Geografia-Historia

‘Irati’ komikia berrargitaratu dute

‘Irati’ komikia berrargitaratu dute

Paul Urkijoren izen bereko filmak izandako oihartzunaren harira erabaki du Erein argitaletxeak lana berriro argitaratzea. Juan Luis Landa ilustratzailea eta Joxean Muñoz gidoilaria pozik daude beren pertsonaiek izan duten biziberritzearekin.

Datuek frogatzen dute zonifikazioak galgatu duela euskararen garapena Nafarroan

Datuek frogatzen dute zonifikazioak galgatu duela euskararen garapena Nafarroan

Euskaldunen kopurua gutxi handitu da 2011tik, euskararen ezagutzari buruz Nafarroako Estatistika Institutuak egin duen ikerketa berri baten arabera. Ondorioztatu dute jaioterriak baldintzatzen duela errealitate linguistikoa. Izan ere, muga administratiboek mugatuta dago euskararen egoera. 

Fernando Oiartzun Sagastibeltza: «Oraindik bizirik zegok hitanoa»

Fernando Oiartzun Sagastibeltza: «Oraindik bizirik zegok hitanoa»

Hiketan mintzo da Oiartzun (Leitza, Nafarroa, 1966), 'Hika eta toka. Noka ere toka!' liburuaren egilea. Hamabost-hogei lagunen testigantzak bildu ditu liburuan, eta, hitanoz, garai bateko bizimoduaren berri eman diote.

Leitzako mintzamoldea jaso du berak, baina herri guztietarako balio dute hitanoaren gaitzek, eta konponbideak: «Belaunaldien arteko elkarlana».

Bardea, liburu ireki bat

Bardea, liburu ireki bat

Bardeako paisaien azalpen geologikoa begi bistan dago bisitari ororentzat, agerian baitira elementu horiek, lekuaren ezaugarriengatik. Liburua batean jaso ditu Euskal Herriko Unibertsitateak han 30 urtez egindako ikerketa lanen emaitzak: 'Nafarroako Errege Bardeak. Bisitariaren gida. Geologia'.

Sudango gatazkaren gakoak

Sudango gatazkaren gakoak

Armadaren eta paramilitarren arteko borrokak piztu dira Sudanen. Paramilitarrek esan dute borrokan jarraituko dutela armadak amore eman arte; armadak, berriz, egoera «kontrolpean» dutela adierazi du. 

Boterea eskuratzeko lehia dago Sudango armadaren eta paramilitarren arteko borroken atzean. Baina zergatik piztu da orain duela gutxi arte aliantza sendoa zirudiena? Hemen gako batzuk.

Printze txikiak 80 urte bete ditu

Printze txikiak 80 urte bete ditu

Antoine de Saint-Exupery idazlearen 'Printze txikia' liburua 1943an argitaratu zen lehenbizikoz, eta pizten duen ikusmira ez da apaldu. Gaur egun, 500 hizkuntza edo dialekto baino gehiagotan irakur daiteke nobela; Bibliaren ondotik, hizkuntza gehienetara itzulitako lana da.

Haize errotak vs elur oreinak

Haize errotak vs elur oreinak

Norvegiako Auzitegi Gorenak arrazoia eman zion sami herriari 2021ean: legez kanpokotzat jo zuen Fosen penintsulako parke eolikoa, indigenen eskubideak urratzen dituelako. Samiek kolonialismo berdearen adibidetzat jo dute beren lurretan gertatzen ari dena.

Euskaldunen proportzioa apaldu eta apaldu ari da Ipar Euskal Herrian

Euskaldunen proportzioa apaldu eta apaldu ari da Ipar Euskal Herrian

VII. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, 51.500 euskaldun dira, hau da, herritarren %20,1. Egoera kezkagarria dela aitortu du Antton Kurutxarri Euskararen Erakunde Publikoko lehendakariak, eta erran du hizkuntza politika «indartsuago» bat beharko litzatekeela.

Euskaldunen erdiak baino gehiago eremu erdaldunetan bizi dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan

Euskaldunen erdiak baino gehiago eremu erdaldunetan bizi dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan

Araba, Bizkai eta Gipuzkoan duela 30 urte baino 261.000 euskaldun gehiago daude egun. 1991tik, 16 eta 24 urtekoen artean %25etik %75era igo da euskaldun kopurua. Biztanleen %21,9k erabiltzen dute egun euskara erdara bezainbeste edo gehiago. Eremu euskaldunetan behera egin du erabilerak.