Martin Ugalderen jaiotzaren mendeurrenean, haren lan osoa jaso dute webgune batean: 2.049 idazlan. Kazetaria, politikaria, idazlea izan zen Ugalde, eta ibilbide sendoa egin zuen alor guztietan. 

1936ko gerraren ondorioz erbesteratu, eta, Venezuelan ospe handiko kazetari bihurtuta, 1969an itzuli zen, jaioterriarekiko konpromisoarengatik, eta amets bat bete nahi zuelako: euskarazko egunkari bat sortzea.

Euskaltzaina, soziologoa, kazetaria... Jakin aldizkariaren sortzaile eta zuzendari izan zen 42 urtez, eta Euskaldunon Egunkaria-ren lehendakari 2003an indarrez itxi zuten arte. Torrealdairen kazetaritza, soziolinguistika eta kultur lanek ekarpen oparoa egin dute.

Minbiziaren ondorioz hil da; Egunkaria-ren kontrako operazioan atxilotu zutenean jasan zituen torturarekin lotu zuen gaixotasuna.

Ikastolen sorrerari buruz telebistan emandako erreportaje bat ikusteak eragin dizkion hausnarketez egin du artikulua Juan Luis Zabala idazleak. Uste du, besteak beste, ikastola haiei esker lortu zela euskarari eustea.

Abenduaren 6an kaleratu zuten Euskaldunon Egunkaria-ren lehen zenbakia, 1990ean. Orduko langile batzuek zailtasunak, ezinak eta nahigabeak kontatu dizkiote BERRIAri, baina baita zeukaten ilusioa ere. Haien esfortzuarekin egin zuen aurrera proiektuak: «Jendea bere bizitzan zuen guztia ematera zihoan».

2003ko otsailaren 20ean itxi zuten indarrez Euskaldunon Egunkaria. Berripaper hura itxi, eta hamar lagun atxilotu zituzten, eta horietako asko torturatu egin zituzten poliziek. Gero, absolbitu egin zituzten guztiak.

Joxe Azurmendi idazle eta pentsalariak Hizkuntza, nazioa, estatua saiakera plazaratu du. Euskal Herriko nazioa berregin beharrean dagoela uste du, eta uste du horretarako  ezinbestekoa dela euskara berrindartzea, zeren, haren iritziz, euskal estatua lortzeko bidean hizkuntza ez da traba, baizik eta kontrakoa. 

Euskaldunon Egunkaria-ren bultzatzaileek argi ikusi zuten proiektuak herri mugimendutik sortu behar zuela. Euskal Herrian, oro har, 185 batzorde sortu ziren auzo eta herrietan: guztira, 3.000 boluntario aritu ziren proiektua ezagutarazten eta baliabide ekonomikoak lortzen.