Geografia-Historia

Itoizko urtegiaren lanak eten zituztenekoa
1996ko apirilaren 6an, Itoitzekiko Solidarioak taldeko zortzi kidek Itoizko urtegiko lanen egitura nagusia baliogabetu zuten, pareta altxatzeko porlana garraiatzen zuten 800 metro luzeko sei kableak moztuz. Hamar hilabetez eten zituzten obrak.
Mozketak, obren etenaz gain, zera ekarri zuen: egileen bi hilabeteko kartzelaldia, prozesu judizial bat, lau urte eta hamar hilabeteko espetxe zigorra, eta, besteak beste, ia hamarkada bat klandestinitatean igarotzea.

Kale izendegia
Ane Labaka Maioz bertsolariak eta Maria Arbeo Astigarraga ilustratzaileak orrialde oso bateko iritzi artikulua osatu dute Euskal Herriko hainbat emakumezko esanguratsuren izen-abizenak bata bestearen atzetik jarrita. Kirolariak, irakasleak, politikariak, indarkeria matxistaren biktimak... zerrenda askotarikoa da oso.

Eskola egunak
Ikastolen sorrerari buruz telebistan emandako erreportaje bat ikusteak eragin dizkion hausnarketez egin du artikulua Juan Luis Zabala idazleak. Uste du, besteak beste, ikastola haiei esker lortu zela euskarari eustea.

Duela 11.700 urteko gizon baten hezurdura aurkitu dute Loizun
Oso ongi kontserbaturiko giza hezurdura batek 11.000 urtetik gora eman ditu Nafarroako Erro ibarrean, Loizuko Errotalde I leizearen barrualdean. Nafarroako Gobernuak iragarri du historiaurreko aurkikuntzarik nabarmenenetako bat dela. Izan ere, halako oso aztarna gutxi aurkitu dira Iberiar penintsulan eta Europa osoan.

Sarajevoko setio luzea
2021eko otsailaren 29an, 25 urte bete dira Bosniako gerran Sarajevoren setioa amaitu zenetik. Armada serbobosniarrak ia lau urtez eduki zuen hiria inguratuta (1992ko apirilaren 5etik), gerragintza modernoko setiorik luzeenean.
Urte haietan, hirian 12.000 pertsona inguru hil eta beste 50.000 zauritu zituzten, eraikinetatik eta inguruko muinoetatik granadak jaurtiz eta biztanleria zibilaren aurka tiro eginez. Hildako gehienak herritar zibilak izan ziren; asko, haurrak.

Legez kanpo itzularazten dituzte migratzaileak Europaren atarian
Europara heltzeko bidean, 3.000 migratzaile daude harrapatuta Bosnia eta Kroazia arteko eremuan. Hortik, bidaia arriskutsu bat egiten dute Italiara heltzeko. Baina Kroaziako Poliziak, atzeman, eta legez kanpo itzularazten ditu; askotan, indarkeria erabiliz. BERRIAk haien lekukotasunak bildu ditu, tokian bertan.

36ko gerran hildako alde bietako herritarren datuak webgune batean bildu dituzte
Eusko Jaurlaritzaren Gogora institutuak sarean jarri ditu 36ko gerran hildako 21.000 herritarren datuak: Errepublikanoen aldean hildakoak eta frankisten aldean hildakoak agertzen dira.
Oraindik ez dakite 7.795 biktima non dauden lurperaturik. Hori dela eta, herritarrei dei egin diete daukaten informazio guztia eman dezaten. Zenbait biktimaren senideek datu okerrak topatu dituzte webgunean.

Euskal Herriko pentsamenduaren historia liburu bakarrean bildu du Joxe Azurmendik
Erdi Aroan abiatu eta XX. mendearen atarira heltzen den denbora tartea hartzen du lanak. Tarte horretan zer gogoetatu den Euskal Herrian; zeinek, nondik. Joxe Azurmendi filosofoaren obraren zutabeetako bat ardatz hartuta: Euskal Herriaren eta euskal kulturaren historia euskaldunen ikuspegitik eraikitzea.
Pentsamenduaren historia Euskal Herrian. Eskolaren eta gogoetaren lana gizaldiz gizaldi izena du liburuak.

Sorginen mitoa, edo nola estali jazarpen politiko bat
Asisko Urmenetak Sugarren mende album ilustratua ondu du, Helena Xuriok egindako ikerketetatik abiatuta. Sorgin ehizek motibazio «politikoa» izan zutela azaltzea izan da helburu nagusia.
Inkisidoreek ezarritako etiketei muzin eginez, jazarpena jasan zuten herritarren irudia garbitzeko eta memoria historikoa berreskuratzeko saiakera bat da liburua.