Euskara

Txillardegi, herriarekin konprometitutako intelektuala

Txillardegi, herriarekin konprometitutako intelektuala

2022ko urtarrilaren 14an bete dira hamar urte Jose Luis Alvarez Enparantza 'Txillardegi' hil zela. Idazlea, hizkuntzalaria, pentsalaria, politikaria eta, beste ezeren gainetik, bere herriarekin konprometitutako intelektuala izan zen.

'Txikitero', 'ibuprofeno' eta 'biziraun', Euskaltzaindiak onartu berri dituen hitzen artean

'Txikitero', 'ibuprofeno' eta 'biziraun', Euskaltzaindiak onartu berri dituen hitzen artean

Akademiak bere hiztegia eguneratu du. 'Pikillo', 'light', 'spam', 'squash', 'tirita', 'txupito'... hitz berri ugari onartu ditu. Horietako asko jada erabiltzen zituzten euskal hiztunek.
Erdu Durangora

Erdu Durangora

Itxi ditu ateak 56. Durangoko Azokak. Iazko etenaldiaren ondotik, azoka presentziala egitea lortu dute aurten. Kirmen Uribe idazleak azokako zenbait ekitalditan hartu du parte. Azokan ez ezik euskal kulturan ere murgiltzeko eta hura babesteko deia egin zuen 'New Yorkeko munduak' bere podcastean. 

Euskaldunik zoriontsuena

Euskaldunik zoriontsuena

Xabier Amuriza bertsolariak, Bernart Etxeparek 1545ean idatzitako 'Linguae Vasconum Primitiae' euskara batura ekarri, eta egungo errima eta neurrietara moldatu du, 'Etxepare. Jalgi hadi batura' liburuan.

Iban Thikoipe: «Urteetan, biziki konplikatua izan da Hegoaldean sartzea»

Iban Thikoipe: «Urteetan, biziki konplikatua izan da Hegoaldean sartzea»

Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako ikasle batek baino gehiagok ikasketak Hego Euskal Herrian segitzea erabakitzen du urtero, baina ez da biderik errazena: traba administratibo andana gainditu behar izaten dute. Baionako Bernat Etxepare lizeoak entseguak daramatza bere ikasleei bidea errazteko, Iban Thikoipe zuzendariak azaldu duenez (Gabadi, Nafarroa Beherea, 1985).

Martin Ugalderen ekarpena sarean jarri dute

Martin Ugalderen ekarpena sarean jarri dute

Martin Ugalderen jaiotzaren mendeurrenean, haren lan osoa jaso dute webgune batean: 2.049 idazlan. Kazetaria, politikaria, idazlea izan zen Ugalde, eta ibilbide sendoa egin zuen alor guztietan. 

1936ko gerraren ondorioz erbesteratu, eta, Venezuelan ospe handiko kazetari bihurtuta, 1969an itzuli zen, jaioterriarekiko konpromisoarengatik, eta amets bat bete nahi zuelako: euskarazko egunkari bat sortzea.

Euskarazko hitzak dituen lehen liburua aurkitu dute

Euskarazko hitzak dituen lehen liburua aurkitu dute

De rebus Hispaniae memorabilibus liburuaren 1533ko edizioaren ale bat da, eta Mintzoa argitaletxeak eskuratu du. Liburua ezaguna zen, eta lehen edizioa 1496-1497koa da. Edizio hark, ordea, ez zuen euskarazko hitzik. Lucio Marineo Siculorena da lana.

Natura euskaraz izendatzen zutenekoa

Natura euskaraz izendatzen zutenekoa

Hernani inguruko ornodunei buruzko herri jakituria liburu batean bildu dute Eñaut Agirre Goia filologoak eta Iñaki Sanz-Azkue biologoak. Euskara eta natura uztartuta, desagertzen ari den mundu ikuskera bat jaso dute 150 espezieri buruzko fitxetan, transmisioan gertatzen ari den etena leuntzeko asmoz.

Miren Agur Meabe: «Gorputzaren idazketatik aldentzen ari naiz; horren isla da liburua»

Miren Agur Meabe: «Gorputzaren idazketatik aldentzen ari naiz; horren isla da liburua»

Pozik eta hunkituta hartu du Espainiako Poesia Sariaren berria Miren Agur Meabe idazleak (Lekeitio, Bizkaia, 1962). Nola gorde errautsa kolkoan liburuagatik saritu dute egilea, eta 20.000 euro jasoko ditu. Euskarazko liburu batek sari hori jasotzen duen lehen aldia da.