Martxoaren 8aren ingurumarian herriko institutuan agertu ziren pintaketa matxistak hartu dituzte hizpide iritzi artikulu honetan Ane Labaka Maiozek eta Mariñe Arbeo Astigarragak.

Horrelakoak zergatik gertatzen ote diren egin dute galdera: heziketak huts egiten duelako ote? Edota emakume gazteak dagokien espazioa betetzen hasi direlako sortu diren erreakzioak dira?

Mende erdi bete da Pablo Picasso margolari kubista hil zenetik. Haren omenezko dozenaka ekinbide antolatu dira, eta Berria FM-k ere egin du berea; begirada feministatik. Izan ere, gauza jakina da Picasso erasotzaile matxista bat izan zela.

Bereizi ote daitezke pertsona eta artista? Zer egin behar da haren obrarekin? Galdera horiei erantzuten laguntzeko, Haizea Barcenilla arte komisarioaren laguntza izan dute [saioaren 12. minututik aurrera].

'Berria FM' podcast feministaren ziklo berria 2023ko martxoaren 8arekin hasi zen, eta, ezinbestean, Emakumeen Nazioarteko Eguna hartu zuten hizpide: izan duen bideaz, haren dimentsioaz eta egunari lotutako erronkez aritu ziren. Baita zaintzaz ere, eta urtero egun honen bueltan izaten den zuriketa moreaz.

Historialari baten ikuspuntutik aztertzen du guztia Cira Crespok (Bartzelona, 1980). 'Euskal Herriko 40 emakume. Egon ginen, izan ginen' liburua argitaratu du (Ediciones Beta), Elena Ziordiaren ilustrazioek jantzita. Euskal Herriko hainbat emakumeren historia bildu dute bertan, irakurketa errazean eta euskaraz.

Malen Etxea andre migratzaileei arta emateko elkartea da. Silvia Carrizok sortu zuen (Caleta Olivia, Argentina, 1965). Presidentea Jessica Guzman da (Santiago, Txile, 1962).

Etxeko langileek usu dituzten bide malkartsuez lehen pertsonan ari da: «Hamar urtetik gora egin nituen etxeko langile, egoiliar». Egoiliar. Esan du hitza, eta esanahia argitzea komeni da: gau eta egun zaintzaile jarduten duten andreak dira, zaintzen dituzten pertsonen etxean bertan, haien esanetara.

Internetek guztiz aldatu ditu pornografia kontsumitzeko ohiturak. Nerabeek 12 urterekin ikusten dute lehen aldiz, eta harreman sexualen inguruko estereotipoak indartzen ditu horrek. Maria Rodriguez Suarez sexologoak (Siero, Espainia, 1986) sexu heziketako eskolak ematen ditu DBHn.

'Medusa' izeneko EPa sortu du Andrea Vitoria ‘AyVee’-k (Tolosa, Gipuzkoa, 1997), jasan zuen bortxaketa eta ondoren bizi izandakoak kontatzeko. Haren hitza zalantzan jarri zutela salatu du, eta ingurukoen babesari esker egin duela aurrera.

Poesian eta haur literaturan aritzen da gehienbat Ana Jaka idazlea (Andoain, Gipuzkoa, 1974), gaztelaniaz eta euskaraz. Letretan dagoen sexu disidentziaz mintzatu da, eta euskarak LGTBI mugimenduan behar duen presentziaz.

Idazle ezagunaren jaiotzaren urteurrenean, hari buruz idatzi du iritzi zutabea Onintza Enbeita bertsolariak. Bere buruaz beste egin zuenekoa ekarri du akordura, besteak beste, buruko osasunari buruzko tabuaz aritzeko. Baina, batik bat, idazleak aldarrikatzen zuen norberaren espazioaren garrantzia azpimarratu du.