Giza eskubideak

Sarajevoko setio luzea

Sarajevoko setio luzea

2021eko otsailaren 29an, 25 urte bete dira Bosniako gerran Sarajevoren setioa amaitu zenetik. Armada serbobosniarrak ia lau urtez eduki zuen hiria inguratuta (1992ko apirilaren 5etik), gerragintza modernoko setiorik luzeenean.

Urte haietan, hirian 12.000 pertsona inguru hil eta beste 50.000 zauritu zituzten, eraikinetatik eta inguruko muinoetatik granadak jaurtiz eta biztanleria zibilaren aurka tiro eginez. Hildako gehienak herritar zibilak izan ziren; asko, haurrak.

Legez kanpo itzularazten dituzte migratzaileak Europaren atarian

Legez kanpo itzularazten dituzte migratzaileak Europaren atarian

Europara heltzeko bidean, 3.000 migratzaile daude harrapatuta Bosnia eta Kroazia arteko eremuan. Hortik, bidaia arriskutsu bat egiten dute Italiara heltzeko. Baina Kroaziako Poliziak, atzeman, eta legez kanpo itzularazten ditu; askotan, indarkeria erabiliz. BERRIAk haien lekukotasunak bildu ditu, tokian bertan. 

Samara Velte eta Josu Martinez: «Bidaia bat egin dugu estoldetan barrena»

Samara Velte eta Josu Martinez: «Bidaia bat egin dugu estoldetan barrena»

Samara Veltek (Zarautz, Gipuzkoa, 1991) eta Josu Martinezek (Bilbo, 1986) Paperezko hegoak dokumentala egin dute, Euskaldunon Egunkaria-ren itxieraren inguruko lana.

36ko gerran hildako alde bietako herritarren datuak webgune batean bildu dituzte

36ko gerran hildako alde bietako herritarren datuak webgune batean bildu dituzte

Eusko Jaurlaritzaren Gogora institutuak sarean jarri ditu 36ko gerran hildako 21.000 herritarren datuak: Errepublikanoen aldean hildakoak eta frankisten aldean hildakoak agertzen dira. 

Oraindik ez dakite 7.795 biktima non dauden lurperaturik. Hori dela eta, herritarrei dei egin diete daukaten informazio guztia eman dezaten. Zenbait biktimaren senideek datu okerrak topatu dituzte webgunean.

Zenbat balio du benetan Zarako jertse batek?

Zenbat balio du benetan Zarako jertse batek?

Zararako lan egiten duten ekoizleek erdia baino gutxiago jasotzen dute jantzi bakoitzeko, Suitzako ikertzaile talde batek kalkulatu duenez. Ikerketa beren kabuz egin dute, Zarak ez baitie eskatutako informaziorik eman. 

Soldata finlandiar bat

Soldata finlandiar bat

Finlandian, oinarrizko errenta unibertsala probatu dute 2017an eta 2018an, eta, behin-behineko ondorioen arabera, dirua jaso duten 2.000 pertsonek estres gutxiago eduki dute  tarte horretan, eta lan egiten jarraitu dute. Gaiaren inguruko eztabaida zabaltzeko lagundu du Finlandiako esperientziak.

Oinarrizko errenta unibertsala hauxe da: herrialde bateko herritar guztiek erregulartasunez eta baldintzarik gabe jasotzen duten diru kopurua.

Ruandako genozidioa: eragotz zitekeen genozidio bat

Ruandako genozidioa: eragotz zitekeen genozidio bat

Ruandako genozidioa herrialde horren historiako gertakaririk beltzena izan zen, eta ondorio fisiko eta psikologiko lazgarriak eragin zituen gizartean. XIX. mendeko kolonialismotik 1990eko hamarkadara hartutako erabakien ondorio izan zen sarraskia. 

Frantziako armadaren ekintzek eta NBEren ekintzarik ezak zuzeneko eragina izan zuten genozidioan.

Indarrez itxia

Indarrez itxia

2003ko otsailaren 20ean itxi zuten indarrez Euskaldunon Egunkaria. Berripaper hura itxi, eta hamar lagun atxilotu zituzten, eta horietako asko torturatu egin zituzten poliziek. Gero, absolbitu egin zituzten guztiak.

4.660 tortura kasu bildu dituzte Eusko Jaurlaritzaren ikerlan batean

4.660 tortura kasu bildu dituzte Eusko Jaurlaritzaren ikerlan batean

Paco Etxeberria auzi medikuak zuzendu du torturari buruzko Tortura: 1960-2013 ikerketa lana. Lau mila lagunek baino gehiagok sinatu dute torturak jasan zituztela dioen agiria. Horietako 202 kasuri Istanbulgo Protokoloaren araberako peritu frogak egin dizkiete; kasuen %98ri eman diete sinesgarritasuna.