Emakumeak erabaki, gizarteak errespetatu

Gobernuan bi urte eraman ondoren, Alderdi Popularrak azkenean beteko du hauteskundeetan emandako hitz bat, agian, bakarra. Beste modu batean ezin denez izan, gobernu honek ohitu egin gaituen neohizkuntz honi jarraituz, lege-proiektuaren benetako edukiaren ia aurkakoa adierazten duen izen bat jarri dio («Jaiotzekoaren bizitzaren eta haurdunaren eskubideen babeserako Lege Organikoaren Aurreproiektua»). Osasun-sistema nazionalaren «jasangarritasun» famatuekin, kostaldeekin edota «herritarren segurtasun» legearekin gertatzen den bezala, lege honek ziurtatzen duen gauza bakarra da gobernuaren kontra pentsatzeko eta adierazteko zure askatasuna erakusten baldin baduzu oso gaizki amai zenezakeela.

Abortuaren kontuan eztabaida oso urrun joan daiteke. Bizitzaren hasierari buruz hitz egin dezakegu, baina horretarako aurretik bizitza zer den zehaztu beharko genuke eta, are gehiago, giza bizitza zer den. Oraintxe bertan ez nago seguru zientziak bizitza hau zein momentutan hasten den baiezta dezakeenik, eta ez dut uste egin behar duenik. Ez dut uste hori egin behar duenik, eztabaida hau zientziarekin zerikusia ez duten ideiengatik gehiegi eraginda dagoelako; bizitza jainkoaren dohain bat dela adierazten duten ideia erlijiosoengatik, fedean soilik oinarrituta daudenak.

Bizitza amaren gorputzarekiko modu aske eta aparteko batean existitzeko gaitasuna bezala definitzen badugu, fetua ez da bideragarria haurdunaldiaren hilabete batzuk igaro arte; momentu horretan erditzea aurreratzen baldin bada, umetokitik kanpo bizi ahal litzateke. Aldiz, giza bizitzaren definizioaren eztabaidan sartzen bagara, «eskakizunak» handiagoak izango dira, eta ez lukete abortuan bakarrik eragingo, baizik eta eutanasian ere, adibidez; eta hau beste eztabaida bat da, gehiagorako ematen duena, gainera.

Hala ere, abortuaren sarbideari buruzko eztabaida emakumea gizonarekiko berdina denaren kontsiderazioan oinarritu behar da, eskubide berberetara lotuta dagoena eta bere gorputzagatik eta bere bizitzari buruz beragatik aukeratzeko gaitasun bera duena. Emakume guztiek eskubidea dute aukeratzeko harreman sexualak noiz, nola eta norekin izan nahi dituzten, baita nola eta noiz ama izan edo izan nahi ez duten ere. Hori da nazioarte mailan onartuta dauden Sexu eta Ugalketa Eskubideen oinarria.

Langile-bizitzan sartzeko kontuan baizik, emakumearen askapenerako alde handi eta funtsezko bat ama izateko edo ez izateko aukera librean dago. Askapena lortzeko bidean, emakumeek pauso handiak eman zituzten beren ugalkortasunaren eta, horrekin batera, beren sexualitatearen jabe bihurtu zirenean.

Abortuaren sarbidearen kontua Sexu eta Ugalketa Eskubideen testuinguru zabalera lotuta dago, eta giza eskubide guztiekin bezala gertatzen den moduan, Estatuek horiek defendatu eta eraginkor bihurtzeko betebeharra dute. Hala ere, emakumeek batzuetan abortuak jasatera behartuta dauden ingurugiro arriskutsuek ez dute soilik haien etsipena islatzen, baizik eta askotan ere Estatuaren pasibotasuna emakumearen eskubideak errespetatu, babestu eta burutzeko orduan.

Sexu eta ugalketa eskubideetan esku hartzeko orduan, oinarrizko printzipioek herritartasun, laikotasun eta demokrazia errealaren printzipioak barnean hartu behar dituzte. Horrela, emakumeak erabaki, gizarteak errespetatu, Estatuak bermatu eta Elizak esku ez hartzearen ideiak errealitate bihurtu behar dira.

Espainiaren kasuan, estatuaren pasibotasuna amaitu egin da. Lege-proiektuak emakumeen umetokietan tartean sartzea esan nahi du; gobernuaren tarte-sartze bat emakume eta gizonen sexu eta ugalketa eskubideetan, aurretik nabarmendu ditudan bi printzipioak guztiz urratuz. Alde batetik, laikotasun printzipioa, espainiar hierarkia katolikoaren eskaerari erantzuten dio, munduko fundamentalistenetako bat, eta justizia ministroaren ideologia berari; beraz, horrek lege hau bidegabe, paternalista, autoritario, umiliagarri eta matxista bihurtzen du. Bestalde, herritartasun printzipioa, biztanleriaren erdia, emakumeak, Estatuagatik eta elizagatik babespetuak izan behar duten adingabe bihurtzen dituelako eta, gainera, biztanleriaren %70 eroso agerrarazten garelako gaur egungo epe legearekin. Horrek lege hau ez-beharrezko bihurtzen du.

Baina oraindik gehiago dago. Hau lege kaltegarri eta arriskutsu bat da mundu-mailan begien bistan dagoelako lege murriztaileek ez dutela soilik abortuak ez gutxitzen, baizik eta horien kopurua eta amen osasun arriskuak handitzen dituzte, gaixoak, noski, baldintza ezegonkorretan abortatzera behartuz. Gainera, fetuaren ustezko malformazioak kontuan ez hartzeak lege krudel bihurtzen du, malformazio garrantzitsuak dituzten seme-alabak edukitzera behartuko duelako, egoera horrek dakarren zama ozta-ozta jasaten laguntzen duen menpekotasun legearen edukia husten den bitartean; berriz ere, modu garrantzitsuago batean baliabide gutxiago dituzten familientzako lege klasista ere bihurtuz.

Aurreproiektua aurkeztu den moduari erreparatuz, horrek denboran atzera eramaten gaitu Londreserako hegaldien (aukera zutenentzat) edo abortu tamalgarri edota galtzorratzarekin egindakoen urte horietara (bere ondorioko arriskuekin). Emakumeak zaintzapeko askatasun batean, zaintzapeko amatasun batean zeuden garai batera eramaten gaitu, haien gorputza, haien bizitza, mendeetan zehar haiek amak izatetik edo ez izatetik haratago, pertsonak izatea erabaki ahal izatea galarazi duen patriarka-ugalketarako bakarrik balio duelako.