Osasuna

Zeelanda Berriak lege bat onartu du 2009tik aurrera jaiotakoei erretzea debekatzeko
Belaunaldi berriei tabakoa erretzeko debekua ezartzen dien lehen herrialdea izango da. Debekua betiko izango dela adierazi dute agintariek.

Alua: baztertua sarritan, agerian orain
Juncal Alzugarai fisioterapeutak alu baten eredu hiperrealista bat sortu du, egiturak fidelki erakusten dituena: Alooa. Raquel Pintado artistak taxutu du eredua.
Andreen anatomiak garrantzi txikia izan du ikerketa zientifikoan, eta horrek ondorioak izan ditu emakumeen osasunean.

Zenbat kanpaina beharko dira?
Basurtuko ospitalean haur jaioberri bat bahitua izan da, eta Arantxa Iraola kazetariak horren analisia egin du. Haren esanetan, halako portaerak ezingo dira inoiz guztiz saihestu, «baina osasun sistema publiko ahul batekin arriskua handiagoa izango da beti».

Kaka egitearen lotsa
Kaka egitearen lotsari parkopresia deritzo. Emazteek gehiago pairatzen dute. Haurtzaroari hertsiki lotua da gaitz psikologiko hori, eta ondorio fisiologikoak dauzka, baina baditu aterabideak.

Pandemia amaitzeko egoera «ezin hobea» dela esan du OMEk
2022ko irailaren hasieran, 2020ko martxotik egon den hildako kopururik «apalena» erregistratu zen. COVID-19aren aldaera gehiago agertu baino lehen, aukera hau ezin dela galdu adierazi du Osasunaren Mundu Erakundeko zuzendari nagusi Tedros Adhanom Ghebreyesusek.

Jean-Luc Godard zinemagilea hil da
'Nouvelle vague' mugimenduko izar izandakoa hil da, suizidio lagunduz, 91 urterekin. Haren lanek zinemagintzaren lengoaia eraldatu eta, era berean, elikatu dute.

Belarri musikatuak
Jexux Mari Irazu Muñoak (Larraul, Gipuzkoa, 1972) entzumenari eskainitako bertsoak dira ondokoak. Azken bertsoetan kantatzen duenez, «horra bertsotan akufenoen udako bertsio light-a…».
Irazuk 25 urtetik gora daramatza plazan, eta mila saiotik gora egina da. Bertsolari Txapelketa Nagusian bitan izan da finalista, eta 1997an laugarren gelditu zen. Gipuzkoako Txapelketan, lau aldiz izan da finalista, eta bitan txapeldunordea.

Abortua eta trauma, ebidentzien argira
Elhuyar elkarteko kide Ana Galarragak abortuari buruzko uste zabaldu baten inguruko artikulua idatzi du: abortatzea esperientzia traumatikoa dela emakumeentzat. AEBetan eginiko ikerketa batek erakutsi duenez, ordea, abortatzeko aukera eduki ez duten emakumeek izan dute egoera are traumatikoagoa.

Goi mailako gaitasunen lezioa
Elbarritasun handiak dituzte biek, oso agerikoak; horiekin «izututako» begiradak usuegi ikusi dituzte Juncal Cepedak eta Telmo Iruretak. Gaiaz ozen aritzeko adorea dute biek, umorea ere bai bidelagun.