Kultura zientifikoa

Bikingoak Amerikan egon ziren Kolon baino 500 bat urte lehenago

Bikingoak Amerikan egon ziren Kolon baino 500 bat urte lehenago

Ternuan aurkituriko zenbait eraikinetako egurra aztertuta, ondorioztatu dute duela 1.000 urte bazegoela han Eskandinaviako jendea. 993. urtean gertatu zen eguzki ekaitz bati esker zehaztu ahal izan dute noiz egon ziren han.

Marteko lehen irudiak bidali ditu Txinako  'Zhurong' ibilgailuak

Marteko lehen irudiak bidali ditu Txinako 'Zhurong' ibilgailuak

Marten ondo lur hartzea lortu duen bigarren herrialdea da Txina. Lehen saioan lortu du, bederatzi minutuan. Argazkietan ikusten denez, Zhurong-ek eguzki plakak zabaldu ditu, haien bidez energia lortzeko.

Marte iritsi da Euskal Herrira

Marte iritsi da Euskal Herrira

Euskal Herriko Unibertsitateko ikerketa taldeak hasiak dira Marteko lehen datuak eta irudiak jasotzen. Hala ere, Marten lur hartu eta bi hilabete eta erdira, Perseverance ibilgailuko ikerketa tresnak doitzen ari dira oraindik ere, eta benetako ikerketa ez dute abiatu.

Sedimentuetan gelditutako giza jariakinen DNA erauztea lortu dute

Sedimentuetan gelditutako giza jariakinen DNA erauztea lortu dute

Neandertalen DNA nuklearra erauztea lortu dute hiru aztarnategitako sedimentuak erabilita, fosilik behar izan gabe, lurrean geratutako jariakinetatik. Urrats iraultzaile bat da iragana hobeto ezagutzeko. EHUko bi ikertzailek parte hartu dute ikerketan.

Irakurtzen ikasteko prozesua argitzeko ikerketa bat abiatu du BCBL zentroak

Irakurtzen ikasteko prozesua argitzeko ikerketa bat abiatu du BCBL zentroak

Gipuzkoako 9-16 urte bitarteko mila haur eta neraberekin egingo dute ikerketa. D ereduko haur eta nerabeen irakurketa estrategiak ikertzeko eta irakurketa prozesuan parte hartzen duten mekanismo neurobiologikoak ikusteko helburua du.

Mamut baten arrastoak aurkitu dituzte Izturitzeko kobazuloan

Mamut baten arrastoak aurkitu dituzte Izturitzeko kobazuloan

Duela 30.000 urte inguruko mamuten, beste hainbat animaliaren eta tresnen arrastoak aurkitu dituzte Donamartiriko Izturitze haitzuloan. Europako lehen Homo sapiens-en arrastoak ez ezik, Neandertalgo gizakiren arrastoak ere badaude, adituen ustez. 

Enbrioi goiztiarren antzeko egitura bat sortu dute giza zeluletatik

Enbrioi goiztiarren antzeko egitura bat sortu dute giza zeluletatik

Ernalketatik bost egunera sortzen den giza enbrioi goiztiarraren antza duen egitura bat sortu dute bi ikerketa taldek. Biziaren sorreran ager daitezkeen arazoak ikertzeko balioko du. Bioetika alorrean, baliteke lorpen horrek eztabaidak piztea.

Behiek sortzen duten metanoa nola gutxitu ikertzen ari dira

Behiek sortzen duten metanoa nola gutxitu ikertzen ari dira

Esne behiek sortzen eta isurtzen duten metanoa gutxitzeko ikerketa batean, ondorioztatu dute behien metano isuriak %20 gutxitu daitezkeela bai hautaketa genetikoaren bidez, bai elikaduran liho irina erabilita.

Behiek digestio prozesuan sortzen dute metanoa, eta gorputzetik kanporatzen dute gero. Horrek ondorio kaltegarriak sortzen ditu ingurumenean, berotegi efektua areagotuz.

NASAren ‘Perseverance’ ibilgailuak Marten lur hartu du

NASAren ‘Perseverance’ ibilgailuak Marten lur hartu du

Marteko esploratzailea iritsi da helmugara, operazio korapilatsu bat egin eta gero. Haren helburu nagusiak iraganeko bizitza arrastoak bilatzea, Planeta Gorria hobeto ezagutzea eta etorkizunean hara gizakiak bidali ahal izateko esperimentuak egitea dira.