Memoria historikoa
![36ko gerratik erregistratu gabeko 42 gorpu topatu dituzte Bilbon](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/367/conversions/36ko_gerra-cabecera.jpg)
36ko gerratik erregistratu gabeko 42 gorpu topatu dituzte Bilbon
1936ko gerrako hildako 46 pertsonaren gorpuzkiak aurkitu ditu hobi komun batetik Aranzadi zientzia elkarteak Begoñako hilerrian, Bilbon. Horietatik 42 orain arte desagertutakoenak ziren, erregistratu gabeko hildakoenak. Guztira, hilerri osoan gerran hil ziren 76 pertsonaren gorpuzkiak aurkitu dituzte.
![Cristina Calderon azken jagan hiztuna hil da](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/320/conversions/CyH3G87WgAE3YJW-700x467-cabecera.jpg)
Cristina Calderon azken jagan hiztuna hil da
Otsailaren 16an hil zen, 93 urte zituela, Txilen. Jaganak Suaren Lurraldean bizi dira, Txile eta Argentina hegoaldean, eta, oraindik ere ehunka batzuk geratzen diren arren, haien hizkuntzan egiten duenik ez da dagoeneko.
![Julen Madariaga, ETA sortu eta itxi nahi izan zuena](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/215/conversions/JULEN_MADARIAGA-2-cabecera.jpg)
Julen Madariaga, ETA sortu eta itxi nahi izan zuena
Julen Madariaga hil da, 88 urterekin. ETAren sortzailea eta HBko kidea izan zen. Hainbat aldiz atxilotu zuten, eta erbestean ere bizi izan zen. Borroka armatuarekin kritiko agertu zen 1990eko hamarkadaren hasieran, eta Aralar alderdiko kide gisa aritu zen. Senperen (Lapurdi) bizi izan da azken urteetan.
![Kale izendegia](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/31/conversions/jarraia195560w768-cabecera.jpg)
Kale izendegia
Ane Labaka Maioz bertsolariak eta Maria Arbeo Astigarraga ilustratzaileak orrialde oso bateko iritzi artikulua osatu dute Euskal Herriko hainbat emakumezko esanguratsuren izen-abizenak bata bestearen atzetik jarrita. Kirolariak, irakasleak, politikariak, indarkeria matxistaren biktimak... zerrenda askotarikoa da oso.
![36ko gerran hildako alde bietako herritarren datuak webgune batean bildu dituzte](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/200/conversions/36KO_GERRA_-_GOGORA-cabecera.jpg)
36ko gerran hildako alde bietako herritarren datuak webgune batean bildu dituzte
Eusko Jaurlaritzaren Gogora institutuak sarean jarri ditu 36ko gerran hildako 21.000 herritarren datuak: Errepublikanoen aldean hildakoak eta frankisten aldean hildakoak agertzen dira.
Oraindik ez dakite 7.795 biktima non dauden lurperaturik. Hori dela eta, herritarrei dei egin diete daukaten informazio guztia eman dezaten. Zenbait biktimaren senideek datu okerrak topatu dituzte webgunean.
![Sorginen mitoa, edo nola estali jazarpen politiko bat](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/211/conversions/'SUGARREN_MENDE'-cabecera.jpg)
Sorginen mitoa, edo nola estali jazarpen politiko bat
Asisko Urmenetak Sugarren mende album ilustratua ondu du, Helena Xuriok egindako ikerketetatik abiatuta. Sorgin ehizek motibazio «politikoa» izan zutela azaltzea izan da helburu nagusia.
Inkisidoreek ezarritako etiketei muzin eginez, jazarpena jasan zuten herritarren irudia garbitzeko eta memoria historikoa berreskuratzeko saiakera bat da liburua.
![Bilboko Burdin Hesia, arerio bihurtutako babeslekua](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/442/conversions/BILBOKO_BURDIN_HESIA-cabecera.jpg)
Bilboko Burdin Hesia, arerio bihurtutako babeslekua
1937ko ekainaren 12an hautsi zuten faxistek Burdin Hesia, Bilbo Handia inguratzen zuen defentsa lerroa. Bilbo erortzea lortzeko gakotzat aurkeztu da Alejandro Goikoetxea ingeniari jeltzale desertorea. Baina, ordurako, hegazkin aleman eta italiarrek behatuak zituzten eraikuntza lanak. Eraikitzen hasi zenetik, porrotera kondenatutako azpiegitura zen Burdin Hesia.
![Lehen Mundu Gerra, Gerla Handia, min handia](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/459/conversions/fronteak-cabecera.jpg)
Lehen Mundu Gerra, Gerla Handia, min handia
Gerra Handiak arrasto sakona utzi zuen Euskal Herrian: 6.000 hildako eta milaka zauriturekin ordaindu zen, odolez. Iparraldeko euskal herritarrak hegoaldekoengandik gehiago bereizi ziren, eta Frantziara sendo lotu.
![Joxean Lasa eta Joxi Zabala, GALen lehen biktimak](https://www.berria.eus/ikasgela/storage/513/conversions/omenaldia-cabecera.jpg)
Joxean Lasa eta Joxi Zabala, GALen lehen biktimak
1983ko urriaren 15eko gauean Baionan bahitu, Donostian torturatu eta Alacanten hil zituzten, Busoten (Herrialde Katalanak), buruan tiroa jota. Hamabi urte egon ziren desagertuta, harik eta Alacanteko hilerrian gordetako gorpuzkiak identifikatu zituzten arte.
Enrique Rodriguez Galindo (71 urteko espetxe zigorra), Julen Elgorriaga (71 urtekoa), Angel Vaquero (69 urte), Enrique Dorado (67 urte) eta Felipe Bayo (67 urte) zigortu zituzten, bahiketa eta hilketa delituengatik.