Balio etikoak
Heriotza zigorra indarrean munduan
Amnesty Internationalen arabera, 2021ean baino %53 preso gehiago hil zituzten. Hildakoen kopuruak nabarmen egin zuen gora hainbat herrialdetan iaz, hala
nola Iranen, Saudi Arabian eta AEBetan. Beste zenbait herrialdek ez dituzte datuak ezagutarazten: Txinak, Ipar Koreak eta Vietnamek, besteak beste.
Non daude errefuxiatu ukrainarrak?
Polonia da Errusiaren inbasioaz geroztik errefuxiatu ukrainar gehien hartu duen Europako Batasuneko herrialdea: 1,6 milioi ia. Gobernua hasia da aterpetxe publikoetan jarraitzen dutenei partzialki kobratzen, horiek enplegu bat onartzera akuilatzeko.
75 urte Israel eratu zutela
Maiatzaren 14an 75 urte bete dira mugimendu sionistak Israel fundatu zuenetik. Palestinarrek ondo gogoan dute egun hura: biharamunean Nakba hasi baitzen (hondamendia arabieraz).
Estatu juduaren sorrerak Palestinako arabiarrak
kanporatzea ekarri zuen. 700.000 lagunek baino gehiagok egin zuten ihes
etxetik. Gaur egun, bederatzi milioi errefuxiatu palestinar bizi dira etxera itzultzeko eskubidea zapalduta.
Institutuetan
Martxoaren 8aren ingurumarian herriko institutuan agertu ziren pintaketa matxistak hartu dituzte hizpide iritzi artikulu honetan Ane Labaka Maiozek eta Mariñe Arbeo Astigarragak.
Horrelakoak zergatik gertatzen ote diren egin dute galdera: heziketak huts egiten duelako ote? Edota emakume gazteak dagokien espazioa betetzen hasi direlako sortu diren erreakzioak dira?
Piccaso erasotzailea Picasso jenioak estalia
Mende erdi bete da Pablo Picasso margolari kubista hil zenetik. Haren omenezko dozenaka ekinbide antolatu dira, eta Berria FM-k ere egin du berea; begirada feministatik. Izan ere, gauza jakina da Picasso erasotzaile matxista bat izan zela.
Bereizi ote daitezke pertsona eta artista? Zer egin behar da haren obrarekin? Galdera horiei erantzuten laguntzeko, Haizea Barcenilla arte komisarioaren laguntza izan dute [saioaren 12. minututik aurrera].
Sudango gatazkaren gakoak
Armadaren eta paramilitarren arteko borrokak piztu dira Sudanen. Paramilitarrek esan dute borrokan jarraituko dutela armadak amore eman arte; armadak, berriz, egoera «kontrolpean» dutela adierazi du.
Boterea eskuratzeko lehia dago Sudango armadaren eta paramilitarren arteko borroken atzean. Baina zergatik piztu da orain duela gutxi arte aliantza sendoa zirudiena? Hemen gako batzuk.
Adimen artifiziala: fikziotik errealitatera
GPT-4 txatak agerian utzi du adimen artifiziala ez dela jada etorkizuneko kontua. Adituek diote aurrerantzean geroz eta arlo gehiagotara zabalduko dela, baina zer da adimen artifiziala? Nola funtzionatzen du, eta nola aldatuko du gaur egungo bizimodua?
Haize errotak vs elur oreinak
Norvegiako Auzitegi Gorenak arrazoia eman zion sami herriari 2021ean: legez kanpokotzat jo zuen Fosen penintsulako parke eolikoa, indigenen eskubideak urratzen dituelako. Samiek kolonialismo berdearen adibidetzat jo dute beren lurretan gertatzen ari dena.
Leire Jungitu: «Haurren garapen morala sustatzen du 'Go!azen' telesailak»
'Go!azen' telesailak balio etikoetan oinarritzen den hezkuntza eskaintzen ote duen ikertu dute Leire Jungituk eta Sara Osuna Acedok.
Telesailaren 8.0 denboraldiak izan ditzakeen aniztasun mezuak identifikatzea eta horiek hezkuntzan izan dezaketen eragina zehaztea izan dira egindako lanaren xede nagusiak.