Kongoko Errepublika Demokratikoko Hego Kivu eskualdeko 28 emakume hil zituzten iaz sorgin izateaz akusatuta. BERRIAko kazetari Maddi Ane Txoperena Iribarrenek han bertan jaso ditu hainbat testigantza.

Amagoia Mujika Tolaretxipi BERRIAko berriemaile berezia Ukraina eta Polonia arteko mugan izan da, Dorohusken, gerratik ihesi datozenen testigantzak biltzen.

UNHCR Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandatariaren arabera, «mende honetako errefuxiatu krisirik handiena» da. Dagoeneko milioi bat ukrainarrek utzi dute herrialdea; egun bakar batean [martxoaren 2an] 200.000 lagun irten ziren Ukrainatik.

Garaian garaiko testuinguruak baldintzatu du Errusiaren eta Ukrainaren arteko gatazka: Industria Iraultzak, Holodomorrak, Bigarren Mundu Gerrak, SESBren desagerpenak..., eta, orain, AEBek, Putinek, gasaren inguruko interesek eta abarrek. Errusiak otsailaren 24an hasi zuen Ukrainaren kontrako azken erasoa. 

Ukrainaren eta Errusiaren arteko loturak sakonak dira, baina alde handiak daude eskualde batetik bestera, hizkuntzan eta joera politikoan, adibidez. Azken gertakariek ataka gaiztoan jarri dute Ukrainaren lurraldea, zeina Errusiak inguratua duen; horixe baliatu du herrialde hari eraso egiteko.

Olatz Urkia kazetariaren arabera, inbasioa ez dator bat Txinaren filosofiarekin; hala ere, nazioarteak Putinen jarrera kondenatu du, eta Pekinek, berriz, tonu neutralagoa hartu du. Urkiaren arabera, Ukraina «laborategia» da denentzat: «Mendebaldea urrunetik neurtu ahal izateko aukera paregabea da».

Mosku lurrez, itsasoz eta airez ari da Kieven kontra, baita ziberespaziotik eta informazioaren arlotik ere. Ukrainako Stop Fake fact checking plataformako zuzendari eta kazetari Fedtxenkoren ustez, Kremlinek informazioa erabili eta bere «kontakizuna garatu» nahi du.

Ukrainako herritarrek herrialdea euren intereserako erabiltzea leporatu diete Ekialdeko eta Mendebaldeko blokeei. Eta dei egin dute: «Askatasun osoz bizi nahi dugu, inoren esku hartzerik eta inolako jazarpenik gabe» [adierazpen hauek Errusiak eginiko operazio militarren aurrekoak dira].

Otsailaren 16an hil zen, 93 urte zituela, Txilen. Jaganak Suaren Lurraldean bizi dira, Txile eta Argentina hegoaldean, eta, oraindik ere ehunka batzuk geratzen diren arren, haien hizkuntzan egiten duenik ez da dagoeneko.

Duela 2.000 urte baino gehiago, erromatarrek galtzada bat egin zuten Pirinioak errazago zeharkatzeko. Aranzadi zientzia elkarteak webgune batean bildu ditu Nafarroako Pirinioen inguruko aurkikuntza eta jakintza batzuk, galtzada horiek nola eta non egin zituzten erakusteko.