Ingurumena
Metano isuriak: iraupen laburra, eragin handia
Metanoari buruzko nondik norakoak bildu ditu 'Kinka' podcastaren ale berriak. Zehazki, abeltzaintzaren arloak eta energiaren sektoreak sortzen dituzten isuriak izan ditu hizpide [saioaren seigarren minututik aurrera].
Bego Zubia Gallastegi: «Bakterioei presio egin diegu, eta arazo global bat sortu dugu»
Elhuyarrek 'Erresistente' izeneko dokumentala ondu du, eta Bego Zubia Gallastegi da zuzendaria eta gidoilaria (Arrasate, Gipuzkoa, 1965). Lanaren helburua: antibiotikoak desegoki erabiltzearen ondorioz sortutako bakterio erresistenteen arazoa gizarteratzea. Izan ere, bakterio erresistenteen arazoak 33.000 hildako eragiten ditu urtean.
Eukalipto landaketen hedadura %46 handitu da sei urtean
Eukalipto gehienak Bizkaian daude, ia %90. Bizkaiko Foru Aldundiak landaketa berriak etenarazi zituen iaz, eta Gipuzkoan ere neurriak hartu dituzte landaketa geratzeko.
Bizkaiko debekuak nolabaiteko eragina izan duela ondorioztatu daiteke azken datuetatik, baina ez ditu geratu moratoria indarrean jarri aurretik egindako landaketa eskaerak, eta erakunde ekologistak kexu dira.
Ainhoa Luz Ardanza: «Herriak herriarentzat egina da Gau Beltza»
Gero eta herri gehiagotan antolatzen dute Gau Beltza urriaren 31n. Euskaltzaleen Topaguneak urteak daramatza ospakizun horretarako baliabideak eskaintzen.
Webgune bat ere sortu dute: gaubeltza.eus. Bertan eskaini du prestakuntza saio bat Topaguneko kultura teknikari Ainhoa Luz Ardanzak (Ermua, Bizkaia, 1981).
Espezie inbaditzaileen sustrai arrotzak, errotuegi
Galdu diren izakien %60 espezie inbaditzaileen ondorioz galdu dira. Ikertzaileen arabera, espezie horien hedapena «lehenbailehen» geldiarazi behar da, biodibertsitatea babesteko eta klima krisiari aurre egiteko.
Negarra zugan ihintza bezala Guggenheim eta Urdaibai
Aitor Etxebarriazarraga bertsolari bizkaitarrak Bilboko Guggenheim museoa Urdaibaira hedatzeko proiektuari buruz egin ditu bertsoak.
Gernika-Lumon jaio zen Etxebarriazarraga, 1993an. Fisikaria da, eta irakasle aritzen da Lilibertso bertso eskolan. 2018an parte hartu zuen lehenengoz Bizkaiko Bertsolari Txapelketan, eta, 2021ean, finalista izan zen. 2022ko txapelketa nagusian, finalaurrekoetara iritsi zen.
Haize errota flotagarri bat argindarra sortzen ari da Bizkaiko kostan
Sorgailua prototipo bat da, eta plataformaren funtzionamenduari eta ingurugiroan duen eraginari buruzko datuak bilduko ditu bi urtez. Espero dute informazio hori baliagarria izatea 2026an haize errota gehiago jartzeko.
Antropozenoaren hasieran ote gaude?
Antropozenoa epoka geologiko moduan ezartzeko eztabaida zientifikoak beste pauso bat eman du: Kanadako Crawford lakuan, Lurra epoka geologiko horretan sartu dela erakusteko froga gehiago aurkeztu ditu horren aldeko antropologoen lantaldeak.
Antropozenoaren hasieran garrantzi handia duen osagai baten aurkikuntza azpimarratu dute: plutonioa.
Ondarre ondare
Ordiziako gazta txapelketa irabazi arren, Eneko Goiburu artzain
segurarrak ez du bere egunerokorik aldatu: familia, herria, baserria
eta lana. Eta aldatzeko asmorik ere ez: «Ekoizpen txikia eta kalitatea:
horiek dira gure ezaugarriak».
Hamar urtean hirugarrenez gailendu da Ondarre, eta bost garaikur dituzte guztira Ordizian.