Geografia-Historia
Egun bat Frantziako armadan
Iparraldeko 16 eta 25 urteko gazte guziak behartuak dira Frantziako armadarekin edo Jendarmeriarekin egun bat pasatzera. Ondotik eskuratzen duten agiria beharrezkoa zaie gazteei, besteak beste, baxoa eta gidabaimena pasatzeko. Euskaldunen kontrako diskriminazioa pairatu dute anitzek.
Errusiak Ukrainan okupatutako lurrak anexionatzeko hitzarmenak sinatu ditu Putinek
Kherson, Zaporizhia, Donetsk eta Luhansk eskualdeek Errusiako Federazioarekin bat egin dute ofizialki. Kievek esana dauka ahaleginduko dela horiek militarki berreskuratzen, eta, gainera, Zelenski presidenteak iragarri du eskaera egingo dutela NATO Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundeko kide bihurtzeko.
Koalizio eskuindarrak irabazi ditu Italiako Parlamenturako bozak
Giorgia Meloni buru duen FdIk, Matteo Salviniren Legak eta Silvio Berlusconiren FI Forza Italiak osatu duten aliantzak botoen %44 inguru bildu ditu Diputatuen Ganberan eta Senatuan.
Abstentzioa inoizko handiena izan da: %36.
Rosetta harriaren misterioa argitu zela 200 urte
Bi mende bete dira Jean-François Champollion ikertzaile frantziarrak Rosetta harria deszifratzea lortu zuenetik. Antzinako Egiptoko hieroglifoak ulertzea erronka handia zen garai hartako ikertzaileentzat, Egiptoko zibilizazioaren ezagutza eta kultura hobeto ezagutzeko modua emango zuelako.
Mahsa Amini, hilda beloa «gaizki jarrita» eramateagatik
Irango Moralaren Poliziak irailaren 13an atxilotu zuen Mahsa Amini 22 urteko emakume gaztea, beloa «gaizki jarrita» eramateagatik. Hiru egun geroago hil zen; Poliziaren esanetan, «bihotzekoak jota».
Layla Martinez: «Utopien funtzioa energien aktibazioa da»
Nola irudikatu gizarte hobeak, ipar gisa hartu eta bideari ekiteko. Utopia ez datza gatazkarik ezean, Layla Martinez (Madril, 1987) politologoaren ustez, gatazka «modu justuagoan» kudeatzean baizik. Gizarte hobeak ez baitira «zerutiarrak»: «Beti egongo dira egitekoak».
Pandemia amaitzeko egoera «ezin hobea» dela esan du OMEk
2022ko irailaren hasieran, 2020ko martxotik egon den hildako kopururik «apalena» erregistratu zen. COVID-19aren aldaera gehiago agertu baino lehen, aukera hau ezin dela galdu adierazi du Osasunaren Mundu Erakundeko zuzendari nagusi Tedros Adhanom Ghebreyesusek.
Elizabeth II.a hil da, eta aro bat amaitu da harekin
Balmoral gazteluan hil da estatuburua, Eskozian, 96 urterekin. Harena izan da Erresuma Batuko agintaldirik luzeena, eta bost kontinenteak kolonizatu zituen inperioko irudi nagusia izan da 70 urtean baino gehiagoan. Haren seme Charles III.a da orain errege etxeko buru.
Jai parekideak xede
Irailaren 8an ospatu ohi dute Hondarribian (Gipuzkoa) jaietako egun handia, eta Alardea izaten da ekitaldirik garrantzitsuena. Jaizkibel konpainiak 25 urte daramatza Alardean emakumezkoen parte hartzea bermatzen; izan ere, beste konpainietan ezin dute normaltasunez desfilatu.