Erreportajeak

Haize errotak vs elur oreinak

Haize errotak vs elur oreinak

Norvegiako Auzitegi Gorenak arrazoia eman zion sami herriari 2021ean: legez kanpokotzat jo zuen Fosen penintsulako parke eolikoa, indigenen eskubideak urratzen dituelako. Samiek kolonialismo berdearen adibidetzat jo dute beren lurretan gertatzen ari dena.

Endometriosiak eta haren gaineko ezjakintasunak minduta

Endometriosiak eta haren gaineko ezjakintasunak minduta

Sei emakumek Asenna Nafarroako Endometriosi Elkartea sortu dute, endometriosi eritasunaren berri emateko. Salatu dute oraindik ere gaixotasun «ikusezin» bat dela, eta zalantzan jartzen dela sufritzen dutenen hitza.

Arrain mesopelagikoak: itsas hondoko izakiak

Arrain mesopelagikoak: itsas hondoko izakiak

Arrain mesopelagikoak aztertzen dihardu AZTI zentro teknologikoak; 200-1.000 metro arteko itsaso geruzan bizi direnak, alegia. Animalia horiek lan garrantzitsua egiten dute: CO2a itsas sakonera eramaten dute.

Txinarekiko menpekotasuna arindu nahi du Europak

Txinarekiko menpekotasuna arindu nahi du Europak

Europak, 27 lehengai kritikoetatik hamalautan, %100eko menpekotasuna du, eta lur arraroen %98 Txinatik datoz. Lur arraroen multzoko mineralak ekonomia berdearen eta komunikazio teknologia berrien garapenaren lehengai nagusiak dira.

Arrain kontsumoa: freskoa, baina urrutikoa

Arrain kontsumoa: freskoa, baina urrutikoa

Nondik dator Euskal Herrian jaten den arrain gehiena? Gero eta gehiago kanpotik ekartzen da: merkaturatzen denaren %40 kanpotik etortzen da.

Euskara ere atrapatua

Euskara ere atrapatua

Trapa 1990eko hamarkadan jaio zen, AEBetan, baina azken lauzpabost urteotan egin du eztanda Euskal Herrian. Genero maitatua da askorentzat, baina kritika jomuga ere izaten da hainbatetan.

Ahotsari jarritako filtroek, hizkera sarri diglosiko eta zikinak eta kantuetako mezu garratzek asaldura eragiten dute zenbait esparrutan. Haren arrakasta, baina, ukaezina da jadanik.

'Egunkaria'-ren itxiera: atzera-bueltarik gabeko injustizia

'Egunkaria'-ren itxiera: atzera-bueltarik gabeko injustizia

2003ko otsailaren 20an itxi zuten ‘Euskaldunon Egunkaria’. Langile ohiek sentipen gazi-gozoak dituzte: batetik, herritarren erantzun «eskuzabala»; bestetik, erreparazio falta: «Inork ez digu ezer bueltatu».

Egiptoera euskaraz azalduta

Egiptoera euskaraz azalduta

Ehun urte bete dira Howard Carterrek Tutankamonen hilobia aurkitu zuenetik. Eta aurkikuntza horrek goitik behera aldatu zuen egiptologiaren zientzia. Arlo horretan aditua da Karlos Almorza Aranzadiko ikerlaria, eta xehe-xehe azaldu dizkio BERRIAri egiptologiari buruzko bitxikeria eta sekretu guztiak.

Euskararen aztarna zaharren atzetik

Euskararen aztarna zaharren atzetik

Euskara idatziaren lehen arrastoak X. edo XI. mendekoak dira. Susoko monasterioan aurkitu zituzten, Donemiliaga Kukulan (Errioxa, Espainia), mila glosaren artean: «Izioqui dugu» eta «Guec ajutu ez dugu».