Orain irabazteko, ezinbestekoa da benetan gogoa izatea monumentuari eusteko eta babes emateko, haren galera denon porrota bailitzateke. Lehenik eta behin, haren balio artistikoagatik, baina, baita ere, gure amankomuneko nortasunean irarritako gertaera baten esanahi historikoagatik, ez baitu beste oroitarririk jendaurrean.
Joxe Ulibarrenaren familia honek hilabeteak daramatza hitzarmen bat adostu nahian monumentua altxatzen lagundu zuten administrazioekin, hura babesteko eta ahanzturatik ateratzeko, hori baita, antza denez, jaso duen kondena. Baina hitzarmen horren bidean, oztopoak eta trabak daude nonahi. Ahaleginak ahalegin, ez gara gauza izan, Nafarroako arartekoak 2016ko urteko txostenean gomendatzen zuen moduan, obraren narriadura geldiarazteko, denborak aurrera egin baitu geldiezin nafarron begirada isilaren aurretik. Hala, Nafarroan gal genezake geure historiaren zati baten sinbolo bakarra. Orain, duela ez aspaldi bezala, oroimenera ekarri eta gorde nahi dugu, geuretzat eta etorriko direnentzat.
