Fisika-Kimika
Erregai fosiletatik at trantsizioa bideratzeko adostasuna
Onartu dute COP28ko amaierako testua: ez du zehazki aipatzen erregai fosiletatik «ateratzea», baina «erregai fosiletatik kanpoko trantsizio bat» hastera deitu du.
Urrats historikotzat jo dute eragile batzuek, iritzita erregai fosilen amaieraren hasiera izango dela. Kontua da amaiera behar bezain azkar emango ote zaion.
Berrehun herrialdek akordioa onartu dute.
CO2 isurketek goia jo dute, eta %0,5 handitu dira iaztik
Erregai fosilen erabilerari lotutako isurketak igo dira gehien: iaz baino %1,1 handiagoak izan dira.
Txinan izandako hazkundeak eragin du igoera, bereziki; Europako Batasunean %7,5 murriztu dira.
Hasi dira Garoñako zentral nuklearra husten
Zentral nuklearraren instalazioetara sartu da BERRIA, eraiste lanak bertatik bertara ezagutzeko. Burgosen (Gaztela eta Leon, Espainia) dago Santa Maria de Garoñako zentral nuklearra, Arabatik oso hurbil.
Nazioarteko Energia Agentziak deskarbonizatzeko urrats handiagoak eskatu ditu
Nazioarteko Energia Agentziak (IEA) uste du erregai fosilen erabilerak 2030rako joko duela goia, baina ikatzaren kontsumoa soilik apalduko dela bizkor. Hain zuzen ere, ikatza da erregai fosilen artean zikinena.
Lurra 2,4 gradu berotu ez dadin egin du eskaera, klima aldaketaren kalteak ez areagotzeko.
Litiozko baterien «ezohiko» arriskua su hartzeko: argibideak eta gomendioak
Eskuko telefonoa kargatzen zuen bitartean sute bat piztu izanaren ondorioz hil zen gazte bat Beran. Bateriek badute deflagrazio arriskua, telefonoetakoek eta bestelako gailuetakoek. Hala ere, ezohiko arazoa dira.
Zer kontatuko dute asteroidetik ekarritako harri hautsek?
Bennu asteroidearen harriak eta hautsak jaso, eta Lurrera itzultzea lortu du NASAk. OSIRIS-REx misioak jasotako laginak mundu osoko 233 zientzialariren artean banatuko dituzte.
Zientzialariek badakite molekula organiko asko dituela asteroideak, eta
uste dute noizbait urak eraldatu zituela horiek. Biziaren jatorriari buruz gehiago ikasteko balio dezakete laginek.
Antropozenoaren hasieran ote gaude?
Antropozenoa epoka geologiko moduan ezartzeko eztabaida zientifikoak beste pauso bat eman du: Kanadako Crawford lakuan, Lurra epoka geologiko horretan sartu dela erakusteko froga gehiago aurkeztu ditu horren aldeko antropologoen lantaldeak.
Antropozenoaren hasieran garrantzi handia duen osagai baten aurkikuntza azpimarratu dute: plutonioa.
Indiako espaziontzi bat iritsi da lehen aldiz Ilargiko hego polora
Abuztuaren 23tik, Ilargiko hego poloan dago Indiako Chandrayaan-3 espaziontzia. Ilargiko hego polora ailegatu den lehen espaziontzia da, eta han ilargiratu den laugarren herrialdea, AEB Ameriketako Estatu Batuen, Txinaren eta SESB Sobietar Errepublika Sozialista batasunen atzetik.
Fukushimako ur kutsatuak isurtzen hasi dira Ozeano Barera
Abuztuaren 24an hasi ziren isurtzen itsasora lehen 7,800 metro kubikoak, eta hamazazpi egun inguru beharko dituzte horretarako.
Denera 1,34 milioi metro kubiko inguru daude pilatuta zentral nuklearreko edukiontzietan, baina tona litro horiek «apurka-apurka eta era kontrolatuan» isuriko dituztela ziurtatu dute Japoniako Gobernuak eta zentralaren jabe Tepco konpainiak.