Matematika

Euskararen erabilera atzeraka ari da, nabarmen, udalerri euskaldunetan

Euskararen erabilera atzeraka ari da, nabarmen, udalerri euskaldunetan

Eremu euskaldunenetan izan dira galerarik handienak, bai erabileran eta bai lehen hizkuntza euskara dutenen zenbatekoan, Uemak aztertu duenez. Ezagutzan berriz, eten egin da azken urteotako beherakada.

Munduko biztanleriak 8.000 milioi pertsonaren langa gainditu du

Munduko biztanleriak 8.000 milioi pertsonaren langa gainditu du

Populazioa Indian ari da handitzen gehien; 2030erako, Txina gaindituko du. Munduko biztanleriak gora eta gora egingo du aurrerantzean ere, baina, datozen hamarkadetan jaiotza tasa apal mantentzen bada, nabarmen murriztu liteke munduko biztanleria XXI. mendearen bigarren erdian.

Maia Garcia-Vergniory: «Aurkitu dugu topologia ezezaguna dela, baina ez exotikoa»

Maia Garcia-Vergniory: «Aurkitu dugu topologia ezezaguna dela, baina ez exotikoa»

Ameriketako Fisika Elkarteak (APS) APS Fellow izendatu du Maia Garcia-Vergniory Donostia International Physics Centerreko (DIPC) ikerlaria. Zehazki, material topologikoen arloan egindako ekarpenak saritzen ditu aipamenak. Gisa horretako material berriak identifikatzeko bidea erraztu baitu.

Jaiotza gutxiago urterik urte

Jaiotza gutxiago urterik urte

Jaiotza tasaren jaitsiera nabari da Euskal Herri osoan: bi puntu egin du behera 2015etik 2020ra. Urteko jaiotzen eta heriotzen arteko defizita ere handitzen ari da herrialde guztietan. Zio ekonomikoak, sozialak eta demografikoak daude horren atzean.

Zortzi elkarrizketatik bat egiten da euskaraz kalean

Zortzi elkarrizketatik bat egiten da euskaraz kalean

Soziolinguistika Klusterraren azken azterketaren arabera, erabilerak ez du gorabeherarik izan 2016tik, eta eten egin da 2011tik erakutsi duen beheranzko joera. Araban, Bizkaian eta Lapurdin handitu egin da; jaitsi, berriz, beste herrialdeetan. Haurrek darabilte gehien, eta adinekoek gutxien.

Euskararen erabilera, gaitasunaren gainetik

Euskararen erabilera, gaitasunaren gainetik

Iñaki Iurrebaso soziologoaren arabera, euskararen jakite maila nabarmen apalagoa da sarritan irudikatu izan dena baino; euskararen erabilera, berriz, handiagoa, dagoen gaitasuna eta soilik arrazoi instrumentalak kontuan hartuta legokiokeena baino.

Neurketa egiteko beste irizpide batzuk erabili ditu. Besteak beste, euskaldunak eta erdaldunak bereizten dituen ikuspegitik continuum delakora igaro da, jakite maila desberdina dutenen multzoak bereiziz.

Euskara ona makinentzat

Euskara ona makinentzat

Euskarazko kalitate handiko corpusa sortu du EHUko Informatika fakultateko Ixa ikerketa taldeak: EusCrawl. Euskarazko hainbat komunikabideren edukietan oinarritu du, eta ondokoa izan da emaitza: 12,5 milioi dokumentu eta 423 milioi hitz. Corpusak funtsezkoak dira hizkuntzan oinarritutako aplikazioak sortzeko.

Frantzian baino beherago, baina goraka segitzen du Le Penek Euskal Herrian

Frantzian baino beherago, baina goraka segitzen du Le Penek Euskal Herrian

Ipar Euskal Herrian Emmanuel Macron gailendu da Frantziako presidentetzarako hauteskundeetako bigarren itzulian. Macronek botoen %65,5 eskuratu ditu, 106.017, alegia. Le Penek, berriz, %35,5; hau da, 55.879 boz.

Pi zenbakia, nortasun handiko zenbakia

Pi zenbakia, nortasun handiko zenbakia

Martxoaren 14a da Pi-ren Nazioarteko Eguna. Pi zenbakia. Laburtuta eta biribilduta, 3,1416.

Jakin-min eta lilura handia eragin du, eta maiz izan da ikergai. Ezinbestekoa da. Gaur egun ia edozein arlotan eta lekutan erabiltzen da kalkuluak egiteko. Hainbat bitxikeria ere sortu dira haren inguruan.